e-fatura/ e-defter yükümlülük ve cezaları
Recep BIYIK
VERGİ PORTALI
[email protected]
DÜNYA'nın 13 Mart 2013 tarihli sayısında yer alan makalede e-fatura ve e-defterle ilgili gelişmelerle, bu uygulamaların kapsamına alınan işletmeleri ve süreci özetlemiştim.
Bu makalede, e-fatura ve e-defter uygulamalarıyla ilgili yükümlülük ve cezalar özetlenecektir.
1) e-fatura düzenleme ve alma zorunluluğu
14 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 421 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde yapılan düzenlemeyle, bazı mükelleflere e-fatura ve e-defter uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilmiştir.
Tebliğde ayrıca, e-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerin, 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren kendi aralarında sadece e-fatura düzenleyecekleri belirtilmiştir.
Söz konusu tarihten sonra, e-fatura uygulamasına dâhil olma zorunluluğu getirilen veya gönüllü olarak dahil olan mükellefler, e-fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflere kâğıt ortamında fatura düzenleyemeyeceklerdir.
Benzer şekilde, 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren, zorunlu veya gönüllü olarak e-fatura uygulamasına dahil olan mükelleflerin e-fatura uygulamasına kayıtlı olan diğer mükelleflerden e-fatura almaları zorunludur.
Tebliğe göre;
- e-fatura verme zorunluluğu olanların düzenledikleri kâğıt faturalar hiç düzenlenmemiş sayılacak,
- e-fatura alma zorunluluğuna uymayanlar hakkında Vergi Usul Kanunu'nda fatura almayan mükellefler için öngörülen cezalar uygulanacaktır.
Bu düzenlemelere göre, zorunlu olmasına rağmen e-fatura düzenlemeyen mükellefler ile zorunlu olmasına rağmen e-fatura almayan mükellefler için, yıllık 94.000 lirayı geçmemek üzere, faturada yazılması gereken tutarın % 10'u kadar özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Fatura hiç düzenlenmemiş sayılarak katma değer vergisi indiriminin veya kurum kazancının tespitinde gider veya maliyet reddinin yapılıp yapılmayacağı açık değildir. Bizce e-fatura yerine kâğıt fatura kesilmesi veya alınması halinde, faturanın düzenlenmemiş veya alınmamış sayılmasının yaptırımı özel usulsüzlük cezasıdır. Katma değer vergisi indiriminin veya gider/maliyet reddi söz konusu değildir. Ancak bu tür yaptırımların uygulanma riski az da olsa görmezden gelinemez.
2) e-defter tutma yükümlülüğü
Tebliğ ile elektronik defter tutma zorunluluğu getirilen mükellefler, uygulama kapsamına girdikleri tarihten sonra, kağıt ortamında defter tutamayacaklardır.
Bu mükellefler, kağıt ortamında defter tutmaları halinde, hiç defter tutmamış sayılacaklardır.
Yasal defterlerden birisinin tutulmamış olması Vergi Usul Kanunu'na göre re'sen takdir nedeni olup, bu durum otoriteye dönem kazancının re'sen takdiri yetkisi vermesinin yanında iki kat birinci derece usulsüzlük cezasını gerektirmektedir.
Tutulması gereken yasal defterlerin tutulmaması durumunda, yüklenilen katma değer vergisinin indiriminin reddi de faturada olduğu gibi karşılaşılabilecek bir risk olarak görülmelidir.
3) Sistemin 7/24 çalışır halde bulundurulma zorunluluğu
Bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle e-fatura uygulamasından yararlananların, sistemlerini kesintisiz 7 gün 24 saat fatura ve ilgili mesajları alabilir ve gönderebilir halde açık tutmaları zorunludur.
Tebliğde yapılan düzenleme, mücbir sebepler dışında bu zorunluluğa uymayanların entegrasyon izinlerinin iptalini öngörmektedir. Bu durumda elektronik fatura uygulaması sadece portal yöntemiyle kullanabilecek olup, özellikle çok sayıda fatura düzenleyen işletmeler için bu işlem ciddi bir yaptırım olarak görülebilir.
4) Sistemde yapılacak bakım ve onarım gibi işlemleri bildirme yükümlülüğü
Bilgi işlem sistemlerinin entegrasyonu yöntemiyle e-fatura uygulamasından yararlananların;
- Sistem üzerinde yapacakları bakım-onarım gibi işlemler nedeniyle sisteme erişim kesintiye uğrayacaksa, bu kesintiden önceki üç iş günü içerisinde durumu Gelir İdaresi Başkanlığı'na bildirmeleri,
- Kesinti süresinin hiçbir surette iki günü aşmamasını sağlamaları,
gerekmektedir.
Tebliğde bu zorunluluğa uyulmaması halinde uygulanacak müeyyide açıkça belirtilmiş olmamakla birlikte, bu mükelleflerin de entegrasyon izinlerinin iptalinin söz konusu olabileceği düşünülmektedir.
Yazara Ait Diğer Yazılar
Tüm Yazılar