Eğitim ve öğretim işletmelerinde KDV

Geçen haftaki “Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası” başlıklı yazımızda eğitim ve öğretim işletmelerinin kazançlarının gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmesi konusu ele alınmıştı. Anılan yazımızda geçen 625 sayılı Kanun'un yerini 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu almış olup, bu kanun kapsamında faaliyette bulunan özel eğitim ve öğretim kurumları anılan istisnalardan yararlanacaktır. 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 3'üncü maddesinde; özel eğitim kurumu açmak için Milli Eğitim Bakanlığı'ndan "Kurum Açma İzni " alınacağı hükme bağlanmıştır. Bu haftaki yazımızda ise anılan eğitim ve öğretim işletmelerinde katma değer vergisi uygulamaları açıklanmaya çalışılacaktır.

Uygulanacak KDV oranı
Bilindiği üzere; Katma değer vergisi (KDV) oranları, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 28'inci maddesinin Bakanlar Kurulu'na verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki I sayılı listede yer alan mal ve hizmetler için %1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.

Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı Eki (II) sayılı listenin (B) bölümünün 15'inci sırasına göre; Üniversite ve yüksekokullar ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri, "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği" kapsamında verilen öğrenci taşıma servis hizmetleri ile "Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" hükümlerine tabi yurtlarda verilen hizmetler,%8 oranında katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.

Bu çerçevede, üniversite ve yüksekokullar ile 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilmesi halinde söz konusu eğitim ve öğretim hizmetleri %8 oranında KDV ye tabi tutulacaktır. Keza, anılan kapsamda verilen eğitim ve öğretim hizmetleri yanı sıra, yine anılan kurumlar tarafından bizzat verilen servis ve yemek hizmeti eğitim öğretim hizmeti kapsamı içerisinde bir bütün olarak değerlendirileceğinden %8 oranında KDV ye tabi olacaktır. 

Üniversite ve yüksekokullar dışında, diğer eğitim kurumları tarafından verilen eğitim hizmetinin yukarıda belirtilen kanunlar ve Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilmemesi halinde ise genel oranda (%18) katma değer vergisi uygulanacaktır.

"Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" kapsamında verilen hizmetlerde de %8 KDV oranı uygulanacaktır.

Öte yandan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü'nden alınan bir yetki belgesine istinaden yürütülen iş güvenliği eğitim hizmetinin 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından genel oranda (%18) katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir.

KDV beyan dönemi
Anılan işletmeler tarafından verilen hizmetlerde hizmet bedelinin tamamının veya bir kısmının hizmet ifa edilmeden önce tahsil edilmesi halinde, fatura ve benzeri belge düzenlenmemiş olması koşuluyla katma değer vergisi doğmamaktadır.

Öte yandan, bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetlerin taksitlere bağlanması halinde, takvim yılının birer ayından oluşan her bir vergilendirme dönemi itibariyle katma değer vergisinin hesaplanması ve verilecek hizmetlere ilişkin faturanın aylık ödeme tutarı belirtilerek tanzim edilmesi gerekmektedir. Belli bir vergilendirme döneminde beyan edilecek katma değer vergisinin matrahının ise bir öğretim yılı için belirlenen hizmet bedelinin hizmetin ifa edileceği aylık sürelere bölünmesi suretiyle tespiti mümkün bulunmaktadır.

Verilen hizmet bedeli karşılığında kredi kartı ile yapılan ödemelerde, POS makinesi tarafından ilk anda düzenlenen ve hizmet bedelinin tümünü kapsayan taksit planını gösteren belge, ayrıca fatura veya benzeri belge düzenlenmemiş olması şartıyla katma değer vergisi hesaplanmasını gerektirmeyecektir.

Ancak, verilen hizmetler karşılığında kredi kartı ile yapılan ödemelerde katma değer vergisinin, aylık taksit miktarının banka hesabına geçtiği tarihte değil de, yukarıda bahsedilen şekilde, bir vergilendirme döneminden fazla devam eden hizmetler için takvim yılının her ayından ibaret olan vergilendirme dönemleri itibariyle hesaplanması ve beyan edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, peşin olarak yapılan ödemeler için fatura düzenlenmesi halinde, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 10/b maddesi gereğince toplam bedel üzerinden katma değer vergisi hesaplanıp beyan edilecektir. 

Öte yandan, toplam hizmet bedeli eğitim döneminin bitişinde alınsa dahi, hizmet ifasının gerçekleştiği vergilendirme dönemlerine isabet eden tutarın ilgili olduğu dönemde beyan edilmesi gerekmekte olup, hizmet bedelinin tamamının eğitim dönemi sonunda beyan edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bedelsiz Olarak Verilen Eğitim Öğretim Hizmetlerinde KDV Uygulaması

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun (17/2-b) maddesinde;
- 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullarca bedelsiz verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin (% 10)'unu,
-24/3/1950 tarihli ve 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanun'a Ek Kanun ile 30/4/1992 tarihli ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan öğrenci yurtları tarafından bedelsiz verilen yurt hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin (% 10)'unu,
- Üniversite ve yüksekokullarda ise (%50)'sini, geçmemek üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetlerinin KDV’den istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri ile yurt hizmetleri, kısmi burs ve tam burs uygulanması suretiyle yapılabilmektedir. kısmi burs uygulanan eğitim öğretim hizmetleri ile yurt hizmetlerinde, kısmi burs tutarı faturada ticari teamüllere uygun iskonto veya indirim olarak gösterilir ve kalan tutar üzerinden KDV hesaplanır. Yüklenilen KDV ise genel esaslara göre indirim konusu yapılır. Yukarıda belirtilen sınırlar dahilinde tam burs uygulanarak verilen hizmetler için ise KDV hesaplanmaz, yüklenilen KDV de kanunun (30/a) maddesi uyarınca indirim konusu yapılamaz.