“Dünyanın bilime, bilimin kadına ihtiyacı var”
L’Oréal bir güzellik şirketi. Fakat bünyesinde 3 bin 870 bilim insanı çalışıyor. Bu oranın yarısını kadınlar temsil ediyor.
Oysa bugün dünya rakamlarına baktığımızda, bilim insanlarının sadece yüzde 28’ini kadınların oluşturduğunu; bilim alanında Nobel Ödülleri’nin yalnızca yüzde 3’ünün kadınlara verildiğini görüyoruz. Türkiye ise bu alanda fark yaratan ülkelerden birisi; çünkü Türkiye’de bilim insanlarının oranı yüzde 36 ile dünya ortalamasının oldukça üzerinde. L'Oréal Türkiye Ülke Genel Müdürü Laurent Duffi er’nin verdiği bilgiler dikkat çekici: “Dünya genelinde her 3 araştırmacıdan yalnızca biri kadın ve bilimsel yüksek akademik pozisyonların sadece yüzde 11’inde kadınlar bulunuyor. Son 10 yılda bilimsel araştırmalarda kadınların oranının yalnızca yüzde 12 arttığı görülüyor. Bilim kariyerinin her aşamasında kadınlar ciddi anlamda az temsil ediliyor. Lisede bilim konusunda uzmanlaşmak isteyen kadın oranı yüzde 50’yken üniversitede yüzde 32’ye, master aşamasında yüzde 30’a ve doktorada yüzde 25’lere kadar düşüyor.”
İşte L’Oréal de bu nedenle bilim alanında kadınların önündeki engelleri aşmaları için destek veriyor. 1998 yılında UNESCO iş birliğinde hayata geçirilen “Bilim Kadınları İçin” programı, kadınların bilime katkısını desteklemeyi ve bilimde cinsiyet eşitliğine dikkat çekmeyi hedefliyor. Program, Türkiye’de 16 yıldır UNESCO işbirliğinde sürdürülüyor. Türkiye, ‘Bilim Kadınları İçin’ programına dünyada en çok destek veren beşinci ülke konumunda. 16 yıllık süreçte toplamda 94 bilim kadınına burs verilmiş. Laurent Duffi er şöyle diyor: “2015 UNESCO raporuna göre 10 yılda Türkiye’deki bilim kadını sayımız 2 kat arttı. Bilim alanında kadınlarımızın payı yüzde 36 olarak öne çıkıyor. L'Oréal Türkiye olarak bu oranı arttırmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bilmde cinsiyet eşitliğinin önemine inanıyoruz. Geleceğimizi şekillendirmek için robotlardan yararlanacaksak, robotların hem erkekler hem de kadınlar tarafından programlandırılmış olmaları önem taşıyor. ‘Dünyanın bilime, bilimin kadınlara ihtiyacı var’ ve biz bilim kadınlarının dünyayı değiştirme gücüne sahip olduğuna inanıyoruz.”
Kanserde kişisel tedavi araştırmaları
L'Oréal Kurumsal Vakfı ve UNESCO iş birliğiyle bilimsel araştırma yapan bilim kadınlarının sayısını artırmayı amaçlayan bu çalışmalar; biyo-çeşitliliğin korunmasından genlerin sırlarını çözmeye, hastalıklar için çare bulmaktan, evreni keşfetmeye kadar, her kıtada, bilimin her seviyesinde çalışan bu olağanüstü kadınlara yönelik farkındalığın artırılması açısından da çok önemli bir rol üstleniyor. Programın uluslararası kısmında her kıtadan 1 üstün bilim kadını olmak üzere toplam 5 bilim kadını ödüllendiriliyor. Ayrıca her yıl 15 genç ve yetenekli bilim kadınına da “Uluslararası Yükselen Yetenek” ödülü veriliyor. Bu isimlerden Profesör Ayşe Erzan Uluslararası Büyük Ödül alırken, Doç. Dr. Bilge Demirköz, Doç Dr. Ahu Arslan Yıldız ve son olarak Doç. Dr. Duygu Sağ, “Uluslararası Yükselen Yetenek” ödülüne layık görüldü.
Program kapsamında aynı zamanda “Yaşam Bilimleri” ve “Malzeme Bilimleri” kategorilerinde seçilen genç ve yetenekli 6 bilim kadınının her birine, araştırmalarında kullanılmak üzere 50 Bin TL burs veriliyor. L'Oréal Türkiye Ülke Genel Müdürü Laurent Duffi er ve UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. M. Öcal Oğuzu’un katıldığı toplantıda, 2018 yılı için burs kazanan bilim kadınları ile tanışma şansımız oldu. “Malzeme Bilimleri” kategorisinde; Dr. Serim Kayacan İlday (Bilkent Üniversitesi, Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi-UNAM), Dr. Sündüs Erbaş Çakmak (Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi, Tarım ve Doğa Bilimleri Fakültesi) ve Doç. Dr. Yasemin Yüksel Durmaz (İstanbul Medipol Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Biyomedikal Mühendisliği Bölümü); “Yaşam Bilimleri” kategorisinde ise; Dr. Ceyda Açılan Ayhan (Koç Üniversitesi, Tıp Fakültesi), Dr. Nurcan Tunçbağ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Enformatik Enstitüsü Sağlık Bölümü) ve Dr. Selvi Durmuş Erim (İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı) 2018’in bilim kadınları olarak belirlendi. Bu yılın bilim kadınları, zararlı bakterilerin çoğalmasını önlemekten, kişiye özel kanser tadevisine kadar geleceğimizi ilgilendiren çok önemli projelere imza atıyorlar. Bu projeler, Laurent Duffi er’nin de vurguladığı gibi, “Dünyanın bilime, bilimin kadınlara ihtiyacı var” gerçeğini bir kez daha kanıtlar nitelikte.
Sırada bilim kızları var
L’Oréal, Bilim Kadınları İçin programının yanı sıra, yeni bir program daha hayata geçirmiş. L’Oréal Vakfı ile Çocuk İstanbul işbirliğinde hayata geçirilen bu program, 9-14 yaş arasında kız çocuklarına ulaşmaya ve bilim kızlarımızın sayısını artırmaya odaklanıyor. Hedef devlet okullarında okuyan 4 bin 300 kız çocuğuna ulaşmak; önyargıları yıkmak, ve cinsiyet ayrımı olmaksızın geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek…