Endüstri 4.0’ı kendi dinamiklerimize göre yorumlamalıyız
Tofaş 2018 yılında kuruluşunun 50. yılını kutluyor. 1972 yılında yıllık 20 bin araç üretim kapasitesine sahip Tofaş Bursa Fabrikası, bugün günde 1.500 araç, yani yaklaşık dakika bir araç üretiyor. Yedi farklı markaya üretim yapan Tofaş Bursa Fabrikası; Fiat’ın güvenlik, verimlilik, kalite, insan gelişimini dikkate alarak puanlama yaptığı WCM (Dünya Klasında Üretim) metodolojisinde dünyadaki tüm FCA fabrikaları içerisinde 'Altın Seviye'ye ulaşan ilk üç otomobil fabrikadan birisi.
Üretimde 10 bin kişi çalışıyor. Bu rakam neredeyse küçük bir kasaba nüfusuna eş. Buna ek olarak, 2007 yılından bu yana robotlar da üretim sürecine dahil edilmiş durumda. Bugün üretimde 853 robot çalışıyor. Gövde hattında üretimin neredeyse tamamı robotlarla gerçekleştiriliyor. İşin olumlu tarafı ise robotların devreye girmesi ile isdihdam sayısının düşmemiş, tam tersine işgücü verimliliğinin artmış olması. Nitekim 1994 yılında 200 bin aracı 10 bin kişiyle üreten fabrika, bugün 400 bin aracı 10 bin kişiyle üretiyor.
Bursa Fabrikası'nı birlikte gezdiğimiz Tofaş CEO’su Cengiz Eroldu, "2016 yılında Türkiye’nin en çok üretim yapan fabrikası olduk" diyor ve ekliyor; "FCA (Fiat Chrysler Automobiles) dünyasında da yani Amerika ve Avrupa’da da tüm fabrikalar içinde, 2016 yılında bandından en çok aracın otomobilin çıktığı fabrika Tofaş oldu. Bu yıl da Türkiye’de en çok üretim yapan otomotiv fabrikası olma iddiamızı devam ettireceğiz. Geçen yıl 383 bin 400 adet otomobil ürettik; bu yıl da 385 bin adedin üzerinde bir üretimimiz olacak."
"Dijitalleşme ihtiyaç ve yetenek doğrultusunda şekillenmeli"
Cengiz Eroldu, Endüstri 4.0'ın ihtiyaçlar ve yetenekler doğrultusunda yorumlanması gerektiğini söylüyor ve kendi süreçlerini şöyle anlatıyor: "Dijitalleşme yolunda adımlarımız ya da Endüstri 4.0 uygulamalarımız olmasaydı bantlarımızdan günde 1.500 araba çıkamazdı. Aslında bizim ve herkesin Endüstri 4.0 konusunda kendine ait bir yorumunun olması gerekiyor. Endüstri 4.0’ı kendi yorumumuzla değerlendirmek istiyoruz. Dijitalleşme çok değerli ancak tek unsur olmadığını söyleyebiliriz. Yaptığınız basit otomasyonlarla aslında ergonomide, hızda önemli yollar kat edebilirisiniz. Yeni endüstri çağında işimizi gören, katma değer getiren konuları seçmek önemli."
Tofaş'ın dijitalleşme sürecinde önem verdiği projelerden biri Cobot (Collaborative Robot). Bu proje kapsamında robotlar insanlarla birlikte çalışıyor. Eğer bir çalışan robota dokunursa ya da eliyle iterse, robot duruyor ya da kenara çekiliyor. Araçlar için ise ‘Connectivity’ (Bağlanabilirlik) projesi üzerinde çalışmalar yapılıyor. Bu proje ile, araç kendi ürettiği bilgileri, bir bakıma kendi tedavisi için kullanıyor; sürücüye ya da servise aktarabiliyor. Örneğin lastiğin patladığı bilgisi birkaç saat önce telefonunuza gelebiliyor.
Üretim süreci halkın ziyaretine açılıyor
Tofaş Bursa Fabrikası, bugün itibariyle halkın ziyaretine açıyor. Bu, Türkiye otomotiv sektöründe bir ilk. Tofaş CEO'su Cengiz Eroldu, "Buna otomotivde sanayi turizmi de diyebiliriz" diyor. Sanayiye veya otomotive ilgi gösteren, bir otomobil fabrikasını görmek isteyen herkes fabrikanın üretim sürecine tanıklık edebilecek. Ziyaretler salı ve perşembe günleri 2'şer seans olarak 20 kişilik gruplar halinde gerçekleştirilecek. Ziyaret için internet sitesinden rezervasyon yapmak gerekiyor. Boyahane ve Ar-Ge merkezi ziyarete dahil edilmiyor. Ar-Ge için gizlilik, boyahane için hassasiyet engeli var. Boya en hassas bölümlerden biri ve en ufak bir toz veya parfüm boya kalitesini etkileyebiliyor.
Türkiye'nin Ar-Ge lideri
● Tofaş, Türkiye’nin üretim ve ihracatının yaklaşık 4’te 1’ini gerçekleştiriyor. 2016 yılında üretilen araçların yüzde 70’inden fazlasını ihraç edildi. 280 bin adet aracın ihraç edildiği 2016, Türkiye için bir rekor oldu. Hedef bu yıl, bu rekorun kırılması.
● Şirket, Avrupa Komisyonu çatısı altında yer alan Ortak Araştırma Merkezi’nin 2016 Ar-Ge yatırımları Skor Listesi’nde 182.5 milyon euroluk yatırımla Türkiye’den 2 yıl üst üste ilk sırada yer aldı. Listede 20 ülkeyi kapsayan ve en fazla Ar-Ge yatırımı yapan ilk 2.500 şirket yer alıyor.
● 2016'da patent başvurusu sayısı bir önceki yıla yüzde 33 arttı. 141'e adet yeni patent başvurusu gerçekleştirildi. Patent sayısı son 3 yılda yüzde 400 artış gösterdi.
● Tofaş, Türkiye’de kadınların iş dünyasına ve ekonomiye katılımını hassasiyetle savunuyor ve destekliyor. Şu anda Tofaş çatısı altında 900 kadın çalışan bulunuyor.