Ekonomi zirvesi doları zirveden çevirdi
Dolarda dün olağanüstü bir gün yaşandı. Merkez Bankası’nın TL döviz depo ihale tutarını artırması ve ekonomi yönetiminin zirve toplanacağı haberi dolar kurunu 4.3780 liradan 4.26 liranın altına çekti. Sabah saatlerinde 98 binin altına sarkan Borsa endeksi, söz konusu haberle tekrar 101 binin üzerine sıçrarken; faizlerde yükseliş eğilimi devam etti. İki yıllık gösterge tahvilin faizi yüzde 15.75 ile 9 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Önceki akşam ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesinin İran’la nükleer anlaşmadan ayrılacağını ve yaptırımların yeniden uygulanacağını açıklaması üzerine önceki gece 4.33’ün üzerine çıkan dolar/ TL, yeni güne de 4.32 seviyelerinden başladı. Ancak küresel risk algısındaki artışın da etkisiyle sert yükselerek 4.3780 lira ile yeni zirvesini gören dolar/TL’deki bu artış üzerine pazartesi günü zorunlu karşılık düzenlemesi sonrasında Merkez Bankası’ndan iki önemli adım geldi. TCMB, TL depoları karşılığı döviz depoları ihale tutarını 1.5 milyar dolara yükseltirken, ikinci çeyrekte gerçekleştirilecek TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerinde 1 aylık vadede ihale tutarını 250 milyon dolara yükseltti.
Kur 4.26’nın altına sarktı
Bu hamlelere sınırlı tepki veren kurda esas düşüş DÜNYA’nın haberi üzerine geldi. Ekonomi yönetiminin Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın da katılımıyla Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan başkanlığında Külliye’de yapılacak toplantıda bir araya geleceği haberi üzerine hızlı bir düşüş yaşandı. Zirve seviyesinden hızla aşağıya inen kur 4.28 seviyesine geriledi. Dolar/TL akşam saatlerinde 4.26’nın altına sarkarken, günü 4,2570 liradan kapattı. Faiz ve döviz dahil ekonomideki son gelişmelerin ele alınacağı toplantıda, kurdaki değer kaybına karşı bir önlem alınacağı beklentisi yaratması piyasaları bir nebze rahatlattı.
MB’den haftanın ikinci hamlesi
Dün ayrıca Merkez Bankası, hafta başında rezerv opsiyon mekanizmasında attığı adımın ardından bir hamle daha yaptı. Merkez Bankası, TL depoları karşılığı döviz depoları ihale tutarını 1.5 milyar dolara yükseltirken, ikinci çeyrekte gerçekleştirilecek TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerinde 1 aylık vadede ihale tutarını 250 milyon dolara yükseltti. TCMB’den yapılan açıklamada, günlük olarak düzenlenen TL depoları karşılığı döviz depoları ihale tutarının 1.25 milyar dolardan 1.5 milyar dolara yükseltildiğini, buna göre halihazırda en fazla 6.25 milyar dolar olan söz konusu ihalelerin toplam bakiyesinin 7.5 milyar dolara ulaşabileceğini duyurdu.
TCMB bir diğer açıklamasında ise 2018 yılının ikinci çeyreğinde gerçekleştirilecek olan TL uzlaşmalı vadeli döviz satım ihalelerine ilişkin takvimi güncellediğini duyurdu. Bu çerçevede 1 aylık vadede 150 milyon dolar olan ihale tutarı 250 milyon dolara yükseltildi.
TL, 4 ayda %15 değer kaybetti
Analistler, yılbaşından itibaren yüzde 15’in üzerinde değer kaybına uğrayan TL ile ilgili bir adım atılmasını ve 7 Haziran’daki PPK toplantısı veya öncesinde olası bir faiz adımına ilişkin seçeneklerin değerlendirilmesini bekliyor. Yılbaşından bu yana dolar karşısında çift haneli değer kaybeden TL bugün hariç son dönemde gelişmekte olan ülke para birimlerinden neredeyse her gün negatif ayrışıyor. Bankacılar TL’deki değer kaybında etkili unsurlar olarak dolardaki küresel değer kazancı, 10 yıllık ABD tahvil faizinin yüzde 3’e yükselmesi, petrol fiyatlarındaki yükseliş, S&P’nin not indirimi, yaklaşan seçimler öncesi genişlemeci politikalar, son öncü verilerin ekonomideki beklenen bir ivme kaybının başlangıcına işaret etmesi, yüksek enflasyon ve yüksek cari açığı gösteriyor.