Endonezya'nın nefesi "doğunun Detroit'i" Tayland&#03

DİDEM ERYAR ÜNLÜ
DİDEM ERYAR ÜNLÜ YAKIN PLAN didem.eryar@dunya.com

 

 

2012'de 2.45 milyon adet otomobil üreten Tayland, ASEAN'ın en büyük otomobil pazarı. Uzmanlar ise, Tayland otomotiv endüstrisinin ne derece kalıcı olduğunu sorguluyorlar. Bazılarına göre, Tayland'dan daha büyük olan ve daha hızlı büyüyen Endonezya'nın birinciliği kapması sadece zaman meselesi.
Tayland, doğunun Detroit'i olarak yükseliyor. Ülkedeki otomobil üretimi 2012 yılında 2.45 milyon adet oldu. Bu oranın 1 milyon adedi ihraç ediliyor. Tayland bugün dünyanın en büyük yedinci otomobil ihracatçısı konumunda. Ülke aynı zamanda Japon otomobil üreticileri tarafından üretim üssü olarak kullanılıyor.
Aslına bakacak olursak, ülkedeki otomotiv sanayinin gelişimi rastlantı değil. 
1997 yılında gerçekleşen Asya finans krizinin ardından, Tayland, diğer Asya ülkelerinden farklı bir karar alarak, sektördeki düzenlemeleri bir kenara attı. 
Dolayısıyla Hindistan gibi ülkelerde olduğu gibi, yabancı yatırımcıların ülkeye girmek için mutlaka bir yerel ortak bulma mecburiyetleri ortadan kalkmış oldu.
Tayland yatırım ajansları, çevreye zarar vermeyen otomobil üreticilerine son derece cömert teşvikler sağlıyor. Örneğin kurumsal vergi oranı yüzde 30'dan yüzde 20'ye geriledi. Bu oran Endonezya, Malezya ve Vietnam'daki vergilerin gerisinde. 
 
Sel ve sonrası 
 
2011 yılında ülkede yaşanan büyük sel felaketinden, birçok sektör olduğu gibi, otomotiv sektörü de oldukça olumsuz etkilendi. 
2011 hedefini 8 milyon adet otomobil olarak belirleyen Tayland'ın, sel yüzünden yaşadığı günlük üretim kaybı 6 bin adet oldu. Bu felaketin sonrasında ise hem yatırımcılara, hem de ilk otomobilini alacak olanlara önemli destekler sağlandı. Bu önlemler, iç talebin artmasına neden oldu. 2011'de güneydoğu Asya'nın en büyük otomobil pazarı konumunu Hindistan'a kaptıran Tayland, 2012'de bu ünvanı geri aldı. 
 
Toyota, Honda ve diğerleri
 
Tayland'daki en büyük üç üretici Toyota, Isuzu ve Honda. Bu markalar öncelikli olarak pikap ve küçük binek otomobillere odaklanıyorlar. Bugün üretimini Tayland'a kaydıran tek ülke Japonya değil. Avustralya gibi üretim maliyetlerinin çok yüksek olduğu ülkeler de, Tayland'a yöneliyorlar. Geçtiğimiz sene Ford, Tayland'da yeni bir fabrika açtı. ABD'li marka yıllık üretim kapasitesini 445 bine yükseltmeyi hedefliyor. 
Yabancı üreticilerin Tayland'ı tercih etme nedenlerinden birisi de, yan sanayi malzemelerinin büyük bir bölümünün yerel şirketler tarafından tedarik ediliyor olması. Ülke, otomotiv yan sanayinde 5 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiriyor. Bu oran ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği) üyelerinin toplam ihracatından daha fazla. Bu arada Tayland ekonomisi 2011'de yüzde 0.1; 2012'de ise yüzde 6.4 büyüme gerçekleştirdi.
 
Endonezya rekabeti
 
Sektör uzmanların gündeme getirdiği soru ise, Tayland otomotiv endüstrisinin ne derece kalıcı olduğu. Bazılarına göre, Tayland'ın ASEAN'ın en büyük otomobil pazarı konumunu Endonezya'ya kaptırması sadece zaman meselesi. Endonezya'nın daha büyük ve daha hızlı büyüyen bir ekonomi olması, yabancı otomobil üreticilerinin buraya yönelmesine yol açabilir.
Endonezya'nın önemli bir diğer özelliği de ülke nüfusunun büyük bir bölümünü orta sınıf ve zenginlerin oluşturması. 74 milyona ulaşan bu pazar, ülkeye gelecek yabancı şirketler için önemli fırsatlar sunuyor. Uzmanlara göre orta sınıf ve zenginlerin oluşturduğu nufüs 2020 yılına kadar iki kat artarak 141 milyona 
ulaşacak. 2020 yılına kadar her sene 8-9 milyon insan orta sınıfa dahil olacak. 
Endonezya Otomotiv Sanayi Birliği (Gaikindo) verilerine göre, 2013 yılı Ocak ayında ülkedeki otomobil satışları geçtiğimiz yılın aynı ayına oranla yüzde 11.4 artış gösterdi. Gaikindo'ya göre, bu artıştaki en büyük pay Toyota, Mitsubishi ve Suzuki'ye ait. 
2012 yılında Endonezya'daki otomobil satışları bir önceki yıla oranla yüzde 25 gerileyerek, 1.1 milyon olarak gerçekleşmişti. Sektör analistleri 2013 yılı için oldukça umutlular ve otomotiv sektöründe çift haneli büyüme bekliyorlar. 
Örneğin Ocak ayında, 5 bin 409 otomobil ile Endonezya'da bugüne kadar gerçekleştirdiği en yüksek satışa ulaşan Nissan, yükselen piyasaları hedefleyen markası Datsun'u yeniden canlandırmak için Endonezya pazarının anahtar rol üstleneceğini açıkladı.   
Bu arada Boston Consulting Group tarafından gerçekleştirilen yeni bir araştırma ise, Tayland'ın neredeyse her alanda Endonezya'yı geride bıraktığını ortaya koyuyor. Bu alanlara rekabetçilik, altyapı, çalışma ortamı, vergi teşvikleri, istihdam maliyetleri dahil.
Yarının Detroit'i kim olacak? Rekabette kim sürdürülebilir bir başarı yakalayacak? Yabancı üretimci hangi ülkeyi terich edecek? Bunu zaman gösterecek. 
 
Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar