Emeklilik sisteminde son durum!

Ülkemizde 2022 Şubat ayında yani EYT yasası çıkmadan önce; 9 milyon 519 bin 368 sağ yaşlılık aylığı alan vardı. Hayatını kaybeden emekliler ile birlikte dosya bazında 13 milyon 166 bin 964 ve bu dosyalardan yaşlılık aylığı ve dul yetimler ile birlikte toplam 13 milyon 974 bin 785 kişi SGK’dan düzenli aylık alıyordu.

SGK’nın son verilerine göre kendi prim­leri ile emekli olmuş sağ yaşlılık aylığı alanların sayısı 2 milyon 438 bin 546 ki­şi artmış ve 11 milyon 957 bin 914 kişiye çıkmış durumda, dosya bazında 2 milyon 616 bin 896 kişi artmış ve 15 milyon 783 bin 860 kişiye ulaşmış, toplam dul ve ye­tim aylığı dahil olmak üzere SGK’dan her ay düzenli yaşlılık aylığı ve dul yetim aylı­ğı alanlar sayısı 2 milyon 630 bin 939 kişi artmış, toplam 16 milyon 605 bin 724 kişi­ye ulaşmış durumdadır.

Ülkemizde EYT öncesinde ortalama ay­lık 35 bin kişi emekli oluyordu. EYT yasa­sı çıkalı 22 ay oldu ve bu süreçte EYT ya­sası çıkmasaydı yaklaşık 770 bin kişi zaten emekli olacaktı. Bu durumda EYT ile nor­mal şartlarda henüz emekliliği gelmemiş fakat EYT ile emeklilik hakkı elde etmiş 1 milyon 668 bin 546 kişi var. EYT yasası çıkmamış olsaydı zaten 770 bin kişi bugün itibariyle emekli olacaktı. EYT ile 770 bin kişinin emekliliği birkaç ay önceye çekil­miş oldu.

EYT yasası ile emeklilik hakkı elde edenlerin büyük bir kısmı emekli oldu ge­riye kalanların emeklilikleri 10 yıla yayı­lacak.

9/9/1999 sonrasında 30/04/2008 tari­hine kadar sigortalı olan kadınlar 58, er­kekler 60 yaşında emekli olacak.1/5/2008 sonrasında sigortalı olanların yaşı kade­meli olarak 65 yaşına kadar çıktı. Son ola­rak vergi indirimli emeklilik iptal edildi. Tüm bunları da göz önüne aldığımızda si­gortalı sayısı arttıkça emekli sayısı daha az oranda artacak. Bu durumda aktif/pasif dengesi ilerleyen yıllarda daha iyi olacak gibi gözüküyor.

Ülkemizde emekli sayısı çok gibi gözük­se de aynı nüfusa sahip başka bir ülke ile kıyasladığımızda çok olmadığı ortaya çı­kıyor. Örneği Almanya’da emekli sayısı 25 milyon civarındadır.

aktif/pasif dengesi açısından çok sık duyduğumuz 4 sigortalının, 1 emekliyi fi­nanse etmesi gerektiği konusu da söylen­diği gibi değildir.

Ülkemizde kayıtlı 25 milyon 823 bin ça­lışan var, toplam yaşlılık aylığı alanların sayısı 11 milyon 957 bin 914 kişidir. Sade­ce yaşlılık aylığı alanlara göre aktif/pasif dengemiz 2.17’dir. Dul yetimleri de hesa­ba dahil ettiğimizde 25 milyon 823 bin ça­lışana göre toplam dul ve yetimlerle birlik­te 16 milyon 605 bin 724 kişiye düzenli sü­rekli ödeme yapılıyor, bu durumda aktif/ pasif dengemiz 1.55’dir.

A v r u ­pa’da en iyi du­r u m d a olan ülke 202 bin ç a l ı ş a ­na 82 bin emekliy­le İzlanda, bu ülke­nin nüfus sayısının az olması aktif/pasif dengesini iyiymiş gibi gösterse de bu ülkede dahi 4 çalışana 1 emekli ora­nı yok. Yani sürekli televizyonlara çıkıp 4 çalışana bir emekli olmalı diyenlerin sos­yal güvenlik bilgisi yok. Sigortalı çalışana göre emeklileri finanse etme oranı Aktif/ Pasif dengesi ülkemizde kayıt dışı sigorta­lılık nedeniyle düşük gözükmektedir.

Ül­kemizde kayıt dışı sigortalılığın önüne ge­çilebilse Avrupa’ya göre genç nüfusa sahip ülkemiz aktif/pasif dengesi ile Avrupa’nın en iyi ülkelerinden biri olabilir. Alman­ya’da 25 milyon emekliye karşı 44 milyon çalışan var. Ülkemizde gerçek anlamda 35 milyon çalışan olmasına rağmen kayıtlı 25 milyon çalışana karşı dul yetim aylığı ile birlikte toplam 16 milyon 605 bin düzenli emekli aylığı alan var.

Ülkemizde emekli sayısının çoklu değil, kayıt dışı çalışanların çokluğunun sorunu­nu yaşıyoruz.