Ek mali yükümlülük ve ilave gümrük vergisinin yasal dayanağı nedir?

Ek mali yükümlülük (EMY) ve ilave gümrük vergisi'ne (İGV) tabi olmayan ülke menşeli eşyanın ithalinde menşe belgesi ibraz edilemeyen hallerde EMY ve İGV tahsilinin hukuki dayanağı varmı dır? Sorusu bugünlerde önem taşıyor.

EMY ve İGV uygulanmasına ilişkin kararlarda bu vergisel önlemlerin yasal dayanakları bulunmakta ve karar kapsamı ürünlerin yine kararda belirtilen ülkelere menşeli olması halinde ek mali yükümlülük ya da ilave gümrük vergisi uygulanmaktadır. Buraya kadar Anayasal açıdan bir sorun görünmüyor.

Ancak bu karalara ilişkin tebliğlerin uygulanmasında, kararda belirtilen ülkeler menşeli olmayan yani hariç ülke menşeli olduğu durumda serbest dolaşıma giriş beyannamesi ekinde Tebliğlerde belirtilen eşyanın menşeni tevsik eden belgelerden birinin ibraz edilmediği durumlarda gümrük idarelerince ek mali yükümlülük uygulanabiliyor.

Bu nedenle de beyan sahibince cezai bir durumla karşılaşılmaması bakımından belge ibraz edilmeyen durumlarda EMY ya da İGV'si beyanı yapılmıyor. İthalattan sonra belge ibrazında ise Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün konuya ilişkin yazılarında söz konusu tebliğlerde menşe belgelerinin sonradan ibrazına ilişkin bir hüküm bulunmadığı gerekçesiyle geri verme taleplerinin karşılanamayacağı belirtiliyor.

Bu durum uygulamada EMY ve İGV'ye tabi olmayan ülke menşeli eşyaların ithalinde idari düzenleme ile ithalat vergisi tahsili hatta idari para cezası uygulanmasının yolunu açabileceği ihtimal dahilinde görülüyor. Bu durumun “Vergide ve cezada kanunilik prensibi” ile çelişebileceği ileri sürülebiliyor.

EMY ve İGV konularında açılmış sayısız davalar varken Atilla Şahin’in de belirttiği bu görüşlere katılmamak mümkün değil. Bu davaların ne kadarının idare aleyhine sonuçlandığı merak konusudur.