Elmalarımız dalında kalıyor
Geçen yıl 2.6 milyon ton elma üretilmişti. Bu yıl üretimde 300 bin ton artış bekleniyor. 2.9 milyon ton elma üretilecek.
Türkiye’de mevsimine göre her yıl 2.6 ile 3.1 milyon ton arasında elma üretiliyor.
Dünyada elma üretimi yaklaşık 80 milyon ton. Üretimin yarısı Çin’de yapılıyor. İkinci sırada 4 milyon ton ile ABD ve üçüncü sırada 3.1 milyon ton üretim ile Türkiye geliyor.
Ne var ki, ABD, yılda 4 milyon ton üretimden 1 milyar dolar ihracat geliri elde ederken, Türkiye 3.1 milyon ton elma üretiminden yılda sadece 42 milyon dolar ihracat geliri elde edebiliyor.
Elma ihracat pazarı büyük bir meyve pazarı. Dünyada 103 milyar dolar değerinde yenilebilir meyve pazarında elmanın payı yüzde 7 ile yüzde 9 arasında değişiyor.
Elmaya talep devamlı artıyor. Son on yılda elma üretimi yüzde 37 artarken, elma fiyatları yüzde 100 arttı.
ABD’den sonra, Çin, İtalya, Şili birer milyon dolar ihracat yapıyor. Polonya’nın elma ihracat geliri 500 milyon dolar. Türkiye’nin yılına göre 35-50 milyon dolar.
Elmanın yüzde 75’i taze olarak, yüzde 1’i kurutulmuş olarak, yüzde 24’ü su haline getirilerek ihraç ediliyor.
Isparta, Karaman, Niğde, Denizli, Antalya, Kayseri ve Çanakkale’de üretim yoğunlaşsa da ülkemizin hemen her yerinde elma yetiştirilebiliyor.
Ancak verim düşük. Başka ülkelerde dekarda 4-5 ton elma alınırken bizde verim 1.8 ton.
Dış pazarlarda talebi olan elmayı üretemiyoruz.
İhracat pazarlarımız, Rusya, Irak gibi pazarlar.
Üretimin 2.2 milyon tonunu içeride tüketiyoruz, ihracatımız 142 bin tonu ancak buluyor. Elmanın 300 bin tona yakınını da üretim ve kullanımda kaybediyoruz.
2011 yılında 36.6 milyon, 2012’de 28.5 milyon, 2013’de 48.9 milyon, 2014’de 41.3 milyon ve 2015’de 34.6 milyon dolar ihracat geliri elde edebildik.
Üretim 2.6-2.7 milyon tonun üzerine çıkınca talep yetersizliği yaşanıyor.
Geçen yıl, üreticide 80 kuruş ile 1 lira 20 kuruş arasında değişen fiyat 35 kuruş ile 70 kuruş arasına indi.
Rusya ambargosu ve Ortadoğu pazarındaki sıkıntıların devam etmesi nedeniyle üretici fiyatı geçen yılın 45-50 kuruş altında seyrediyor.TZOB Başkanı, elma ihracatındaki tıkanmanın boyutunu açıkladı.
“Ocak-Ağustos dönemleri karşılaştırıldığında, 2015 yılında Rusya’ya yönelik 10.5 milyon dolarlık ihracat, bu yıl yapılmadı. Irak’a ihracat 15.6 milyon dolardan 12.3 milyon dolara, Suriye’ye ihracat 4.5 milyon dolardan 2.3 milyon dolara, Mısır’a ihracat 1 milyon dolardan 571 bin dolara indi.”