e-fatura uygulamasında dikkat edilecek hususlar
Son olarak 2 Ocak 2014 tarihli DÜNYA gazetesinde yayımlanan yazımızda da belirtildiği üzere; “e-fatura” uygulamasına kayıtlı olan mükellefl erin birbirlerinden aldıkları mallar ve sağladıkları hizmetler için elektronik fatura gönderme ve alma zorunluluğu 01.04.2014 tarihi itibariyle başlamıştır.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (Başkanlığın) internet sitesinde de yer verildiği üzere, e-fatura düzenlemesiyle ilgili olarak bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlar şöyledir:
1. Karşılıklı e-fatura düzenleme zorunluluğu
Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı mükellefl erin birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları 01/04/2014 tarihinden itibaren “elektronik fatura” olarak göndermeleri ve almaları zorunludur. Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefl er kayıtlı olmayan mükellefl ere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifası için ise genel hükümler çerçevesinde “kağıt fatura” düzenlemeye devam edeceklerdir.
2. Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre mükellefl er, gerek düzenledikleri, gerekse adlarına düzenlenen faturaları, yasal süreler dahilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler. e-Fatura’nın kağıda basılarak saklanması söz konusu değildir. Mükellefl er, düzenledikleri ve aldıkları e-Faturaları, üzerindeki mali mührü de içerecek şekilde kanuni süreler dahilinde kendi bünyelerindeki elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza ve istendiğinde elektronik, manyetik veya optik araçlar vasıtasıyla ibraz edeceklerdir.
3. Arşivleme
Elektronik fatura uygulamasında düzenlenen ve alınan faturalara ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından saklama hizmeti verilmemektedir. Portal üzerinden düzenlenen ve alınan faturalar, mükellefl er tarafından arşivlenerek kendi bilgi işlem sistemlerinde veya Gelir İdaresi Başkanlığından saklama hizmeti konusunda yetki almış kuruluşların bünyesinde saklanmalıdır.
4. Temel ve ticari fatura senaryosu / e-faturanın reddi
“Temel fatura” ile “ticari fatura” arasında sadece faturaya sistem üzerinden itiraz imkanı açısından farklılık bulunmaktadır. Her iki fatura da sistemler tarafından alınmak zorundadır. Alınan “ticari fatura”ya e-fatura uygulaması üzerinden Red veya Kabul mesajı gönderilmesi imkanı vardır. “Temel fatura”ya itiraz ise e-fatura uygulaması üzerinden değil harici yollarla yapılabilmektedir. e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılar, uygulama kapsamında, uygulamadan yararlanma yöntemine ve gönderilen e-Fatura’nın senaryo tipine (temel/ticari) bakılmaksızın, gelen e-Faturaları almaktan imtina edemezler ve Başkanlığın yayımladığı şema/şematron kontrolleri ile imza doğrulaması hatası dışında reddedemezler. Entegrasyon ve özel entegratör yöntemini kullanan mükellefl er, Başkanlığın belirlediği şema ve şematron dışında kurallar belirleyemez ve kullanamazlar. e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcıların, e-Faturalara itiraz yöntemleri teknik kılavuzlarda düzenlenmiş olup, temel fatura kapsamında düzenlenen faturalara mükellefl er, mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarına alıp iade faturası düzenleyerek ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile sistem dışından itiraz edebilirler. Ticari fatura senaryosu kapsamında düzenlenen faturalarda ise uygulama yanıtı ile faturalar kabul ya da red edilebilmektedir.
5. Unvan değişikliği
e-Fatura uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, unvanının değişmesi halinde 15 gün içinde unvan değişikliğine ait Ticaret Sicil Gazetesi’nin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için ise Kamu Sertifikasyon Merkezi’ne elektronik ortamda başvuracaktır. Unvan değişikliğine giden mükellefin e-Fatura sistemindeki unvanı, dilekçesine istinaden güncellenecek olup, mükellefl er yeni mali mühürlerini temin edene kadar, eski unvana ait mali mühürleri ile işlem yapmaya devam edebileceklerdir.
6. Nevi değişikliği
e-Fatura uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, nevi değişikliğine gitmesi halinde 15 gün içinde, nevi değişikliğine ilişkin ticaret sicil gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için Kamu Sertifikasyon Merkezi’ne elektronik ortamda başvuracaktır. Nevi değişikliğine giden mükellefl er yeni mali mühürlerini temin edene kadar, e-Fatura Uygulamasından eski Vergi Kimlik Numarası’na ait unvan ve mali mühür ile yararlanmaya devam edeceklerdir. Bu süre zarfında, eski unvanlarına düzenlenen faturaları muhasebeleştirebilecekler, düzenleyecekleri e-faturalarda, yeni unvan ve Vergi Kimlik Numarası bilgilerine faturanın açıklama alanında yer vereceklerdir. Yeni unvanlarına ait mali mührün üretim/teslim bilgisi Kamu Sertifikasyon Merkezi tarafından Başkanlığa iletildikten sonra, Başkanlık tarafından eski hesapları kapatılarak, yeni hesapları aktive edilecektir. Bu tarihten sonra yeni VKN, yeni unvan ve yeni mali mühür kullanılarak e-fatura düzenlenecektir.
7. Durum kodları
w-Fatura gönderiminde ve alımında sıklıkla ortaya çıkan hatalarda sistem durum kodu vermekte olup, bu durum kodlarına göre yapılacak işlemler Gelir İdaresi’nin internet sitesindeki açıklamalar doğrultusunda olmalıdır. Elektronik fatura yeni bir belge türü olmayıp kağıt faturanın elektronik halidir. İlgili Genel tebliğ ve teknik kılavuzlarda düzenlenmemiş hükümlerde Başta Vergi Usul Kanunu olmak üzere mevzuat hükümleri geçerlidir.
8. e-fatura uygulamasını Gelir İdaresi Başkanlığı’nın portal yöntemi ile kullanacak mükellefler
e-Fatura uygulamasını GİB Portal yöntemiyle kullanacak mükelleflerin e-Fatura gönderip alabilmeleri için www.efatura.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-Fatura Uygulaması Portal kılavuzunda belirtilen şekilde ilgili programları yüklemeleri, kılavuzda gösterilen yönergelere uymaları gerekmektedir.