Emeklilik yaşı yükseliyor mu?
Fısıltı gazetesinde yer alan haberler inanılmaz bir hızla yayılıyor. Okurumuz Emel Kural, "Ben 1968 doğumluyum, şu anki yasayla 47 yaş, 5450 gün ile emeklilik hakkım var. Şu an yeni yasa çıkarılacak olursa; ben 2015 yılında emekli olma hakkını elde ediyorum, bu durum beni de etkileyecek mi? Yani emeklilik yaşım değişecek mi? Çünkü 2015 yılı sonrası aylık bağlanacaklar 53 yaşa yükseltilmesi konuşuluyormuş. Bunda 2015'te emekli olacaklar da mı etkilenecek? Yoksa 2016 da olacaklar mı?" diyor.
Elbette konu emeklilik olunca herkeste bir tedirginlik yaşanıyor. Önceki gün bir yakın arkadaşımla konuşurken, emeklilik yaşının düzeltileceği tedirginliği ile birçok kişi emeklilik başvurusu yaptığını ifade etti.
Hemen belirtelim ki, emeklilik yaşının tespitinde halihazırda geçerli uygulama aynen devam ediyor. Bir değişiklik yapılmış değil.Ülkemizde erken yaşta emeklilik hakkından faydalananların sayısı azaldıkça, emekli olanların yaş ortalaması artıyor. Yani, her geçen yıl emekli olanların ortalama yaşı önceki yıllara göre artış gösteriyor. Fakat hali hazırda çalışanların işe giriş tarihlerine göre değişen emekli yaşını artırmıyor. Emekli yaşının tespitinde 3 önemli milat var.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar, 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar ve 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanların emeklilik koşulları birbirinden farklıdır.
***
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar
Yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları açısından 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için kademeli bir geçiş öngörülmüştür. Halihazırda bu işe giriş tarihlerine göre emeklilik yaşında bir değişiklik olmayıp, aynen devam etmektedir.
***
8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanlar
İlk defa 8 Eylül 1999 tarihi ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanların SSK'dan yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını tamamlamaları ve en az 7000 gün prim ödemeleri gerekmektedir.
***
30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar
ilk defa 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanların yaşlılık aylığına hak kazanma şartları kanunun 28'inci maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre, ilk defa 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanlardan;
Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olan ve en az 7200 gün prim ödeme koşulunu 31 Aralık 2035 tarihine kadar sağlayanlar yeni yasal düzenlemenin olumsuz yaş şartından etkilenmeksizin yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Prim ödeme gün sayısı koşulunun 1 Ocak 2036 tarihinden sonra yerine getirilmesi halinde, 65 yaşı geçmemek üzere her 2 yıl için 1 yaş daha geç aylığa hak kazanılır. Yine ileri yaştakiler için emeklilikte prim ödeme gün sayısı açısından ilk defa sigortalı olunan tarihin büyük önemi vardır. 1 Mayıs 2008 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınlar için yaş şartı 61, erkekler için yaş şartı 63 ve prim ödeme gün sayısı 4600 olarak belirlenmiş, sonrasındaki her sene için prim gün sayısı koşulu 5400 günü geçmemek üzere 100 gün arttırılmıştır.
5510 sayılı Kanun, yaşlılık aylığına hak kazanmak için aranan yaş koşulunda 31.12.2035 tarihine kadar herhangi bir değişiklik öngörmemektedir. Yaş şartı, 1 Ocak 2036 tarihinden itibaren kademeli olarak artırılmaktadır. Burada aranan temel kriter ise 7200 gün prim ödeme gün sayısının ne zaman sağlandığıdır. 7200 gün prim ödeme gün koşulu;
- 31 Aralık 2035 tarihine kadar sağlayan kadınlar için yaş şartı 58, erkekler için 60,
- 1 Ocak 2036- 31 Aralık 2037 tarihleri arasında sağlayan kadınlar için yaş şartı 59, erkekler için 61,
- 1 Ocak 2038- 31 Aralık 2039 tarihleri arasında sağlayan kadınlar için yaş şartı 60, erkekler için 62,
- 1 Ocak 2040- 31 Aralık 2041 tarihleri arasında sağlayan kadınlar için yaş şartı 61, erkekler için 63,
- 1 Ocak 2042- 31 Aralık 2043 tarihleri arasında sağlayan kadınlar için yaş şartı 62, erkekler için 64,
- 1 Ocak 2044- 31 Aralık 2045 tarihleri arasında sağlayan kadınlar için yaş şartı 63, erkekler için 65,
- 1 Ocak 2046- 31 Aralık 2047 tarihleri arasında sağlayan kadınlar için yaş şartı 64, erkekler için 65,
- 1 Ocak 2048 tarihinden itibaren sağlayan kadınlar ve erkekler için yaş şartı 65 olarak belirlenmiştir.
Örneğin, ilk defa 15 Mart 2010 tarihinde sigortalı olan erkek 7200 gün prim ödeme koşulunu 15 Kasım 2038 tarihinde sağlamışsa 62 yaşında emekli olabilir.