Ekonomide yıl sonu fırtınası
Yıl sonu yaklaşırken iş çevrelerinde en küçük kuruluştan en büyüğüne, gelecek yıl için tahminler yapılır, bu tahminlere dayalı olarak da yatırım, üretim ile ilgili kararlar alınır.
Yıl sonu yaklaşırken bu yıl Merkez Bankası ekonomiyi sarsacak açıklamalarda bulundu.
İlginç olan Merkez Bankası'nın açıklamalarının daha önce Hükümet tarafından açıklanan 2011 yılı Orta Vadeli Programı'nın uygulanmasını güçleştiren tedbirler içermesi.
Hükümetin 2011 yılı Orta Vadeli Proğramı'nda, ekonominin yüzde 4.5 büyümesi hedef alındı. Bu büyüme için 42.2 milyar dolar cari açık (döviz açığı) tahmini yapıldı. Doların ortalama fiyatı 1.55 TL olarak kabul edildi
Merkez Bankası ise 2011 yılında Orta Vadeli Plan ile çelişen tedbirler öngörüyor.
Sıcak para girişinin sınırlanması isteniyor. Sıcak para girişi sınırlanır ise Orta vadeli Program'da öngörülen 42.2 milyar dolar açık finanse edilemez.
Kredilerin ve sonuçta iç tüketimin daraltılması isteniyor. Sıcak para girişi engellenir, krediler ve tüketim sınırlandırılır ise yüzde 4.5 büyüme gerçekleşemez.
Sıcak para girişi sınırlandırılır ise dolar fiyatını 1.55 TL'de tutmak mümkün olamaz.
Bankaların kredi imkanları kısıtlanır, kredi maliyeti artırılır ise, reel sektörün finansman yapısı önemli ölçüde sarsılır.
Bu tabloda iş çevreleri 2011 yılı için istihdam, üretim, yatırım programı yaparlarken önlerini nasıl görecekler?
Dolar fiyatını kaç TL olarak tahmin edecekler?
İç talebi daraltıcı tedbirler yürürlüğe konulacak ise, üretimlerini nasıl artıracaklar? Tersine üretimi ve yatırımı kısmak zorunda kalacaklar.
Üretim ve yatırım artmayacağına göre istihdam politikalarını nasıl belirleyecekler? Tedbirli olmak için ücret ve maaş artırımı yapamayacak ve yeni işçi almamaktan korkacaklar.
Tabii ki ekonominin dengeleri önemlidir. Fakat ekonominin temel dengeleri kurulurken alınacak tedbirlerin reel sektörü nasıl etkileyeceği üzerine de durmak gerekir.
İş çevreleri, krizden çıkmanın mutluluğu içinde, normal üretim ve yatırım ortamının tekrar oluştuğuna inanarak 2011 programlarını hazırlarken, yılbaşına on gün kala çok şeyin değişmesi nedeniyle şaşkına döndü.
Şimdi hesaplar kitaplar tekrar yapılıyor.
Ekonomide en önemli etken iş çevrelerinin gelecek hakkındaki bekleyişleridir. Moraldir. Eğer moral bozulur ve gelecek hakkında şüpheler ortaya çıkar ise, iş çevreleri frene basar.Basmaya mecbur kalır. Sadece iş çevreleri değil, tüketici de harcamada tedbirli olmaya başlar.
Bu ise ekonomide büyümenin hedef alınan ölçünün altında kalmasına yol açar.
İşte bunun için Merkez Bankası ve Hükümet açıklanan tedbirlerin politikaların 2011 yılını nasıl etkileyeceği konusunda belirsizlikleri gidermek, hem de bunu kısa sürede yapmak zorundadır.