Düz lise, imam hatip ve meslek liseleri...

Pazartesi günü asansörde karşılaştığım bir arkadaşa “Oğlun kaç yaşında oldu?” diye sordum. Doğumunu bildiğim gencin liseye başlayacağını söyledi. “Çevremizdeki 15 lise için tercihimizi yaptık. Ama onlarda kontenjan nedeniyle yer bulamazsa imam hatipe gidecek” diye ekledi. 

Bir süredir birçok veliden böyle şikayetler duyuyordum. Basına yansıyan veli şikayetleri de vardı. Dün Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın bu şikayetlere yanıt veren bir demeci yayınlandı. 

Avcı, iddialara yanıt verirken, “Hangi öğrencinin hangi tercihler doğrultusunda hangi okula gideceğini en iyi veliler bilir. Hiç kimsenin arzu etmediği bir okula zorla yönlendirilmesi katiyen söz konusu olamaz, olmamıştır. Kaldı ki en büyük kontenjan meslek liselerinde, sonra Anadolu liselerinde, sonra Anadolu imam hatip liselerinde, sonra sosyal bilimler liselerinde... Dolayısıyla kontenjanlar müracaatlara uygun.” dedi. Velilerin onları tedirgin eden sistematik çabaya karşı duyarlı olmalarını istedi. 

Arkadaşımız Mehmet Kaya’nın haberinde Nisan 2014’te ülkemizde genel işsizlik oranının yüzde 8.7 iken, 15-24 yaş grubundaki genç işsizlerde bu oranın yüzde 30’larda olduğu bilgisi yer alıyor. 

Bu konuyu değerlendiren Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Işıl Kurnaz’ın araştırması, üniversite mezunlarının yüzde 40 oranında niteliklerinin altında işlerde çalışmak zorunda kaldığını, bunun OECD ülkeleri içerisinde üçüncü sırada yer almamız sonucuna yol açtığını ortaya koyuyor. 

Kurnaz, iş piyasası ve eğitim sistemi arasındaki uyumsuzluğun, “alarm verdiğini” belirterek, “ Eğitim sisteminin iş piyasası odaklı güçlendirilmesini” öneriyor. Kurnaz, “Mesleki eğitime ağırlık verilmesi, kendi işlerini kurmalarına destek verilmesi konusunda kurumsal organizasyonlar gözden geçirilmelidir” diyor. 

Son yıllarda sanayi atağı yapan illerdeki sanayici dostlarımın en büyük şikayetleri “Kalifiye eleman bulamıyorum” cümlesiyle özetleniyor. Birçok kentte ülke ortalamasının üstünde işsiz olmasına, birçok iş arayan bulunmasına karşın, bu kentlerdeki birçok kuruluş, “işlerine uygun kalifiye eleman” bulamadıkları konusunda şikayetini dile getiriyorlar. 

Türkiye’de lise eğitim sistemi yüzde 70, düz lise ve yüzde 30 teknik eğitim, meslek ve imam hatip liseleri oranını taşıyor. Bu oranlar mesleki eğitim liselerinin oranının artması gerekliliğini ortaya koyuyor. Ancak, meslek liselerine uygun yeterli öğretim elemanı ve okullarda öğrencilerin pratik yapacağı ekipman bulunmadığı için bu dönüşüm gerçekleşmiyor. Buna karşın son yıllarda düz lise kontenjanlarından yararlanamayanlar, teknik liselerin bu imkansızlıkları nedeniyle imam hatip liselerine gidiyorlar. Bunun doğal sonucu, yüksek genç işsizler ordusu karşımıza çıkıyor. 
Karşımıza çıkan yüksek genç işsizler tablosunun değişebilmesi için meslek liselerinin eksik eğitmen sayısını hızla artıracak ve teknik liseleri pratik yapılacak ekipmanlarla donatacak uygulamalara ihtiyaç vardır. Ancak, bu şekilde, mezuniyetleri sonrası iş dünyasının aradığı kalifiye elemanlar meslek liselerinden mezun olacaklardır. Bu da düz lise, meslek lisesi oranlarını zaman içinde doğru dengeye oturtabilecektir. İşsizler ordusuna değil, iş dünyasına katılacak kalifiye eleman yetiştirilmesi ancak böyle yeni bir eğitim yapılanması ile mümkündür...