Dünyanın en iyi merkez bankası TCMB mi?
Standard and Poors'un(S&P) ABD'nin notunu düşürmesi fahiş bir hatadır. Eski şöhretini yakalamaya çalışan kurum, sonuçlarını hiç düşünmeden alelacele bir karar açıkladı. Karar sonrasında, altın ve gümüş dışında bütün finansal varlıklar çakıldı. S&P'nin yaptığı sorumsuzluktur. Bir ülkenin dövizi biter, borcunu ödeyemez, temerrüde düşer. Ancak ABD'nin borcunu ödeyebilmesi icin dövize ihtiyacı yok. Haftalardır yazıyorum: ABD'nin bütün borcu Dolar cinsinden olduğu için temerrüde düşemez. Bu gerekçeyle notu indirilemez. Bilerek temerrüde düşmek ise realiteyle bağdaşmaz. ABD'de enflasyon, hiperenflasyon tehlikesi var, bu nedenle notunu indiriyorum dersin, biraz daha mantıklı olur.
ABD'nin notunu düşürdükten sonra, ABD'deki finans kurumlarının notları da AAA seviyesinde kalamaz. Ülke reytingi, finans kurumlarının reytinginden düşük olmaz. Pazartesi günü Fannie Mae ve Freddie Mac gibi finans kurumlarının notları indirildi. Devamı gelebilir.
S&P'nin bu olaydan sonra biraz kredibilitesi kaldıysa, başta Fransa olmak üzere AB ülkelerinin notunu düşürür. Fransa'nın 10 yıllık tahvil faizi, kredi riskini gösteren CDS primi, ABD'den daha yüksek. Hatta; ABD'nin kredi riski, Euro bolgesindeki en güçlü ekonomi olan Almanya'dan bile düşük. S&P; bu şekilde Fransa'yı AAA notunda tutamaz.
Fransa'nın notunu düşürdükten sonra, Fransız bankalarının notları da indirilir. Avrupa Finansal İstikrar Mekanizmasi'nın(EFSF) en büyük iki finansöründen birisi olan Fransa'yı düşürdükten sonra, AAA reytingine sahip olan EFSF'nin notu da sorgulanmaya başlar. Fransa'yı indirirseniz, İtalya ve İspanya'nın notlarını da indirmek zorundasınız. Daha sonra, İtalyan ve İspanyol bankalarının notlarını düşüreceksiniz. Notları indirilen bankaların borçlanma maliyetleri artacak.
Standard and Poors'un yarattığı zincirleme etki, bu şekilde Euro bölgesini vurabilir. Çok ciddi sorunlarla boğuşan Euro bölgesi ülkelerine, bir darbe de buradan gelebilir. Avrupa Merkez Bankası'nın(AMB) artık hatalarına son vermesi gerekiyor. AMB'nin, dünyanin en iyi yönetilen merkez bankası olduğunu savunuyordum. Ancak; yanlışlarda ısrar ediyor. İtalyan ve İspanyol tahvillerini alarak likidite sağlama stratejisini, Yunanistan ve diğer ülkelerde denedi. Olmadı. Bu palyatif bir çözüm. Tahvil alarak likidite sağlanılan ülkeden, aynı zamanda kemer sıkması isteniyor. Özel sektörü zayıf olan bu ülkelerde, kamu sektörü de harcamaları kısınca, ekonomik büyüme beklentilerin altında kalıyor. Düşük büyüme, bu ülkelerin ihtiyacı olan en son şey. Büyüme beklentilerin altında kalınca, spekülatörler bu ülkelerin tahvil piyasasına saldırıyor. Faizler tekrar yükseliyor.
AMB, bu ülkelerin faizlerinde bir "tavan" hedefleyebilir. Piyasanın faizi belirlemesine müsaade edersen, seninle oynamaya devam eder. Aynı hatayı Fed de yapıyor. Tahvil alım programlarının işe yaramamasının nedeni de bu. Piyasa, İtalya'nın uyguladığı kemer sıkma politikalarının istenilen sonucu vermediğini görünce, faizler yeniden artmaya başlayacak. Bunlara ek olarak; Almanya İtalya'ya yardım etmeme konusunda ciddi gözüküyor. Almanya kararlıysa, küresel piyasaların işi daha da zorlaşır.
Küresel resesyon riski artmışken, piyasalar karışmışken, TCMB'nin geçen hafta açıkladığı önlemler çok daha anlamlı gözüküyor. Resesyon riskine karşi tedbir açıklayan ilk merkez bankası olan TCMB, öngörüsünde haklı çıkarsa müthiş bir prestij kazanır.