Ekonominin önceliği faiz mi, döviz mi, üretim mi belli değil
OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör Merkez Bankası enflasyon hedeflerini değiştirdi. Merkez Bankası'nın bu kararı ile ekonominin önceliğinin "enflasyonu dizginlemek" olduğu gibi bir görünüm ortaya çıktı. Enflasyonu dizginlerken, enflasyonun ardındaki nedeni iyi teşhis etmek gerekir. Merkez Bankası enflasyon hedefini değiştiriken enflasyonun nedeni olarak dünyadaki gıda ve enerji fiyatlarındaki artışı gerekçe olarak gösterdi. Bunun anlamı bizde enflasyonun temel nedeninin "maliyet enflasyonu" olduğunun kabulüdür. Ki, bu da doğrudur. Türkiye'de enflasyon, talep patlamasına dayalı olarak tırmanışa geçmemiştir. Tersine insanların reel gelirindeki gerilemeye dayalı olarak talep daralması söz konusudur. Merkz Bankası'nın elinde enflasyonla mücadele için kullanabileceği tek silah faiz mekanizması olduğundan, kamuoyu faiz artırımı bekleyişine girdi. Merkez Bankası faiz artırımına gitmeden, Hazine faizi yüksetmek zorunda kaldı. Hazine'nin yükselttiği faiz bundan sonra maliyetlerin içine girerek enflasyonun tırmanışına yardımcı olacak. Merkez Bankası 2002 yılından bu yana faizi, enflasyonu dizginlemekten çok döviz fiyatını düşürmek için kullanıyor. Bu konuda da başarılı. Dışarıda ve içeride fırtınalar kopmasına rağmen döviz fiyatı yerinden kıpırdamıyor. Bu arada yüzde 70'i yabancıların, yüzde 30'u yerlilerin kontrolunda olan borsada fiyatlar geriliyor ama, bu dar bir kesimin sorunu. Ülke ekonomisi için önem taşıyan üretim ve istihdam. Bunların gerisinde de yatırım var. Yatırım, üretim ve istihdam göstergeleri hiç de iç açıcı değil. Ekonomide ciddi bir gerileme var. Finansal ekonomi tek başına ülkeyi ayakta tutamaz. Esas olan reel ekonomidir. Finansal ekonomi, reel ekonominin ayakta kalmasını ve ülkeyi ayakta tutmasını sağlar. Reel ekonomi çok kişiyi ilgilendirmesine rağmen bu kesimden gelen uyarılar dikkate alınmıyor. Anadolu'da esnaf yakınıyor. Perakendeciler yakınıyor. Kapanan şirket sayıları artıyor, istihdamda gerileme görülüyor, ama bu göstergeleri ciddiye alan yok.