Düşünce kuruluşları (şink-tank'lar) ABD'de giderek çoğalıyor v

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN [email protected]

ABD'de sayylary giderek artan ve güçlenen dü?ünce kurulu?lary, ülkenin içe dönük politikalaryndan çok dy?a dönük politikalarynyn olu?turulmasynda etkili hale gelmi?lerdir.

Cumhuriyetçiler'in ve Demokratlar'yn hakim olduklary farkly dü?ünce kurulu?lary, farkly ülkeler hakkynda farkly politikalar olu?turuyor.

Y?te bunun için bu kurulu?laryn faaliyetlerini izlemenin, bu kurulu?lara do?ru bilgi aktarmanyn önemi giderek artyyor.

Ulusal Güvenlik Stratejileri Ara?tyrma Merkezi (TUSAM) sitesinde dü?ünce kurulu?larynyn (şink-tank'lar/politika enstitüleri) siyasi zorunluluklardan arynmy?, birtakym ana de?er ve ilkelerle yola çykmy?, tarty?ma-yeni fikir ve önerilerin olu?masyna zemin hazyrlayan ba?ymsyz veya ba?ymsyz olmasy öngörülen kurulu?lar olarak tanymlanmaktadyr.

TUSAM, ça?ymyzyn "en ileri toplum ve demokrasi"si olarak nitelendirilen ABD'de 1950'lerden sonra yüzlerce dü?ünce kurulu?unun ortaya çykty?yna i?aret etmektedir.

Bunlar, devlet ve insanlaryn politika ve tutumlaryny zamanla de?i?tirip ?ekillendiren nüfuzlu ve eri?im kapasitesi yüksek kurumlar haline gelmi?; adeta devletin "bir parçasy" görevini üstlenmeye ba?lamy?lardyr. Bu ba?lamda, etkin bir rol oynayan bu kurulu?lar özellikle "ideoloji" elbisesi içinde bilgiyi yaymaya çaly?my?lardyr.

Buna en güzel örneklerden biri 1960'ly yyllardan beri etkin bir ?ekilde örgütlenmesini devam ettiren "yeni muhafazakar" dü?ünce kurulu?lary ve bunlaryn devlet yönetimlerinde bulunan ideolojik yanda?larynyn devlet politikasynyn ?ekillenmesinde oynadyklary roldür. Bu ki?i ve kurulu?lar devlet politikasyny etkilemi? ve bu do?rultuda geli?tirmi?tir.

So?uk sava? sonrasynda Clinton yönetiminde ABD'de etkin ve saygyn bir konuma sahip dü?ünce kurulu?lary arasynda liberal olanlar devlet politikasynda etkin rol oynamy?lardyr. George W. Bush yönetimi zamanynda ise politikalar, "yeni muhafazakar" ideolojiyi benimseyen "American Enterprise Institute", "Brookings Institution", "Heritage Foundation" ve "Project for New American Century" gibi dü?ünce kurulu?lary ile ba?ta ABD Savunma Bakanly?y üst düzey yetkililerinden Donald Rumsfeld, Paul Wolfowitz, Richard Perle ve Beyaz Saray yönetiminde Dick Cheney, Condoleezza Rice gibi üst düzey yöneticilerin kontrolü ellerinde tutmalary ve bu kurumlaryn birbirlerinden kar?ylykly güç alyp cesaretlenmeleriyle birlikte olu?turulmu?tur. Yzlenen politikalar da buna göre yön almy?, ileti?im teknolojisiyle birlikte bu tarz dü?ünce kurulu?larynyn ba?ta akademik çevreler olmak üzere toplumlaryn etkilemesine neden olmu? ve bu ideolojinin daha rahat ve hyzly payla?ylyp yayylmasyny sa?lamy?tyr.

Liberal dü?ünce kurulu?lary da seslerini duyurup etkinliklerini tüm hükümetlerde bir ?ekilde göstermi?lerdir. Ancak Bush yönetimine bakyldy?ynda, "yeni muhafazakar" ideolojiyi benimsemi? ki?i ve kurumlar, devlet içinde toplamy? olduklary kendi yanda? kadrolardan dolayy liberal olanlara göre daha etkili olmu?lardyr. Nitekim, Bush yönetiminin Irak'ta sava?a gitmesinden çe?itli uluslararasy sorumluluklaryndan çekilmesine kadar bir sürü hareketi, bu ideolojinin, çe?itli devlet ve özel kurulu?lar aracyly?yyla saltanatyny sürdürmesini sa?lamy?tyr.

Bilim ça?ynda yol aldy?ymyz bu süreçte, bilgi sava?çylary olarak adlandyrylabilecek dü?ünce kurulu?lary çaly?an ve liderleri topluma bir ?ekilde ayna tutup "ideoloji elbisesi" gibi çe?itli yollarla bu bilgilere synyrsyz eri?imin yolunu açmaktadyr. Bu ba?lamda, öncü bir rol oynamakta, ülke içi ve dy?y milyonlarca insany etkileme potansiyeli ta?ymaktadyrlar. Devlet yapysynyn ?ekil de?i?tirdi?i günümüzde, ba?ta dü?ünce kurulu?lary olmak üzere tüm sivil toplum örgütler synyrsyz bilgi ula?ymyny sa?lamaktadyr.

"dü?ünce kurulu?lary" (şink-tank)tyr. Dü?ünce kurulu?lary (politika enstitüleri) kysaca; siyasi zorunluluklardan arynmy?, birtakym ana de?er ve ilkelerle yola çykmy?, tarty?ma-yeni fikir ve önerilerin olu?masyna zemin hazyrlayan ba?ymsyz veya ba?ymsyz olmasy öngörülen kurulu?lar ol

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018