Emtia fiyatları, döviz kuru ve enflasyon

Yapılan son çalışmalara göre Türkiye’de insanımız okumaya günde ortalama 56 saniye ayırıyormuş. Şaşırtıcı mı? Değil. Çünkü insanımız daha çok para ve siyaset ile ilgileniyor. Bunun neticesinde rantiyerlik önemli bir meslek haline geldi. Siyasetçilerimiz de bu sınıfı kollamak için her türlü kolaylığı sağlıyor. Son alınan kararlar bunun açık göstergesi.

Ortam bu olunca siyasetçilerimizde bol bol komplo teorisi üretebiliyor. Şimdiler de döviz komploları kurmak moda, iki ay önce faiz komplosu vardı. Eminim günde 56 saniyeden fazla okuyorsanız, bunlara gülüyorsunuzdur. Döviz kuru artıyor, uluslararası kuruluşlar not kırıyor, hükümete söyledikleri de “dış dengeniz bozuk böyle giderse krize girersiniz”. Yani orta da komplo yok, her şey apaçık ortada. Önemli olan üç maymunu oynayıp, oynamayacağımız.
Şimdi bu koşullarda döviz kuru ve enflasyon üzerine gelecek aylar için tahmin yürütelim.
Enflasyondan başlayacağız, çünkü kilit değişken enflasyon oranı. TCMB yıl sonu enflasyon tahminini %8,4 olarak açıkladı. Bu hedefin tutması imkansız gibi. Bunun birkaç nedeni var:
-Hükümet olmayan parayı harcamaya başladı. Bunun adı açık finansmandır ve enflasyon demektir. Anlaşılan devletin tasarruf yapma gibi derdi yok.

-Cari açık yükseliyor. Daha da yükselecek, çünkü Türkiye ara malı ve yatırım malı ithal etmeden üretim yapamıyor. Üstelik petrol ve doğalgaz dışında da ara malı ithal etmeden üretemez hale geldi. Yani pamuk ithal ediyor ki, gömlek yapsın. Yem ithal ediyor ki, sofraya et, yumurta gelsin.
-Dünyada tarım dışında emtia fiyatları, özellikle de petrol fiyatları yükseliyor, bu Türkiye’nin dış ticaret açığını artırdığı gibi, yine sonuçta enflasyonu yükseltecek etki yaratacak. TCMB’nin 2018 yılı petrol fiyatı tahmini varil başına 66-68 dolar, petrol fiyatları dün 73 dolara ulaştı. Bu tahminin de tutma olasılığı zayıf.

- Emtia fiyatları artarken, bu sanayi yapısı ile enflasyonu durdurmak zor. Üstelik dünyada fiyatı düşen tarım ürünlerinde bile ülkemizde enflasyon yüksek.

Kaynak: World Bank, http://www.worldbank.org/en/research/commodity-markets.

Sonuç olarak, önümüzdeki aylarda enflasyon oranı yüksek seyretmeye devam edecek. Yazı biterken Nisan ayı enflasyon oranı %1,87 olarak açıklandı. Sürpriz değil. Enflasyon yükselirken döviz kuru da, faiz oranı da yükselir. Komplo aramayın, bu artışların kaynağına bakın.