Eksper yan hakem mi, orta hakem mi olmalı ?
Sigorta sektörü ile ilgili yazılar yazmaya başladığımdan beri sektörü tanımaya devam ediyorum. Sektör içerisinde sorun yaşanan konu olduğunda hep altından tarafların "bensiz olmaz" düşünceleri çıkıyor. Şirketlere sorulduğunda " Sistemi biz kuruyoruz, benim denetimimde olmalı" diyor. Acentelere sorulduğunda "prim üretiminin yüzde 70'ini ben yapıyorum, ben vazgeçilmezim" diyor. Sigorta brokerlerine, bankalara bakıldığında da "sistem dışında kalabilecek unsurları sigorta sistemine "prim"olarak katıyoruz" diyecekler. Biz gazetecilere sorsanız "Biz sektörün gerçek ihtiyacı olan toplumda sigorta bilincinin artırılmasına katkı yapıyoruz, biz vazgeçilmeziz" diyoruz. Sektöre hizmet veren her birey ve kurum kendisini en değerli ve vazgeçilmez olarak düşünüyor. Ve diğerini ilk fırsatta saf dışı bırakmaya çalışıyor. Bu bir gerçek. Çok da doğal bu piyasa ekonomisi koşullarında. Her kesim, sigorta endüstrisini oluşturan bu mozaikte, "diğerinin yaptığını nasıl ben yaparım ve karlılığımı artırırım" diye düşünüyor. Aslında bir vazgeçilmez var o da "Tüketici". O olmazsa hiç biri olmaz.
Geçtiğimiz hafta sonu Adana'da "Sektöre bakış ve eksperin yeri" başlıklı bir panel düzenlendi. Toplantıya ben de katıldım. Salon tıklım tıklım dolu, Edirne'den, Van'dan, Aydın'dan ve İstanbul'dan gelen eksperler katıldılar. Eksperlerin mesleklerine tutunma, sahip çıkmalarının fotoğrafını gördüm orada. Toplantıya Adana Ticaret Odası Başkanı Ali Gizer, Adana Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği II.Başkanı Nihat Sözüpek katıldılar. Acenteleri temsilen Mahmut Agiç katıldı. Eksperlerin tüm sivil toplum kuruluşlarının başkan ve yönetim kurulu üyeleri de oradaydı. Sigorta Eksperleri İcra Komitesi Başkanı Yalçın Kaya, Sigorta Eksperleri Derneği Başkanı Tayfun Ermetin, Sigorta Eksperleri Dayanışma ve Eğitim Vakfı Başkanı Sait Sürmeli hazır bulundular.
"Var mısınız, elbirliğine?"
Sigorta şirketlerinden ise Aksigorta Genel Müdür Yardımcısı Ayhan Dayoğlu panele katıldı. Sayın Dayoğlu, otomotiv sektöründen sigorta sektörüne geçmiş olmasının avantajı ile çok kısa sürede sektörü tanıdığına tanık oldum. Yaptığı konuşmada, sigorta eksperlerinin yeni çağa ayak uydurarak sisteme katkı sağlamasını önerdi. Ayrıca sigortacılık gelişecekse, sigorta şirketlerine olduğu kadar eksperlerce sağlamış adalet ile olası hasarlarda her iki tarafı mağdur etmemenin önemine vurgu yaptı. Ve ekledi, "Var mısınız bu sektörü geliştirmek için elbirliğine." Sayın Dayoğlu haklı, hasar sonrası sigortalı karşısında eksperi buluyor. Tarafsız ve bağımsız eksperin giyiminden kuşamına, davranışına kadar, adalet duygusu ile hakkı ne ise tarafları mağdur etmeden işi çözmek eksperin işi. Buradaki olumsuzluk veya olumlu sonuç, sektöre yansıyacaktır. Bu nedenle Tüketici, sigorta şirketi ve eksperler karşılıklı özveri ile sorunlara yaklaşmalı.
Tüketici eksper seçeceğinden habersiz
Toplantıda konuşulanlara değinecek olursam... Tüketici poliçe yapıldığında olası hasar sırasında "EKSİST projesi" ile kendi eksperini tayin edebileceğini bilmeli. Burada sigorta acentesine iş düşüyor. Eksperi tayin eden ücretini öder deniyor, aksi poliçe öncesinde belirtilmedikçe. Sigorta poliçesine göre sigorta şirketi eksperi atar ve ücretini öder. Poliçe yapılırken olası hasar sonrası rastgele sistemin otomatik olarak atayacağı eksperi istiyorsanız 125 TL'yi gözden çıkaracaksınız. Bunu kabul etmezseniz sigorta şirketinin atayacağı eksperi kabul etmek zorundasınız. Tüketici hakkının yendiğini düşünüyorsa, parasını ödemek koşulu ile sistemden sıradaki eksperi isteyebilir.
Hakem ücretlerini kim veriyor ?
Her iki koşulda da konu sıkıntılı, tüm eksperler her ne kadar adil olsalar da, ücretlerini sigorta şirketlerinden aldıkları sürece, tüketici karşısında "sigorta şirketinin adamı" sıfatını silemeyeceklerdir. Üzerinde çalışılan sigorta eksperlerinin her kesilen poliçelerden alınacak tutar ile Hazine'de bir havuz oluşması, ve eksperlerin ücretlerinin oradan ödenmesi kulağa hoş geliyor. Ayrıca sigorta şirketlerinin de "töhmet altında kalmayacakları için" buna sıcak bakmaları gerekir. Özetle eksperler yan hakem olmak istemiyor. Orta hakem olalım diyorlar. Düşünün bir kere , futbolda hakem ne ise sigortacılıkta da eksperlik o. Futbol hakemlerinin ücretlerinin kulüpler tarafından ödendiğini düşünün bir kere... Ya da bence hiç düşünmeyin.. Hasarın doğru raporlanması, suistimallerin önüne geçilmesi, hasar maliyetlerinin düşürülmesi konusunda taraflara büyük görevler düşüyor.