Ekonomi dünyasının gelecek gündemi

Ekonomi akademisyenlerini ve profesyonellerini bir araya getiren The Allied Social Science Association (ASSA), kurulduğu 1923 yılından bu yana düzenlediği yıllık kongreleriyle ekonomi başta olmak üzere ilgili disiplinlere de öncülük ediyor. American Economic Association (AEA) ve American Finance Association’nın (AFA) da aralarında bulunduğu 59 derneğin iş birliğiyle 3 ve 6 Ocak tarihleri arasında Atlanta’da gerçekleşen bu yılki kongrede, ‘global ekonominin geleceğine yönelik sürdürülebilir ve kapsayıcı politikalar’, ‘teknolojideki son gelişmelerle birlikte yeni bir paradigma olarak ortaya çıkan makine öğrenmesinin ekonomi ve ekonometrideki etkileri’ ile ‘ekonomilerde cinsiyet ayrımcılığı sorununa yönelik çözüm önerileri’ tartışılan en dikkat çekici konular arasındaydı. Sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma için radikal politika dönüşümlerine ve uluslararası iş birliğine ihtiyaç var.

Dünya Bankası’nın baş ekonomistleriyle birlikte Joseph Stiglitz’in de konuşmacılar arasında yer aldığı panelde önümüzdeki 10-20 yıl içerisinde gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri bekleyen zorluklar ve bu zorlukların üstesinden gelebilmenin yolları tartışıldı. Teknolojideki hızlı gelişmeler, çevresel baskılar ve küresel iklim anlaşmalarıyla ilgili son gelişmeler göz önüne alındığında, gelecek 10-20 yılın dünya için çok önemli olduğu aşikar. Sürdürülebilir altyapı ve emisyonların mutlak bir şekilde azaltılması gibi konular, sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme açısından düşünmemiz gerekenler arasında yer alıyor. Bu doğrultuda, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler arasında kuşkusuz radikal politika dönüşümlerine ve iş birliğine ihtiyaç var. Ancak bu dönüşüm ve iş birliğinin doğru yapılması halinde, 10-20 yıl sonra dünya, sürdürülebilir ve adil olan sağlam kalkınmaya hazır hale gelecek.

Kadınların STEM alanlarında daha fazla yer alması büyük önem taşıyor

Kongrede ön plana çıkan diğer bir konu başlığı olan “cinsiyet ayrımcılığı”, birden fazla oturumda çeşitli yönleriyle ele alındı. Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası’nın (FED) bir önceki başkanı Janet Yellen ve Şebnem Kalemli Özcan`ın da konuşmacılar arasında yer aldığı panelde bu sorunun nasıl çözüleceği tartışıldı. ‘İşlerin cinsiyete göre dağıtılmasında kültürün etkisi’ ve ‘cinsiyete göre ücret farkının aşılması’ ile ilgili çok önemli araştırma sonuçları paylaşıldı. Görevlerin tahsisinde cinsiyetçi yaklaşımın geniş kültürel faktörlerden etkilendiği, cinsiyete dayalı sosyal normların objektif ekonomik çıktıları etkilediği ile güvene dayalı çalışma zamanının benimsenmesinin kadın çalışanların farklı işlere ve kariyer yollarına geçişini desteklediği, bunun da göreceli ücretlerini arttırdığı araştırma bulguları arasında yer alıyor. Bununla birlikte, ücret ve istihdam edilebilirlik farklılıklarının ana nedenlerinin başında, kadınların hala STEM (Science- Technology-Engineering-Mathematics, Bilim-Teknoloji-Mühendislik-Matematik) alanlarında yeterince temsil edilmemesi ve görece daha düşük ücret beklentileri olan alanlarda yer alması geliyor.

Ekonomide yeni paradigma: Makine öğrenmesi

Teknolojideki son gelişmeler, blok zincirleri(block chain), finansal teknolojilerle (FinTech) birlikte yeni bir paradigma olarak ortaya çıkan makine öğrenmesinin ekonomi ve ekonometrideki etkileri kongrede tartışılan bir diğer önemli konu başlığıydı. Makine öğrenmesinin, ekonomi alanındaki gelişiminin henüz daha erken aşamalarında olmasının yanı sıra bu konuda heyecan verici, yeni araştırma alanları ve yöntemlerini kullanan halihazırda birçok uygulamalı araştırma var. FED Eski Başkanı Ben Bernanke`nin yönettiği oturumda Stanford Üniversitesi’nden Profesör Susan Athey'in söylediği gibi, gelecek 10 yılda ekonomi alanında bu yeni paradigmayla birlikte önemli bir dönüşüm olacağı şüphesiz. Makine öğrenmesi, veri analizinin rutin görevlerinden bazılarını otomatik hale getirdiğinden, ekonomistlerin güvenilir ve etkili uzmanlıklarını sürdürmelerinin daha da önemli hale geleceğini söylemek yanlış olmayacak.

ASSA’nın gelecek dönem başkanı olacak Ben Bernanke'nin ağırlığının hissedildiği konferansa damgasını vuran krizin 10. yıl dönümü oturumunda FED başkanları Powel, Yellen ve Bernanke birlikte yer aldılar. Bu oturum ile 2017 Nobel Ekonomi Ödülü’nün sahibi Richard Thaler’ın ve yine Nobel ödüllü Daniel Kahneman'ın konuşmalarına daha geniş yer ayırmak gerekecek.