Emeklilik süreci nasıl işler?
Ülkemizde milyonlarca çalışan yıllarca sosyal güvenlik sistemine prim öder, emeklilik için şartları tamamladığında emekli olur. Çalışma hayatında işçi, işveren, esnaf, çiftçi, tarım çalışanı, memur gibi statülerde primleri ödenir.
Emeklilik için son ödenen 2520 gününe bakılarak hangi statüden (SSK-Bağ-Kur-Emekli Sandığı-Banka Sandığı) emekli olacağı belirlenir.
08.09.1999 tarihine kadar sigortalı olan kadın ve erkekler 4/A eski SSK’dan-Banka Sandığından emekli olmak için ilk işe başlama tarihlerine göre aşağıdaki tabloda belirtilen, prim gün sayısını tamamlamak zorundadırlar. Aynı zamanda 18 yaş baz alınarak kadınlardan 20, erkeklerden 25 yıllık sigortalılık süresi istenir. 3 Mart 2023’de yapılan yasal düzenleme ile 08.09.1999 tarihine kadar sigortalı olanlarda yaş yaştı aranmaz.
Tablo 4A(SSK)
Bağ-Kur ve Emekli Sandığında ise kadınlar 7200, erkekler ise 9000 gün prim sayısını tamamlayıp emekli olabilirler.
Emeklilik aşaması:
-Son 2520 güne bakılarak en çok prim ödenen statü (4a-4b-4c-banka sandığı) belirlenir.
-18 yaş öncesi sigortalılık varsa 18 yaş baz alınarak, kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi kontrol edilir.
-Hangi statüden emekli olunacaksa o statüye göre prim gün sayısının tamamlanıp tamamlanmadığı kontrol edilir.
-Hizmet dökümünde başkasına ait çakışan gün var mı, ay içinde 30 günden fazla prim günü var mı kontrol edilir. Çakışmalar prim gün sayısından düşülür.
-28/02/2011 öncesi şirket ortaklığı varsa bu dönemlerde ortağı olduğu şirkette ya da başka bir şirkette çalışması varsa bu günler için 4/A’lar iptal edilir,4B’ye işçi ve işveren primleri mahsup edilir.
-Ortağı olduğu şirkette 1.10.2008 öncesi, ilk sigorta başlangıcı sonrası ortaklığı varsa, kesintisiz devam etmiş ise 4/A günleri kabul edilir. Şirket ortaklığı sonrası 4/A işe başlama var ise bu günler Bağ-Kur yani 4/B’ye mahsup edilir.
-1.10.2008 sonrası şirket ortağı olup geçmişten gelen 4/A primleri varsa kabul edilir, ancak 1.10.2008’den sonra bu durumda 4/A günleri 4B’ye mahsup edilir.
-Anonim şirketlerin yönetim kurulunda olmayan ortaklarında sorun olmaz.
-1.5.2021 tarihine kadar ödenmeyen silinen Bağ-Kur günleri var ise ve bu günler için prim borçlanmaları yapılmış ise bu günler silinir.
Tüm bu eksikler kontrol edilir. Şartlar ve koşullar tamamlanmış ise,
SSK’dan emeklilik müracaatı:
-SSK’lı çalışanlar için öncelikle Kod:8 Emeklilik Nedeniyle işten çıkış yapılır.
- E-devletten (Gelir Aylık Ödenek) Bölümünden emeklilik müracaatı yapılır, isteyenler SGK’ya yazılı talepte bulunabilirler
-İşten çıkış ve emeklilik müracaatı aynı gün yapılabilir, emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam edecek ise, ertesi güne SGDP ile tekrar işe girişi yapılır.
- İşverence kıdem tazminatı ödenir, kullanılmayan yıllık izinler ödenir(yıllık izinler sıfırlar tekrar 14 iş günüyle başlar)
Bağ-Kur’da emeklilik müracaatı;
-Prim gün sayısı tamamlanmış ise
-Geçmiş, güncel ve gelecek tüm borçlar ödenir
-E-devletten ya da SGK’ya yazılı emeklilik müracaatında bulunulur.
-Emekli olduktan sonra Bağ-Kur primi ödemez
-Emekli aylığından kesinti yapılmaz.
Emekli Sandığı emeklilik müracaatı:
- Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi tamamlanmış ise
-Çalıştığı birime emeklilik için müracaatta bulunabilir