E-ticaret zaman içinde meta-ticarete evrilecek
Geçtiğimiz günlerde 7’ncisi yayımlanan Softtech Teknoloji Raporu’nun önemli bir başlığı da “Sektörlerin Geleceği ve İnovasyon” olarak belirlenmiş.
Bu bölümde birbirinden değerli uzmanlar finans, bankacılık, oyun, sağlık, e-ticaret, enerji ve tüm bunların bütünleyicisi olarak sürdürülebilirlik ile girişimcilik alanlarındaki gelecek öngörülerini kapsamlı bir şekilde paylaşmışlar. Çok sevdiğim ve sıklıkla alıntıladığım “Geleceği tahmin etmenin en iyi yolu onu yaratmaktır!” sözünün odağında bu sektörlerdeki gelişmeleri uzmanların görüşleri ile özetlemeye çalışacağım.
Bankacılık gerekli ama bankalar değil!
Bill Gates’in 1994 yılında söylediği bu sözün gerçek anlamını bugünlerde deneyimliyoruz. 2008’de Ödeme Sistemleri Direktifleri (PSD) ve 2016’daki ikincil düzenlemeleri PSD2 ile çerçevesi çizilen ve “açık bankacılık” ve “servis modeli bankacılığı” sayesinde “her yerde bankacılık” modeline evrilen bir yapı görüyoruz.
Geçtiğimiz sene PSD3’ün ortaya koyduğu yeni önerilerle birlikte bu evrim güçlenerek yoluna devam edecek. Türkiye İş Bankası Dijital Bankacılık Bölüm Müdürü Emre Ölçer’in raporda vurguladığı üzere finansal olmayan ürün ve hizmetler sunan platformların kendi arayüz deneyimleriyle müşterilerine, bankaların API servisleri üzerinden finansal ürün ve hizmetler sunabildiği servis bankacılığı modelinde, servis bankası da farklı bir arayüzden hem yeni müşteri portföylerine erişmiş hem de ilave gelir sağlamış oluyor.
Bu modelde “ortak müşteri sahipliği” kavramı ve gelir paylaşımına dayalı iş modelinin taraflarca kabulü, tartışmasız olarak servis modeli bankacılığının anahtarı konumunda görünüyor. Bütünleşik değer önerisi sunma ve gelir paylaşımı modeli ile yaratılan toplam değeri ve dolayısıyla geliri büyüten servis modeli bankacılığı, start-up dünyasının son 10 yıldaki yükselen değeri finteklerin ve artık daha sık görmeye başladığımız “görünmez bankacılık” iş modellerinin hızla yayılmasını sağlıyor.
Metaverse içinde tıksız alışveriş dönemi
Rapora katkı veren önemli isimlerden biri de LC Waikiki E-Ticaret Genel Müdürü Ömer Barbaros Yiş. Pandemi sonrası hızlı bir büyüme yaşayan e-ticaret dünyasında operasyonların verimli bir şekilde sürdürülebilir olması için yapay zekânın devreye girdiğini vurguluyor. Stok yönetimi, talep tahmini, müşteri deneyimi, alışveriş deneyiminde proaktif öneriler, sanal asistanlar, operasyonel mükemmellik gibi başlıklarda yapay zekânın önemli katkıları olduğunu detayları ile paylaşıyor.
Gelecekte ise metaverse deneyiminin gelişen teknolojilerle ve yapay zekâ katkısı ile birlikte hayatımıza daha fazla entegre olacağını, bunun sonucunda e-ticaretin de meta-ticarete evrilerek, tamamen sanal asistanlarla yapacağımız diyalogların yönlendireceği bir “tıksız alışveriş” deneyimine dönüşeceğini vurguluyor.
Oyun’da yapay zekâ ve blokzincir birlikteliği
Raporda dikkatimi çeken bir önemli konu da oyun sektörüne dair öngörüler oldu. Turkish Airlines Technology Distinguished Expert Dr. Burcu Sakız’ın kaleminden yapay zekâ, makine öğrenmesi ve derin öğrenmeye dair güzel bir hazırlık yazısından sonra blokzincir, bitcoin’in geçmişi, web’in evrimi, metaverse ve NFT’ye kadar devrimsel gelişmeleri keyifle okudum.
Yazarın da vurguladığı üzere oyun sektörü, global olarak bakıldığında 3 milyarın üzerinde oyuncuya ulaşan 195 milyar dolarlık bir pazar. Bu açıdan oyun geliştirici firmaların nakit akışı ve oyun içi satın almalar için NFT’ler ve kriptoparaların önemi bir potansiyeli olduğu söyleyebiliriz. Ayrıca yol bulma, nesne algılama, karakter tasarımı, oyun analizi ve karmaşık oyun senaryolarını hayata geçirme konusunda yapay zekâdan daha fazla faydalanacağımızı öngörüyor.
Nitekim raporun hazırlık süreci içinde Google’nın sihirli lambadan çıkardığı “Genie AI” uygulaması tam bu da bu öngörüyü doğrular nitelikte oldu. Yarınki yazımda ise tamamen ücretsiz ve halka açık bu kıymetli rapora “insan ve çevre” perspektifinden bakacağız. Güzel bir gelecek için…