Ekonomik soğumanın bir diğer yüzü

 

TOBB'un açıkladığı 2012 yılı şirket kuruluş kapanışları rakamları ve bunların bir yıl öncesiyle kıyaslanması, 2012 yılındaki ekonomik soğumanın bir diğer yüzünü algılamamıza yardımcı oluyor. Soğumanın sadece, cari açığı azaltıp, büyümeyi yavaşlatmadığı, ekonominin farklı alanlarında farklı sonuçlar yarattığı bilgisine bizleri ulaştırıyor.

2012 yılıyla ilgili kurulan ve kapanan şirket sayıları yumuşak inişin, ekonomik soğumanın  bir diğer yüzünü ortaya koyuyor. 2012 yılında kurulan şirket sayısı bir yıl öncesine göre yüzde 27.2'lik gerileme ile 38 bin 887'ye gerilerken, kurulan şirket sayısı da sadece yüzde 8.2 artışla 14 bin 168'e ulaşabiliyor. Kooperatif sayılarında da benzer bir tablo ortaya çıkıyor.

 

TOBB'un açıkladığı bu veriler ekonomide soğuma kararının şirket kuruluş-kapanışları ile kooperatif kuruluşları konusuna da yansıdığını gösteriyor. 

Konuya sektörler açısından bakıldığında da bütün sektörlerde şirket kuruluşlarının, şirket kapanışlarının altında kaldığını, her sektörde gerileme olduğunu görüyoruz. İller açısından baktığımızda 74 ilde şirket sayısında kapanan şirket sayısı açılandan yüksek olduğunu ve şirket sayısında düşüş yaşandığını sonucunu ortaya koyuyor. Sadece 7 ilde açılan şirket sayısı

 

TOBB'un verilerinden çıkan bir başka sonuç, kurulan şirketlerde İstanbul'un payının yüksek olduğunu gösteriyor. İstanbul'da kurulan şirket sayısı 2011 yılına göre yüzde 20 azalarak 15 bin 981'de kalmasına karşın, yurt genelindeki payı diğer kentlerdeki yüksek gerileme nedeniyle artış gösteriyor. 2011 yılında kurulan şirketler içersinde İstanbul'un payı yüzde 37.4 iken, 2012 yılında azalan sayısına karşın payı yüzde 41.1'e yükseliyor.

Yabancı şirket kuruluşlarına baktığımızda toplam içersinde yaklaşık yüzde 10'a varan 3 bin 703 sayısıyla karşılaşıyoruz. Bu 2011 yılında kurulan 3 bin 575 yabancı şirket sayısının çok az üzerinde. 2012 yılında kurulan yabancı şirketlerin toplam sermayeleri 2 milyar 265 milyon lira, bunun içinde yabancıların payı yüzde 69.7, yerli ortak payı ise yüzde 30.3 oranında. Bu şirketlerin içersinde en büyük ağırlık 775 adet ve yüzde 20.8 pay ile İran şirketlerine ait. Onun yarısı kadarı 321 şirket ile ikinci sıradaki Alman,

Almanların yarısı kadarı 167 şirket ile üçüncü sıradaki Azerbaycan'lıların şirketleri.

 

Peki bu tablo bize ne söylüyor:

 

-İlk söylediği ekonomide soğumanın şirket kuruluş sayılarına da yansıdığı, o alanda da bir yavaşlama yaşandığı.

 

-İkinci nokta şirket sayısı artan 7 il içersinde Van ile 5 Güneydoğu Anadolu kentinin yer alması. Bunu yabancı şirket kuruluşlarıyla birlikte ele aldığımızda komşu ülkelerdeki gelişmelerin sınır illerimizde imkan arayışlarına yol açtığını düşünebiliriz.

 

-Üçüncü nokta ise İran şirketlerinin yeni kurulan yabancı şirketler içersinde yüzde 20'nin üzerinde paya sahip olması. Bu da bizi İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bazı İran firmalarının bunu aşmanın yolunu Türkiye'de şirketleşmeyle aşma düşüncesi içersinde oldukları sonucuna götürüyor.

 

TOBB'un bu çalışması sonucunda ortaya çıkan veriler, her sağlıklı bilgi gibi 2012 yılındaki ekonomik soğuma konusunu bir başka yanıyla algılamamıza yol açıyor.

Bu tür çalışmalar ile ortaya konan veriler ne kadar çok sayıda ve çok yönlü olur ve ne kadar süreklilik içersinde topluma ulaştırılırsa, bu hem toplumun gelişmeleri daha iyi okumasına neden olacaktır. Hem de önümüzdeki dönemle ilgili karar almada daha sağlıklı davranılması sağlayacaktır.