Dünyanın ilk arı aşısı üretildi
Arı kolonilerini tehdit eden bakteriyel kuluçka hastalığı ABD ve dünya tarımını tehdit ediyor. “Amerikan yavru çürüklüğü” hastalığı ile mücadele için dünyanın ilk arı aşısı ABD Tarım Bakanlığı tarafından onaylandı. Gözle görülmeyen Paenibacillus isimli bakteriyi yutan arılar 48 saat içinde ölüyor. Binlerce koloni çoktan telef oldu. Aşı, kraliçe arıya tatlı olarak veriliyor, o da tüm koloninin hayatını kurtarıyor.
Aşının yaratıcısı Entomoloji Profesörü Keith Delaplane “herkül gibi bakterilerle mücadele edilmezse arılar ölecek” diyor. Yaşanan durum o kadar vahim ki hükümet enfekte kovanların ve ekipmanların yakılıp gömülmesini şart koşuyor.
Kuraklık, parazitler, böcek ilaçları, iklim değişikliği gibi nedenlerden ötürü arı kolonileri yok oluyor. Arılar tüm dünyadaki bitkisel üretimin yüzde 60’dan fazlasının teminatı. 600 milyar dolara ulaşan dünya gıda endüstrisinin “gönüllü paydaşları” arıların tozladığı bitkilerin mali değeri yıllık 265 milyar dolar, tadı paha biçilemez.
Mc Donald’s’ın 1975 yılında piyasaya sürdüğü “Big Mac” hamburgerin efsanevi satışını araştıran araştırmacılar, hamburger içerisinde bulunan 19 farklı tarımsal ürünün tozlanmasında arının rolüne baktı. Arının tozlayıcı olarak aktif rol aldığı susam, et, buğday, soğan, sarımsak gibi ürünleri arı olmadan ürettiler. Hamburgerin tadı bozuldu, satışlar düştü, arısız ticaretin tadı tuzu kalmadı.
Arılar sadece bitkilerin tozlayıcısı değil yan sektörleri bal üretimi. 1.800 bin ton bal tüm dünyanın şifa kaynağı. Türkiye 110 bin ton ile üretimde 2. kovan sayısındaysa 3. ihracatta 22.sırada. Dünya kovan başı bal verimliliği Kanada’da 57 kg. Çin’de 55kg. iken Türkiye’de 12 kg. verim yerlerde, tek tesellimiz Anzer balının dünyaca ünlü şöhreti ve baldan tatlı 500 milyon liralık hasılat.
Tarım gündemimiz soğan fiyatları, et ithalatı gibi günlük sorunlar olunca tarımın geleceğini yazmanın pek bir kıymeti harbiyesi kalmıyor. Günlük telaşeler içinde tarımın geleceğini ıskalıyor, endüstrinin teknoloji hamlelerinden uzaklaşıyoruz.
İklim kaynaklı felaketler geçtiğimiz 50 yıla göre 3 kat arttı, afetlerin yüzde 63’ü yoksul ve gelişmekte olan ülkelerde. Fao’nun “Afetlerin ve Krizlerin Tarım ve Gıda Güvenliği Üzerindeki Etkisi” raporuna göre 2008 ile 2018 yılları arasındaki afetlerin, yoksul ülke ekonomilerine zararı 108 milyar dolar.
Kuraklık, sel, istilacı türler, haşereler, hastalıklar ve orman yangınları kayıpların başlıca nedenleri. Kayıpların 34’ü kuraklık kaynaklı, karşılığı 37 milyar dolar. Gıda kayıpları yoksul ülkeler için 6,9 trilyon kalorilik besin kaybı demek, diğer bir deyişle 7 milyonluk açlık, ölüm, yazması kolay yaşaması kıyamet.
Tarım endüstrisi dayanıklılığını artırmak, riskleri yönetebilmek için iklimden, topraktan bağımsız bir tarım ekosistemi tasarlıyor, faaliyetlerine etki eden tüm unsurları yönetmeye çalışıyor. Bu bakımdan; arı aşısı, COVİT 19 aşısı BionTech kadar kıymetli.
Ezcümle; arıların “tat belleğindeki ve ekonomideki rolü” gayet bilimsel, hastalık her an tüm dünyaya yayılabilir, aşılarımız, teknolojimiz, düşüncemiz hazır mı?
Aşıların arılara, gezegene, insan türüne şifa olması dileğimle…