Ekrem İmamoğlu, İstanbul’da tarım ve gıda için neler yapabilir?

İstanbul, tarım ve gıda sektörü için çok önemli bir kent. Anadolu’da, Trakya’da üretim yapan hemen herkesin öncelikli hedef pazarı İstanbul...

Trakya’daki süt üreticisinin, Antalya’daki seracının, Kars’taki hayvan yetiştiricisinin, Karadeniz’deki çay ve fındık üreticisinin ürettiği ürün ağırlıklı olarak İstanbul’da tüketiliyor. Göçmenlerle birlikte 16 milyon nüfuslu bir tüketim kenti olan İstanbul, aynı zamanda tarım ve gıda ürünlerini hammadde olarak alan, işleyen, ambalajlayarak ülkenin her yanına ulaştıran büyük bir sanayiye sahip.

Gıda ithalat ve ihracatında da en önemli kent konumunda… Bütün bu özellikleriyle İstanbul’un önemi yadsınamaz.

İstanbul’un tarımsal yapısı

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İstanbul İli Tarımsal Yatırım Rehberi’nde yer alan verilere göre, İstanbul’un 843 bin dekar (yüzölçümünün yüzde 15’i) tarım alanı var. Bu alanın 663 bin 108 dekarında tarla bitkileri, 27 bin 141 dekarında meyve ve uzun ömürlü bitkiler, 29 bin 853 dekarda ise sebze üretimi yapılıyor. Tarla bitkileri üretimi 313 bin 667 ton, meyve üretimi 5 bin 886 ton ve sebze üretimi 66 bin 939 ton. Hayvancılık sektörü açısından bakıldığında, 99 bin 31 büyükbaş, 132 bin 330 küçükbaş hayvan varlığına sahip. İstanbul’da 2017 verileri ile Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 4 bin 158 çiftçi var.

Sahip olduğu bitkisel üretim ve hayvan varlığı ile İstanbul’un 16 milyonu beslemesi olanaksız. Buna rağmen İstanbul’un tarımsal arazileri hızla azalıyor.

İstanbul Tarım ve Orman İl Müdürlüğü verilerine göre son 5 yılda İstanbul’un tarım alanları rant uğruna yok edildi.. Sulu tarım arazisi 2013 yılında 8 bin 448 hektar iken 2018’de yüzde 9.98 azalarak 7 bin 605 hektara düştü. Aynı dönemde kuru tarım arazisi yüzde 30.61 azalarak 131 bin 359 hektardan 91 bin 153 hektara geriledi. Mera alanlarındaki daralma yüzde 21.74 azalma ile 6 bin 408 hektardan 5 bin 14 hektara geriledi. Orman alanı 253 bin 815 hektardan 192 bin 60 hektara düştü. Orman alanlarının yüzde 24.33’ü kaybedildi. 2-B arazisindeki azalma yüzde 78.96 oranında. 2013 yılında 15 bin 837 hektar olan 2B arazisi 2018’de 3 bin 332 hektara geriledi. Buna karşılık yerleşim alanı yüzde 18.1 artışla aynı dönemde 98 bin 970 hektardan 116 bin 898 hektara çıktı.

Ekrem İmamoğlu’nun vaatleri ve projeleri

Tabloya bakıldığında 16 milyon insanın sağlıklı ve güvenilir gıdaya erişimi için yerel yönetimin uygulamaları çok önemli olacak. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevine seçilen Ekrem İmamoğlu’nun kentin trafik, ulaşım, imar, yapılaşma, kentsel dönüşümden daha çok gıda konusuna odaklanması gerekecek. Yapacağı doğru çalışmalar ile gıda enflasyonunun düşürülmesine de katkı sağlayabilir.

Seçim sürecinde “İstanbul’a Yeni Bir Başlangıç” adıyla kapsamlı bir program hazırlayan Ekrem İmamoğlu gıda konusundaki vaatleri özetle şöyle:

Sağlıklı gıdaya erişim için kooperatifler desteklenecek

1- Üreticiden tüketiciye, ucuz ve sağlıklı tarım ürünlerine aracısız olarak kavuşması sağlanacak. Okullardan başlayarak sağlıklı gıdanın ve beslenmenin önemi anlatılacak ve ilgili meslek kuruluşlarının ve sivil toplumun katılımıyla kampanyalar düzenlenecek.

2- Anadolu’daki belediyeler ve kooperatifler ile işbirliğine gidilip, ortak projeler üretilecek.

3- Üreticiden doğrudan temin ile gönüllü manav ve bakkalların katılımı sağlanarak, yoksul semtlerde sağlıklı ve ucuz gıdanın ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması amacıyla satış kooperatiflerine öncelik tanınarak örgütlenmeler desteklenecek.

4- İstanbul’un doğu ve batı yakasında başarılı bir hayvancılık için Organize Hayvancılık Bölgeleri Kurulacak. Tarımsal Alt Bölgeler ile Organize Hayvancılık Bölgeleri’nden temin edilen hayvansal ürünlerin işlenmesi, denetlenmesi, paketlenmesi, korunması ve pazarlanması için Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri oluşturulacak.

5- İstanbul Halk Süt ile İstanbul’un ve çevresinin tarım alanlarında süt üretimi teşvik edilerek, İstanbullunun süt ihtiyacının sağlıklı, güvenilir, ucuz ve hatta ücretsiz bir şekilde karşılanması sağlanacak.

Tarımsal koruma üretim planı ve kent tarımı

6- İstanbul çevresi, Trakya ve Güney Marmara Bölgesi’ne yönelik hazırlanacak “Üretim Planı” doğal yaşam alanlarının korunmasına, sosyal adalet ve halk sağlığı sorunlarına çözüm önerisi geliştirilmesine ve istihdam yaratmaya yönelik bir proje olarak gerçekleştirilecek.

7- İstanbul’un yakın çevresi başta olmak üzere alan ayrılabilecek her yerde kent tarımı ve bahçeciliği yapılabilmesi için gerekli organizasyonlar gerçekleştirilecek. Kentsel açık alanlarda bostan ve bahçe üretiminin teşvik edilmesi ve halk katılımının sağlanması, uzun vadeli üretim planlanması gibi tarım uygulamalarına uygun üretimler organize edilecek.

Kırsalda nitelikli tarıma destek

8- İstanbul’daki 100’ün üzerinde kırsal nitelikli mahalleyi kent merkeziyle uyumlu hale getirilecek. Organik tarım, hayvancılık ve ormancılık faaliyetlerine yönelik eğitimler ve projelerle tarımsal üretim arttırılacak. Belirlenen merkez mahallelerde semt pazarları açılarak üreticiden tüketiciye doğrudan ürün satışı gerçekleştirilecek.

Bu vaatlerin gerçekleşmesi için önemli bir organizasyona ve ekip çalışmasına ihtiyaç var. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin kırsal kalkınmada İzmir Modeli’nin deneyimi ve diğer belediyelerdeki örnek çalışmaların incelenerek ders alınmasında yarar var. Ekrem İmamoğlu’nun tarım ve gıda konusunda atacağı her olumlu adım sektöre ve gıda enflasyonunun düşürülmesine önemli katkılar sağlayacaktır.