Emtia ve tarım ürünleri fiyatları geriliyor
Dünya borsalarında emtia ve tarım ürünleri fiyatları gerilemeye başladı. Uzmanlar bu gerilemenin kalıcı olduğunu söylüyor.
Emtia fiyatları genelde bizim ekonomimizi de ilgilendiriyor. Çünkü biz genelde birçok emtiayı ithal etmek zorundayız. Sanayimiz ithalata dayanıyor.
Bu yıl içinde çeliğin tonunun 1.200 doların üzerine çıkması karşısında önce inşaat sektöründen yakınmalar başladı. İnşaat maliyetlerindeki artış hem müteahhitleri, hem alıcıları üzdü.
Genel olarak bakır, alümimyum, çinko, nikel, kalay kullanan sanayicilerimiz ithal girdileri nedeniyle maliyetlerindeki tırmanıştan yakındı.
Emtia fiyatlarındaki tırmanıştan memnun olan tek sektör demir-çelik sektörü idi. Çünkü ihracata dönük üretim yapanların döviz gelirlerinde beklenenin üzerinde artış ortaya çıktı.
Şimdi görüyoruz ki, son iki ayda çelik fiyatlarında yüzde 45 gerileme var. Çaliğin tonu 670 dolardan satılıyor.
Bundan iki üç ay önce dünyada pirinç kıtlığından ve pirinç fiyatlarındaki anormal yükselişten yakınılıyordu. Pirinç fiyatlarında bile gerileme var.
Son iki ayda mısır fiyatları yüzde 29, buğday fiyatları ise yüzde 17 oranında ucuzladı.
Bu yıl tarım ürünlerinde bolluk yaşadığımıza göre mısır ve buğday ithal etmiyeceğiz. Fakat pirinç ithalatı sürecek.
Emtia ve tarım ürünleri fiyatlarındaki bu hızlı dalgalanma fiyatların üretim miktarının ve talebin ötesinde spekülatif hareketlerden etkilendiğini gösteriyor.
Çin ve Hindistan'daki ekonomik büyümeye bağlı olarak emtiaya ve tarım ürünlerine olan talep artışının abartıldığı kadar etkili olmadığı anlaşılıyor. Dünyadaki ekonomik durgunluk da talebi sınırlıyor.
Öte yanda doların yavaş yavaş değer kazanmaya başlaması, emtia ve tarım ürünlerine yatırım yapmanın cazibesini de ortadan kaldırıyor. O zaman emtia ve tarım ürününe yönelik spekülatif talep baskısı da ortadan kalkıyor.
Sonuçta hızla yükselen fiyatlar eski çizgisine inmese de yükseldikleri noktadan hızla aşağı iniyor.
Acaba bu fiyatlar kalıcı mı? İletride tekrar tırmanışa geçer mi? Petroldeki oynaklık diğer emtia fiyatlarına da yansır mı? Bu konularda tahminde bulunmak pek zor.