Ekonomi yavaşlayınca işsizlik artıyor
Haziranda işsizlik oranı yüzde 10.2 idi. Temmuzda yüzde 10.7’ye yükseldi. Geçen yıl temmuz ayında işsizlik oranı yüzde 9 olmuştu. Geçen yılın temmuz ayına göre de haziran ayına göre de işsizlik oranında yükselme var. Temmuz ayının istihdam rakamlarını değerlendirirken, 15 Temmuz’daki başarısız darbe girişiminin etkisini unutmamak gerekir.
2015 Temmuz’dan 2016 Temmuz’a çalışmak isteyen kadın ve erkek sayısı 650 bin arttı. Bunların 300 bini iş bulabildi, 350 bini iş bulamadı. İş bulamayanlar işsizler ordusuna eklenince işsiz sayısı 3 milyon 325 bine ulaştı. Geçen yılın aynı ayında 3 milyonun altında idi.
Önemli olan tarım dışı ve genç işsizlik oranlarındaki artıştır. Tarım dışı işsizlik oranı geçen yıl yüzde 12 iken, bu yıl yüzde 13, genç işsizlik oranı geçen yıl yüzde 18.3 iken, bu yıl yüzde 19.8 oldu. Toplam 27 milyon 650 bin çalışanın 22 milyona yakını tarım sektörü dışında çalışıyor. Tarımda çalışan nüfus 6 milyonun altına geriledi.
Nüfusumuz artıyor. Her yıl çalışmak isteyenlerin sayısı hızla artıyor. Çalışmak isteyenlerin iş bulabilmesi ekonominin büyümesine bağlı. Temmuz ayında 650 bin kişi iş arayışına çıktı. Eğer ekonomi iş yaratmaya devam etmese idi bir yıl boyunca iş aramaya çıkanlar ve de işini kaybedenler işsizler ordusunu büyütecekti. Yavaşlamasına rağmen ekonomi temmuzda gene de 300 bine yakın kadın ve erkeğe ek+yeni iş imkanı yarattı. Ama temmuzda yaratılan iş imkanı yetersiz kaldığından 350 bin kişi işsizler ordusuna eklendi.
Her şeye rağmen, yavaşlamasına rağmen, ekonominin iş yaratması olumludur. Ne var ki, iş bulabilenler genelde hizmetler sektöründe iş bulabiliyor.
Sanayide çalışan sayısı temmuzda bir ay önceye göre de bir yıl önceye göre de geriledi. Olumlu gelişme ücretle ve yevmiye ile çalışanların sayılarının artmasıdır.
Kayıt dışı çalışanların oranı azalıyor. Kayıt dışı çalışanların oranı yüzde 34’e geriledi. Her 100 çalışanın 34’ü kayıt dışı. Bu oran bir zamanlar yüzde 50’lerde dolanıyordu.
Ağustos ayı istihdam rakamları yayınlandığında, temmuz ayındaki olumsuz gelişmelerin devam edip etmediğini göreceğiz. Ama bir gerçek var. Ekonominin büyüme hızı, iş aramaya çıkanların tamamına iş yaratmaya imkan vermiyor. Büyümeyi hızlandırmak zorundayız. Büyümenin lokomotifi sanayidir. Sanayide üretim artışını hızlandırmamız gerekiyor. Büyük kamu projeleri ve konut yatırımları ekonomide canlılık yaratsa da istihdamda beklenen iyileşmeye imkan veremiyor.