Düzelen bütçede vatandaş desteği

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 2011 yılı bütçe gerçekleşmeleriyle ilgili verdiği bilgiler, bütçe denkliğine doğru gittiğimizi, bütçe dengesinin iyi olduğunu gösteriyor. Son yılların bütçeleriyle kıyaslayarak yaptığımız değerlendirmede bunda artan vergi gelirleri ve düşen faiz giderlerinin etkili olduğunu görüyoruz. Vergi gelirlerindeki artışta büyük pay vatandaşın tüketim harcamalarına bağlı olarak artan dolaylı vergiler etkili oluyor. Faiz giderlerindeki düşüşte ise mali disiplinin önemli rolü var.

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dün düzenlediği basın toplantısında 2011 yılı bütçe gerçekleşmeleri hakkında bilgi verip, soruları yanıtladı. Şimşek, " 2011 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri 313 milyar 302 milyon lira, faiz hariç bütçe gelirleri 271 milyar 90 milyon lira, merkezi yönetim bütçe gelirleri 295 milyar 852 milyon lira, genel bütçe vergi gelirleri 253 milyar 765 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu sonuçlara göre 2010 yılında 40 milyar 81 milyon lira olan merkezi yönetim bütçe açığı 2011 yılında yüzde 56.5 azalarak 17 milyar 439 milyon liraya düştü" diye değerlendirmesini ortaya koyuyor.

Son beş yılın bütçe gerçekleşmelerini ele aldığımızda ortaya çıkan tablo bütçede önemli bir düzelme olduğunu ve bunda bir yandan maliye politikasındaki sıkılaştırmalar etkili olurken bir yandan da vatandaşın artan tüketim harcamaları neticesinde gelişen vergi gelirlerinin rol oynadığını görüyoruz.

Tablonun daha iyi ortaya çıkması için son beş yıl bütçelerini bazı büyüklükler itibariyle kıyaslamanın doğru olacağı düşüncesindeyim:

Önce harcamalar ve gelir artışına bakalım. Son beş yılda harcamalarda yüzde 75 oranında bir artış olurken, gelirlerdeki artış yüzde 71'ler seviyesinde kalmış durumda.

Ancak, aynı dönemde bütçeyi olumlu etkileyen iki kalemden söz edebiliriz. Bunlardan biri vergi gelirlerinin bütçenin büyümesine karşın payının yüzde 79.2'den yüzde 85.5'e yükselmiş olması. Bir diğeri de faiz yükünde yüzde 25.8'den yüzde 13.5'a gerilemiş olması. Hatırlanacağı gibi bu faiz yükü 2000'li yıllarda yüzde 50'ler seviyesine kadar çıkmıştı. Faiz ve personel giderleri yüzde 70'leri aşarak bütçeyi olumsuz kılıyordu.

Personel giderleri son 5 yıllık dönemde bütçede benzer oranlarda yer alıyor. Beş yıl önce yüzde 21.2 olan payı, 2011 bütçesinde 23.3 oranına çıkmış durumda. Sosyal Güvenlik harcamalarının içersinde büyük pay aldığı cari transferlerin oranı ise son beş yılda yüzde 25'ten yüzde 35'e yükselmiş durumda.

Kamu yatırımlarının göstergesi olan sermaye giderleri ve sermaye transferleri toplamının payına baktığımızda beş yıl önce bütçedeki payları yüzde 8.3 iken 2011 bütçesindeki payları yüzde 11.9'a yükselmiş durumda.

Bakan Şimşek, faiz dışı fazlanın 2010 bütçesine göre 3 kat artarak 8 milyar 217 milyondan, 2011bütçe gerçekleşmesinde 24 milyar 772 milyon liraya çıktığının altını çizdi. Bu önemli gelişme, ancak hala 2006, 2007 ve 2008 yıllarının gerisinde kalmış durumda. En yüksek faiz dışı fazla verdiğimiz 2006 yılındaki faiz dışı fazlamız 41 milyar 320 milyon lira olarak gerçekleşmişti.

2011 yılı bütçe gerçekleşmelerine baktığımızda vergideki hızlı artış ve faizdeki hızlı düşüş sonucunda bütçe açığının son yılda 40 milyarlardan 17 milyarlara gerilediğini, yüzde 13.6'dan yüzde 5.6'ya düştüğünü görüyoruz. Bütçemizin yıllık bazda denk bütçeye yaklaşmış olduğunu görüyoruz.