Enerji faturasında ithalat
Küresel daralmaya karşın, küresel siyasal sorunlar nedeniyle petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki artış sürüyor. 2011 yılında yüzde 41 artışla 54 milyar 100 milyon ile rekor kıran ithal enerji faturamızın, 2012 yılında da ithal enerji faturamızın yeni bir rekorla 68 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Uzmanların bu tahmini Orta vadeli programdaki 49 milyar 500 milyon dolarlık ithal enerji faturasının 20 milyar 500 milyon dolarlık artışla 68 milyar dolara yükselirken hem dış açık hem de cari açığı olumsuz etkileyeceğini belirtiyorlar. Enerjide yüzde 26 olan yerli payını artırmak için projeler geliştirilmesini öneriyorlar.
Uluslar arası Enerji Ajansı baş ekonomisti Fatih Birol, İklim Değişikliği Forumu'nda yaptığı konuşmada "2012 yılı Türkiye enerji ithalat faturasının 68 milyar dolara vurabilir. Bu Türkiye ekonomisi için önemli bir baş ağrısı olacak. Daha da kötüsü, bunun sadece bu yıla özgü bir gelişme olmaması. Önümüzdeki yıllarda da enerji ithal faturası yüksek seviyede olacak" değerlendirmesini yapmıştı.
Arkadaşımız Naki Bakır, haberinde küresel büyüme oranlarındaki düşüşe karşın, küresel alanda çeşitli merkezlerdeki siyasal gerilim nedeniyle petrol fiyatlarının artışının yılbaşından bu yana sürdüğü bilgisini veriyor. Ocak ayında 110 dolar olan Brent petrol fiyatının Şubat'ta 115 doları, Mart'ta 125 doları aştığını belirterek, Orta Vadeli programda yer alan bu yılki 49.5 milyar dolarlık faturanın, Birol'un belirttiği gibi 68 milyar dolara çıkabileceğini onu da aşarak 70 milyar doları bulabileceğini öne sürüyor. Bakır haberinde geçen yıl enerji faturamızın yüzde 41 artışla 54milyar 100 milyon dolara yükselerek tarihi bir rekor kırdığını, gelişmelerin bu yılda enerji faturamızın yeni bir rekorla yılı kapatacağını gösterdiğini öne sürüyor. Bu tahminine mesnet olarak haberinde, hem Uluslar arası Enerji Ajansının petrol varıl fiyatının 130 doların üzerinde seyrine devam edeceği tahminini, hem de IMF'in "İran'ın ihracını durdurmasıyla fiyatlar 20-30 dolar daha artar" açıklamasına yer veriyor.
Türkiye'nin 2012 yılı enerji faturasının Birol'un belirttiği gibi 68 milyar dolara ulaşması, enerji faturasının geçen yıla göre 20 milyar 500 milyonluk yüzde 41.4'lük artış göstereceğini ve hem ithalat açığını hem cari açığı olumsuz etkileyeceği sonucunu beraberinde getiriyor. Türkiye 2011 yılında ihracatının yüzde 4.8'i oranında 6 milyar 535 milyon liralık enerji ihracatı gerçekleştirirken, toplam ithalatın yüzde 22.5'i oranında 54 milyar 112 milyon dolarlık enerji ithalatı yapmış. Böylece net enerji ithalatımız 47 milyar 577 milyon dolar ile toplam dış ticaret açığımız içersinde yüzde 44.9 paya ulaşmış.
Geçen yıl toplam enerji tüketimimizin yüzde 76'sı ithalata dayanırken, yerli kaynak kulanımımız yüzde 26 oranında kalmış. İthal enerjimiz içersinde yer alan petrolün yüzde 94'ünü, doğalgazın yüzde 99'unu ithal etmişiz.
Bu olumsuz tablo yeterli petrol ve doğalgaz rezervine sahip olmayan ülkemizde enerji faturasını düşürmek için bazı önlemler almamız gerektiğini ortaya koyuyor. Bunlardan biri enerjide yerli ve yenilebilir kaynak kullanımını hızla artırarak, toplamdaki yüzde 26'lık yerli payını hızla artırmak, bazı uzmanların önerdikleri gibi yüzde 40-50'ler seviyesine yükselmek için yerli kaynaklı yeni projeleri birbiri ardından devreye sokmamız gerekir. Bir diğeri de doğalgaz ve petrol arama araştırmalarına hız vererek, enerjide yüzde 4'lerdeki yerli petrol doğalgaz miktarını artırma girişimi olacaktır.
Türkiye'nin enerji ithalatında önündeki bir başka sorun da petrol ve doğalgaz alımında önemli yer tutan İran'la ticaretimizin de yaşadığı siyasal olaylar nedeniyle bu yıl zorluklara neden olabileceği.
Amerika'nın İran'la ticari ilişkisi olan ülkelere karşı ambargo uygulayacağı "Tehdidi" bizim bu ülkeden doğal gaz ve petrol alımını kesmemiz sonucunu getirirse bunun sonucunda enerji maliyetimizde yeni artışlar da gündeme gelebilir.
Bütün bunlar bizim enerjide dışa bağımlılığımızı nasıl azaltabileceğimiz konusunu "Daha önemli bir sorun" olarak ele almamız ve yenilenebilir kaynaklardan yerli enerji üretimini artırıcı yeni projeleri destekleyerek kendimiz için yeni bir enerji politikası geliştirmemiz gerekir.