En değerli 100 küresel marka
Mayıs ayı başında bir yabancı şirket MBO (Millward Brown Optimor) tarafından yapılan marka değer araştırma sonuçları açıklandı. Araştırmanın sonuçlarına göre dünyanın en değerli markası bu yıl yaptığı atakla Apple oldu. Marka değeri 153 milyar dolar. Apple'ın piyasa değerinin 310 milyar dolar civarında olduğu düşünülürse, bu danışmanlık kuruluşuna göre şirketin değerinin yarısı marka değerinden oluşuyor.
Marka değeri hesaplanması oldukça tartışmalı bir konu. Finansal borsalar gibi günlük olarak marka değerlerinin belirlendiği piyasalar yok. Dolayısıyla marka değeri dediğiniz şey hesaplayana ve yönteme bağlı bir değer. Bu açıdan marka değeriniz şudur diyenlere "inanmamanız" tavsiye olunur.
Ancak, her şeye rağmen oldukça faydalı bir gösterge. Marka değerinizi düzenli olarak hesaplatmanız ve bu değeri strateji haritanızın parçası yapmanız şirketinizin ve sizin menfaatine. Zira, marka değeri, ürününüz ve operasyonunuz gibi şirketinize değer katan bağımsız bir unsur.
MBO'nun sıralamasına geri dönelim. Aşağıda, MBO rakamlarından yaptığım bir özet tabloyu göreceksiniz. Bu tabloda, en değerli 10 küresel markanın toplam değerinin 843 milyar dolar olduğu görülüyor. Ortalama marka değeri 84 milyar dolar. En değerli yüz marka ise toplam 2.4 trilyon dolar değere sahip. Yani Türkiye'nin GSYİH'nın 3 katından fazla. Basit anlatımıyla, en büyük 100 firma marka değerlerini satmayı başarsa, dünyanın en büyük 16. Ekonomisi olan Türk ekonomisinin üç buçuk yılda üreteceği katma değer kadar gelir elde edeceklerdi.
(milyar dolar)
Toplam marka değeri Ortalama marka değeri
Top 10 844 84
Top 20 1,216 61
Top 100 2,385 24
En değerli 100 markanın ortalama değeri 24 milyar dolar. Bunların içinde Çin, Brezilya, G. Kore ve Rusya'dan markalar var. Gerisi ABD, Avrupa ve Japon markaları. Tahmin edeceğiniz gibi Türkiye'den marka yok.
Pek iç açıcı bir durum değil. Markanız olmaması, ekonomik değer zincirinin "hamaliye" kısmına yoğunlaştığınızı gösterir; yükte ağır pahada hafif ürünlere. Türkiye otomobil üretiyor ancak taşeron olarak. Tekstil ve konfeksiyon ürünleri üretiyor ancak markasız olarak. Gıda ürünleri üretiyor ancak tanınmıyor. Makine teçhizat üretiyor ancak markası yok; dağıtım ağı yok; temsilcilikleri güçsüz ya da yok.
Çin dünya ekonomisine 1978'de açılmaya başladı. Şu anda ilk 100'de tartışmalı da olsa 7 adet küresel markası var. Türkiye'de dünyaya açılmaya çalışıyor ama yanlış yollarla.