Ekonomide güçlü büyüme sinyalleri görmüyoruz
American Express CEO'su Kenneth Chenault ekonomik kriz sürecinde şirketini iyi yönetmeyi başaran CEO'lardan birisi. American Express kriz döneminde kâr etmeye devam etti.
Şirket, Lehman Brothers'ın iflasının ardından kasım ayında iş gücünün yüzde 10'una tekabül eden 7 bin kişiyi işten çıkardı. CEO Kenneth Chenault bunun "yeniden yapılanma" planının bir parçası olduğunu söyledi. American Express'in 3. çeyrekte kârı yüzde 21 azalsa da, şirket kâr etmeyi sürdürdü. American Express, 3. çeyrekte 640 milyon dolar, hisse başına 53 sent kâr etti. Geçen yılına aynı döneminde 815 milyon dolar, hisse başına 70 sent kâr elde edilmişti.
Bugün ise küresel ekonomik tablo iyileşme belirtileri gösterirken, Chenault çok da iyimser bir tavır koymuyor ortaya.
Felaket ve yıkımın eşiğindeydik
"Gerçek şu ki, tam anlamıyla bir felaket ve yıkımın eşiğindeydik. Hisse senedi piyasasının ne boyutta donduğunu gayet iyi hatırlıyorum. Bu gerçekten korkunç bir deneyimdi. Önemli olan, öncelikli olması gereken alanları belirlemekti. Dolayısıyla büyümekten çok, nakitte kalmaya, kâr etmeye öncelik verdik. Bunun ardından büyümeye yönelik yatırım yaptık" diyen American Express CEO'su aslında kriz yönetimi stratejisini, 11 Eylül saldırıları döneminde oluşturduğunu söylüyor.
American Express, bu saldırıların ardından sadece seyahat ve tüketici harcamalarında bir düşüş yaşamadı, fakat aynı zamanda 11 çalışanı ikiz kulelerde hayatını kaybetti.
11 Eylül saldırılarından alınan dersler
"Şirketler sahip oldukları isim ve şöhreti krizler sırasında kazanırlar veya kaybederler" diyen Chenault, 11 Eylül saldırılarından önemli deneyimler elde ettiklerini ifade ediyor. İşte Chenault'nun bu konudaki yorumları: "Büyük şirketler eğer ticari pazarlara ulaşamıyorlarsa, işlerini kuramıyorlar. Dolayısıyla faturalarını ödeyemiyorlar. 11 Eylül saldırıları sonrası aldığımız derslerden biri de bilançomuzu düzeltmek için çaba sarfetmek oldu. İkinci önemli ders ise finansal piyasalar ve ekonomide yaşanan değişimleri sürekli olarak şirket içinde paylaşmak gerekliliği oldu. Çalışanların şirketin ne ile ilgilendiğini, ne tür sorunlar ile karşı karşıya olduğunu anlamaları çok önemli. 11 Eylül'ün bugünden farkı, finans piyasalarının çökmemiş olması tabi ki. Bu arada unutmamak gereken bir diğer unsur da değişimin en zor gerçekleştiği zamanın 'iyi zamanlar' olması."
Tek bir pazara bağımlı kalma dönemi bitti
Her ne kadar krizin en zor dönemi geçmiş olsa da, hâlâ önemli zorluklarla karşılaştığını söyleyen Chanault, American Express'in en büyük pazarı olan ABD'nin önümüzdeki aylarda çok yavaş büyüyeceğini ifade ediyor. Chanault'un çekindiği bir diğer unsur da, yeni düzenlemelerin finans sektörünü oldukça sınırlayacak olması.
"Teknik göstergeler resesyonun sona erdiğine işaret edebilir, fakat biz gerçek toparlanmanın işaretlerine odaklanmak zorundayız. Tüketime baktığımızda, son bir kaç aydır kredi kartı kullanımındaki düşüşün azaldığını görüyoruz, fakat yine de eksi de. Öte yandan faiz oranları hâlâ yüksek sayılır. Dolayısıyla güçlü büyümeye neden olacak unsurlar henüz mevcut değil" yorumlarında bulunan Chenault, ekonomik açıdan düzelme beklediği alanları ise şöyle dile getiriyor: "Teknoloji tüketiminde artış görüyoruz. Bunun yanında seyahat ve eğlence sektörlerinde de büyüme bekliyoruz, çünkü şirketler yeni pazarlarda işlerini büyütmek zorundalar. Bunun için de seyahat edip, para harcamaları gerekiyor.
Chenault, ekonominin kriz öncesine oranla çok daha yavaş bir şekilde büyümeye devam edeceğini ifade ediyor. Bu da büyük şirketlerin küresel bir varlığa sahip olmalarının önemini artırıyor. "Artık tek bir pazara bağımlı kalamazsınız" diyen Chenault; Çin, Meksika, Brezilya, Rusya, Hindistan gibi sağlıklı büyüme oranlarına sahip ülkelerle ilgilendiklerini ifade ediyor.
Ekonominin düzeldiğini düşünenlerin oranı yüzde 25
American Express tarafından kendi üyeleri arasında yapılan araştırma, Amerikan Express kullanıcılarının yüzde 60'ının önümüzdeki 30 gün içinde daha fazla para harcamaya eğilimli olduklarını ortaya koyuyor. Araştırmaya katılanların sadece yüzde 25'i ekonominin düzelmeye başladığını ifade ediyor. Araştırmada sorulan ilginç bir soru ise şu: "Sokakta 500 dolar bulsanız, bu parayı nasıl harcardınız?" Katılımcıların yüzde 13'ü bu soruyu "borçlarımı öderim" diye yanıtlarken, yüzde 18'i "alışveriş yaparım" diyor. Bu arada Chenault, kart kullanıcıları arasında en iyimser kesimin genç profesyoneller olduğunu da söylüyor.
Başarının anahtarı 'şirkete inanmak'
Belirsizliklerin ve güvensizliğin hakim olduğu dünyada, tüketicilerin şirketlere ve markalara güvenmek isteyeceklerini söyleyen Chenault, "Biz tüketici hizmetlerine odaklanıyoruz, çünkü belirsizliğin hakim olduğu bir dünyada, yüksek bir güven ortamı oluşturabilirsek, bu bize rekabet avantajı verecektir" diyor. Chenault şu yorumlarda bulunuyor: "Kredi kartı kullanımı, nakit ve çek kullanımının çok altında. Şirketlerin yüzde 50'si nakit veya çek ile ödeme yapıyor. Bunun değişmesi gerektiğini düşünüyoruz. Alışveriş kartı (Charge card) konusunda bir tür geleceğe dönüş durumu yaşıyoruz. Bu kart ile yaptığınız harcamaları 30 günün sonunda tamamen ödüyorsunuz. Tüketiciler artık disiplin istiyor ve biz de bu ürün ile disiplin sağlamış oluyoruz."
Chenault, Amerikan Express'in geleceği konusunda çok umutlu. Chenault'a göre başarının temel unsurlarından biri boyut. Daha önemlisi ise inanç. "Fark yaratmak için yeterince büyük olmanız gerekli. Fakat daha da önemlisi, çalıştığınız şirketin ürünlerine, hizmetine ve insanlarına tamamen inanmanız gerekiyor" diyor Chenault.