Dünyada mekan düşüncesi…
Son yıllarda konut kredi faizlerinin aylık yüzde 1'ler seviyesine inmesi ve vadelerinin 5 ile 10 yıla yükselmesi bu alanda önemli bir canlılığa yol açtı. Bankalar da konut kredisi vermeye iştahlı olunca, bu alanda kullanılan kredi miktarı hızla atarak 60 milyar liranın üzerine çıktı. Merkez Bankasının son kararlarına bağlı olarak konut kredilerinde yıllık yüzde yarım oranında artış olacağı tahmin edilse de sektör temsilcileri bu yılda konut satışlarında artışın süreceğine inanıyorlar.
Bizim halkımızın konut ile ilgili söylemi, "Dünyada mekan ahrette iman" şeklinde konuta verilen önemi ortaya koyar. Bu nedenle hane halkı harcamalarında da konut, yüzde 30'ların biraz üstünde olan gıda harcamalarının hemen ardından yüzde 28.4 ile kira yada satın alma harcamaları olarak ikinci sırada yer alıyor. Prof. Erdoğan Alkin Hoca, halkımızın konut alımının sadece kendi ihtiyacına bağlı olmadığını, "Dünyada yatırım aracı olarak konut alan birkaç ülke insanından biri Türklerdir" diye açıklar.
Ama 1950'lerden bu yana ülkemizde yüzde 2 üzerinde nüfus artışı yaşanırken, yüzde 6 kentleşme yaşandığı için ülkemizde sürekli olarak kentlerde bir konut ihtiyacı ve açığı gündemde sıcaklığını korumuştur. İnşaat mühendisleri odasının "Türkiye'de Konut sorunu ve ihtiyacı raporunda" 81 ilin 2000-2010 yılı artan konut ihtiyaçları miktar olarak sıralanıyor. Bu 10 yıllık dönemde sadece 407 konut ihtiyacı olan Tunceli ve 705 konut ihtiyaçlı Zonguldak'ın yanı sıra, yüksek konut ihtiyaçlı iller arasında İstanbul 756 bin, İzmir 208 bin, Ankara 201'bin,Antalya 130 binlik rakamlarla ön sırada yer alıyorlar. 81 ildeki toplam ihtiyaç ise 2 milyon 960 bin olarak hesaplanıyor.
Türkiye'de küçük yerleşim merkezlerinde köylerde ve küçük ilçelerde evlerde sahiplik ağırlıktadır. Kentler büyüdükçe bir yandan kirada oturanların sayısı artar, bir yandan da konut ihtiyacı kente göçten dolayı artar. Zaten İMO'nun araştırması da bunu ortaya koyuyor.
Son yıllarda Türkiye'de konut kredilerinin bir yandan faizleri düşerken bir yandan da süreler uzadı. Şu anda 18 banka konut kredisi veriyor ve 5 yıllık krediler aylık yüzde 0.77 ile 1.18 arasında, 10 yıllık faizler yüzde 0.80 ile 1.29 arasında değişiyor. Merkez Bankası verilerine göre bankaların kullandırdıkları konut kredisi toplamı 18 Mart 2011 tarihinde 60 milyar 811 milyon liraya ulaşmış durumda. GYODER'e göre son yıllarda yıllık 550 bin civarında olan konut satışları 2011 yılında 50 bin artışla 600 bine ulaşacak bu da doğal olarak bankaların kullandırdığı konut kredi miktarını 70 milyar liranın üstüne çıkaracak.
Konut satışlarıyla ilgili ilanlarda bunu gösteriyor. Sadece dünkü Hürriyet gazetesinde 16 konut firmasının çoğu tam sayfa İstanbul'daki konut satışlarıyla ilgili ilanları yer alıyor. Bu ilanlarda stüdyo dairelerin fiyatlarının 70 bin lira, 1 artı 1 dairelerin fiyatları 111 bin ile 117 bin lira, 1 artı 2 dairelerin fiyatları 137 ile 159 bin lira, 1 artı 3 dairelerin fiyatları ise 250 ile 271 bin lira olarak takdim ediliyor.
Merkez Bankası'nın son kararlarından sonra, yeni konut kredilerinde yıllık o.50 baz puanlık bir artış olabileceği beklentisi gündeme gelmiş durumda. Bu 5 yıllık kredilerin aylık yüzde 0.85-0.90 aralığına, 10 yıllıkların aylık yüzde 1.20-1.30'lara yükselebileceği tahminlerinin yapılmasına yol açıyor.
İnsanımızın, "Dünyada mekan" edinme ihtiyacı yoğun olduğu için faizlerde bir artış olsa bile sektör temsilcileri bu yılda satışlarında yüzde 10 oranında bir artış bekliyorlar. Özellikle 1 artı 1, 1 artı 2 ve 1 artı 3 konutların satışlarında canlılık yaşanmakta olduğunu söylüyorlar. TOKİ 2010 yılında toplam 47 bin 807 konut satarken Bu yılın ilk üç aylık döneminde 11 bin 256 konut sattığı açıklamasıyla bu beklentiyi doğruluyor.
Sektör temsilcilerinin açıklamaları ve gelişmeler 2011 yılında da özellikle ikamet için ihtiyaca dayalı konut satışlarının canlılığını koruyacağını gösteriyor.