E-Faturaya nasıl itiraz edilir?

Yılmaz SEZER - Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı

E-devlet uygulamaları kapsamında, elektronik uygulamalar ticari hayatımıza girmiş ve hızla yaygınlaşmaktadır. Söz konusu işlemlerin yeni olması beraberinde bazı sorunlarında getirmektedir. Bu sorunlardan biri ve belki de en önemlisi elektronik ortamda düzenlenen faturanın reddedilip edilemeyeceği, edilecekse nasıl ve hangi süreler dahilinde bu işlemin yapılacağıdır.

Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’nda faturanın tanımı yapılmış olup, TTK 21/2 maddesinde ise “Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.” hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu düzenlemeler genel esaslar olup, elektronik ortamdaki işlemler için farklı esas ve usuller uygulamalar Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Maliye Bakanlığı kendisine tanınan bu yetki çerçevesinde e-fatura uygulamaları konusunda 397 no.lu VUK Tebliği’ni yayınlamıştır. Anılan düzenlemede e-faturanın yeni bir belge olmadığı kağıt fatura İle aynı hukuki niteliklere sahip olduğu belirtilmiş olup e-fatura uygulamasından yararlanma yöntemlerine göre 3 temel teknik kılavuz yayımlanmış ve bu kılavuzların fatura senaryoları ile ilgili bölümlerinde e-faturaların “temel” ve “ticari” olmak üzere iki senaryo baz alınarak düzenlenebileceği belirtmiştir. Yani aslında Maliye Bakanlığı bu konudaki yetkisine istinaden e-faturanın temel ve ticari fatura olmak üzere iki ayrı işlem ile tekamül ettirileceğini esasını kabul etmiştir.

Bu düzenlemelere göre; Temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden ret yanıtı dönülme imkanı bulunmaz iken, ticari fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden itiraz mahiyetinde, mali mühür ile imzalı elektronik bir belge üreten yapıyı barındıran “ret” yanıtı dönülebilmektedir. Çünkü sistem ve mevcut yazılım farklı bir düzenlemeye imkan vermemektedir.

Ancak Temel fatura senaryosunda düzenlenen faturalara e-fatura uygulaması üzerinden ret yanıtının dönülememesi, Türk Ticaret Kanunu’nda belirtilen harici yöntemlerle (noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile) itiraz edilebilmesi imkanını ortadan kaldırmamaktadır. Yani aslında temel faturaya da Türk Ticaret Kanununun da belirtilen yöntemler ile itiraz edilebilmesi imkanı bulunmaktadır.

Ticari fatura senaryosunda düzenlenmiş olan faturalara ilişkin olarak alıcıların e-fatura uygulaması üzerinden ret yanıtı ile dönülmemiş olması da, TTK’da belirtilen diğer harici haklar ile itiraz edilmesinde engel teşkil etmemektedir.

Ancak ister ret yanıtı ile dönülmüş olsun ister harici haklar İle itiraz edilmiş olsun bu işlemin yine TTK hükümlerinde belirtilen 8 günlük süreye uygun olarak yapılması gerekmektedir. Çünkü belirtilen 8 (sekiz) günlük itiraz süresine uymak tacir olmanın hukuki sonuçlarından bir tanesidir.

Bu süre geçtikten sonra yapılan itirazlar ve e-Fatura uygulaması üzerinden dönülen ret yanıtları söz konusu faturaların alıcı tarafından fatura içeriğinin kabul edilmiş olduğu sonucunu doğurmaktadır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde E ortamda düzenlenmiş faturaların temel fatura veya ticari fatura olmasına göre ret işlemleri özellikler arz etmekte olup, ancak her hal ve takdirde bu işlemin TTK’da belirlenmiş 8 günlük süre içerisinde yapılması hüküm doğurmaktadır. Temel faturaya sistem üzerinden itiraz edilme hakkı bulunmazken harici haklar dediğimiz noter üzerinden çekilecek ihtarname ile itiraz edilmesi mümkündür. Ticari faturaya ise hem sistem üzerinden itiraz etmek mümkündür, hem de harici yöntemlerle yasal 8 günlük süresi içinde itiraz edilebilir.