Elektronik faturayla ilgili bilmemiz gerekenler

e-Fatura yerine kâğıt fatura düzenlenirse ne olur?

e-Fatura uygulamasının ilk zamanlarında bu sorunun cevabı sıkça tartışıldı.

Gelir İdaresi Başkanlığı yetkilileri, e-Fatura uygulamasının başladığı tarihlerde, biraz da uygulamanın önemini vurgulamak ve sağlıklı bir başlangıç amacıyla olmalı, e-Fatura yerine kâğıt fatura alınması durumunda bunun ciddi sonuçları olabileceğini ifade ettiler. 

Yetkililer, e-Fatura yerine kâğıt fatura düzenlenmesi durumunda faturanın hiç düzenlenmemiş sayılacağını, bu durumda katma değer vergisi indirimlerinin reddedileceğini söylediler. (Örnek açıklama için bakınız http://www.musiad.org.tr/tr-tr/haberler/vergide-27-gunluk-is-2-saniyede-bitiyor).

Gerçek bir işlem nedeniyle düzenlenen kâğıt faturanın, usule ilişkin düzenlemeler açısından hiç düzenlenmemiş sayılması kabul edilebilir. Ancak sadece bu nedenle giderin kabul edilmemesi veya KDV indiriminin reddedilmesi elbette mümkün değildi.

Yasal açıklamalar da sonuçta bu şekilde oldu. Gelir İdaresi'nce verilen 24 Kasım 2015 tarihli bir özelgede, e-Fatura yerine kâğıt fatura alınması durumunda ne olacağına ilişkin konu bütün yönleriyle incelenmiş. Özelgede özetle şu açıklama yapılmış. 

- e-Fatura yerine kağıt fatura düzenlenmiş olması, fatura içeriği mal teslimi veya hizmet ifasının yapılmadığı anlamına gelmez.

- Malın teslimi veya hizmetin ifa edilmiş olmasıyla KDV açısından vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olur.

- Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinde, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu hükmü yer almaktadır. Bu hüküm gereği, gerçek bir işleme dayanan harcamanın elektronik ortamda düzenlenen fatura yerine kağıt ortamında düzenlenen faturayla tevsik edilmesi, gider olarak dikkate alınmasına ve KDV indirimine engel değildir.

- Kağıt ortamında bir fatura düzenlenmiş olsa da, zorunluluk kapsamındaki mükelleflerin düzenlemesi gereken asıl belge olan e-Faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde düzenlenmemiş olması durumunda, düzenlenmeyen e-Fatura için bu belgeyi düzenlemek ve almak zorunda olanlara Vergi Usul Kanunu’na göre özel usulsüzlük cezası kesilir.

Özetin özetini yapacak olursak özelge diyor ki; e-Fatura yerine kâğıt fatura alırsanız, gider yazma ve KDV indirimi sorununuz olmaz ancak alıcı ve satıcıdan her biri, her bir fatura için 200 liradan az olmamak üzere, faturada yer alan tutarın % 10’u oranında özel usulsüzlük cezası öder. 

e-Faturada, zorunlu bilgiler dışındaki bilgilere yer verilebilir mi?

- e-Fatura yeni bir belge türü değildir. Kâğıt faturayla aynı hukuki niteliklere sahiptir. Dolayısıyla faturaya yazılması zorunlu bilgiler ve isteğe bağlı olarak yazılabilecek bilgiler açısından kural olarak kâğıt faturaya ilişkin hükümlere bakılabilir.

- Faturada bulunması gereken asgari bilgiler Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesinde sayılmıştır. e-Faturada da en az bu bilgilerin bulunması gerekir.

Buna göre, satıcı bilgileri yanında, satılan malın teslim tarihi, irsaliye numarası, alıcı bilgileri ile satılan mal veya hizmete ilişkin bilgilere e-Faturada yer vermesi zorunludur.

- Yasal olarak e-Faturada bulunması gereken asgari bilgilerin yanında, müşterilerin talepleri doğrultusunda e-Faturada başka bilgilere de yer vermekte sakınca yoktur. 

Bu çerçevede örneğin, müşteri tarafından faturada yer verilmesi istenen sipariş tarih ve numarası, ürün kodu, marka kodu ve bölge kodu gibi bilgilere, seçimlik olarak e-Faturada yer verilebilir.

Bir şirket kendi kendine e-Fatura düzenleyebilir mi?

►Fatura, satılan mal veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı tutarı göstermek üzere, malı satan veya işi yapan tarafından müşteriye verilen ticari bir belgedir.

►Vergi Usul Kanunu faturayı bu şekilde tanımlıyor.

►Bu tanıma göre, bir mükellefin kendi kendine fatura düzenlemesi beklenmez. 

►Bununla birlikte bazı durumlarda yasal ve idari düzenlemeler bunu zorunlu kılabilir. Bazı durumlarda da şirket iç uygulamaları kendi kendine fatura düzenlemeyi zorlayabilir.

►Gelir İdaresi böyle durumlarda şirketlerin kendi kendilerine fatura düzenlemesinin mümkün olduğunu söylüyor. (Konuyla ilgili olarak bakınız 16 Ekim 2015 tarih ve 104 sayılı özelge.)

►Kendi kendine fatura düzenleyen şirket e-Fatura sistemine kayıtlı ise doğal olarak kesilen fatura e-Fatura olarak düzenlenecek ve müşterilere kesilen faturalar gibi işlem görecektir.

►Herhangi bir mal teslimi veya hizmet ifası olmaksızın düzenlenen faturada KDV hesaplanmasına doğal olarak gerek yok.