ECB’nin yol haritası
Mart ayı toplantısındaki sürpriz dönüşün ardından eleştirilerin odağı olan ve kısa vadeli işlemlerde kendi eliyle yarattığı belirsizlik nedeniyle risk algısını bozan unsurlar arasına giren ECB bu kez yönlendirici tavrı ile dikkat çekiyor. Toplantı metni Mart ayına göre değişiklik göstermezken, Başkan Draghi’nin mesajları kritik önemde bulunuyor.
İki önemli tartışma başlığı Başkan’a yönlendirilen soruların odak noktasını oluşturdu. İlk konu TLTRO-III programına yönelik detaylar. Piyasanın düşündüğü nokta, mevduat faizine yaklaştırılmış eksi faizli bir uygulamanın devreye alınması. Bir kez daha bankaların karlılığı temeli oluşturuyor. Düşük faizle borçlanma ve daha iyi yatırım yapma uygulaması akıllardaki fikir. Öte yandan ECB yönetimi III. programın bir öncekine kıyasla daha az popüler olmasını ancak finansman koşullarını destekleyerek aktarım mekanizmasındaki çalışma düzeyini yukarı çekmesini istiyor. Henüz taraflar aynı noktada olmasa da makro projeksiyonların da paylaşılacağı Haziran toplantısının ana gündem maddelerinin ilk sırasında yer alıyor. Karar vericiler, bölge ekonomisindeki gidişatı bir süre daha gözlemleyerek programı şekillendirme gayreti içerisindeler. Mart ayında paylaştıkları düşünce yapısı, yılın ikinci yarısında ekonomik toparlanmanın belirginleşmesi şeklindeydi. Son toplantıdan bu yana açıklanan verilerde zayıflama eğilimi devam etse de koşulların daha kötüye gittiğine dair kanıt yok. İmalat sektöründeki zayıflama hizmetle kompanse edilirken, bileşik PMI’lar genel görünümü dengede tutuyor. Bu nedenle ECB’nin bekle-gör-şekillendir politikası en az 1-2 ay daha masadaki yerini koruyacak. Unutmadan, program ile bankaların ECB’ye bağımlılık derecesinin de azalması isteniyor.
Diğer konunun temelinde yine bankacılık sektörü karlılıkları yer alıyor. Üstelik bir önceki başlığa göre daha belirgin bir şekilde. Hatırlatmak gerekirse, yıl başlangıcında aralarında bizim de yer aldığımız kimi kurumlar ECB’nin negatif faiz uygulamasında seviye olarak azaltıma gidebileceği ihtimaline strateji raporlarında yer veriyorlardı. İki ana sebep i) Normalleşme sürecinin yönlendirilmesi ii) Banka karlılıkları konusu. Ancak, derinleşen yavaşlama ECB’nin girmek istediği yolda daha düşük devirde araba kullanmak zorunda olmasını gündeme getirdi. Sonuç olarak, faiz yönlendirmesi 2019 sonuna ötelendi. Mevduat faizinde ayarlama yapılması konusu da artık tartışılmıyor. Öte yandan kademelendirme uygulaması (tiering rate system) diğer ülke örnekleri ile yatırımcı zihinlerini meşgul ediyor. Başkan Draghi’ye basın toplantısında yönlendirilen soruların önemli kısmını bu başlık oluşturdu. Başkan, konu üzerinde çalışıldığını ancak karar verilme aşamasında olmadıklarını birçok kez söyledi. Zira, basına yansıyan kulis haberlere göre, konu üzerinde konsensüs yok. Öne çıkan isim de Knot. Bölge bankalarının karlılık rakamları ile İngiltere ve Japonya karşılaştırması da kuvvetle muhtemel buradan geliyor.
Haziran toplantıları Fed ve ECB’nin yönlendirmeleri açısından yatırımcı kararlarında önemli bir yer tutacak. İki bölgenin de ekonomik ivmesi ikinci yarıda toparlanma hikayesi etrafında şekilleniyor. Fed’in global risk algısı için açtığı alan gelişmekte olan ülke varlıklarını üye seçiciliğinde desteklerken, ECB’nin Avrupa bankalarına karlılık için adım atması ihtimali artıyor. Bu da aynı zamanda düşük faiz uygulamasının bir süre daha aktif halde kalacağının teyidi oluyor.