Dünyada elektrikli bağlantılı araçlar ve siber güvenlik durumu

Koray ÖZTOPÇU
Koray ÖZTOPÇU Mobilitiye Doğru

Dünya daha temiz ve daha sürdürülebilir ener­ji çözümlerine doğru kayarken, elektrikli bağ­lantılı araçlar ulaşımda önemli bir adım haline gel­di.

Küresel bağlantılı otomobil pazarı büyüklüğü 2023 yılında 80,87 milyar ABD doları olarak değer­lendirilirken, bu büyüklüğün 2024 yılında 95,14 milyar ABD dolarına ulaşması ve 2032 yılına kadar da 386,82 milyar ABD dolarına çıkması öngörülü­yor. Bu süreçte tahminen, %19,2'lik bir bileşik yıl­lık büyüme oranı bekleniyor. 2023 yılı verilerine gö­re, Asya-Pasifik %42,92'lik pazar payıyla bağlantılı otomobil endüstrisine hâkim duruma geldi.

Bu değişimle birlikte, bağlantılı ve elektrikli araçlarla ilgili dünyada en fazla tartışılan konuların başında üreticilerin ve distribütörlerin ağlarının güvenliği ile bağlandıkları şebekenin güvenilirliği­ni sağlamak geliyor. Bu durum, önemli siber güven­lik zorluklarını beraberinde getiriyor.

Elektrikli araç altyapısı ve yazılım tanımlı araçlar

Elektrikli araç altyapısı, yazılım tanımlı bir dünyayı içeren otomotiv ekosisteminin bir par­çasıdır. Otomotiv endüstrisi, hızla yazılım tanım­lı araçlara doğru ilerliyor. "Yazılım tanımlı araç" terimi yeni değil; 2010'ların ortalarından sonları­na doğru, otomobillerin mekanikten büyük ölçüde yazılımla çalıştırılan cihazlara doğru evrimini ta­nımlamak için popüler hale geldi. Bu tür otomo­biller, otonom ve bağlantılı araç altyapısına enteg­re oldukça, siber güvenlik zorlukları giderek daha karmaşık hale geliyor.

Siber güvenliğin önemi

Dijital teknolojilere ve bağlantı altyapısına duyu­lan güvenin artmasıyla, elektrikli ve bağlantılı araç­ların siber tehditlere karşı korunması daha da kri­tik öneme sahip hale geliyor. Gelecekte, bağlantılı elektrikli araçlar çok daha çeşitli iletişim teknolo­jilerini içerecek ve bu altyapının, bağlantılı dünya­sındaki siber güvenlik endişeleri birden fazla ne­denle son derece önemli olacak.

Çok büyük bir otomotiv şirketi, yakın zamanda konum verileri ve iletişim bilgileri de dâhil olmak üzere 800 bin elektrikli araç sahibinin kişisel bil­gilerini istemeden ifşa etti. Şirketin yazılım iştira­kinin sistemlerindeki yanlış yapılandırma, Bulut teknolojisiyle depolanan hassas verilerin aylarca herkesin erişimine açık kalmasına neden oldu. Açı­ğa çıkan bilgiler arasında, araçların ve sahiplerinin ayrıntılı hareket profillerinin oluşturulmasına ola­nak tanıyan hassas GPS verileri de bulunuyor. Bu durum, politikacılar, iş liderleri ve kolluk kuvvetle­ri görevlileri gibi yüksek profilli kişileri de etkiledi.

İhlal, etik hackleme uygulamalarıyla bilinen bir hacker grubu tarafından keşfedildi ve güvenlik açı­ğıyla ilgili şirket derhal bildirildi. Bu sayede, sorun kötü amaçlı olarak kullanılmadan önce ele alındı. Yaşanan bu olay, bağlantılı araçların giderek yaygın­laştığı otomotiv sektöründe veri gizliliğine ilişkin artan endişeleri bir kez daha gözler önüne seriyor.

Bağlantılı araçlar da gizlilik

Veri gizliliği, bağlantılı araçlarda kullanıcı veri­lerinin yanı sıra şarj ödeme ayrıntıları ve araç bil­gileri gibi hassas bilgilerin toplanması ve işlenmesi süreçlerini kapsar. Bu verilerin gizliliğini ve korun­masını sağlamak, kullanıcı güvenini sürdürmek ve veri koruma yönetmeliklerine uyum sağlamak açı­sından büyük önem taşır.

Yeni oluşan ekosistemde, dünyada elektrikli bağ­lantılı araç üreticileri ve şarj hizmet sağlayıcıla­rı, operasyonel süreklilik açısından siber saldırılar nedeniyle bağlantılı araç ve şarj altyapısında mey­dana gelebilecek herhangi bir kesintiyi önlemek ve şarj hizmetlerinin kullanılabilirliği ile güvenilirli­ğini sağlamak için farklı geliştirmeler yapıyorlar. Gelecekte, bağlantılı araçlarla birlikte finansal et­kiler daha da artacak, araç içi ödeme sistemleri ve araç içi uygulamaların kullanımında önemli bir ar­tış yaşanacak.

Değişen ekosistem hızlı bir dönüşüm içerisinde

Günümüzde, global ölçekte birçok endüstri, araç üreticileri ve tedarikçilerin yanı sıra diğer partner kuruluşlarla yaptıkları iş birlikleriyle dikkat çeki­yor. Otomotiv şirketleri, bu doğrultuda daha fazla adım atarak kurulan ittifaklara katkıda bulunacak­ları bir döneme giriyor. Son araştırmalar, otomotiv topluluğundaki tartışmalara rağmen, mevcut kulla­nıcıların otomobiller için siber riskler konusunda­ki farkındalığının nispeten düşük olduğunu göste­riyor. Son kullanıcıların güvenlik konusundaki bilgi düzeylerinin çeşitlilik göstereceği göz önüne alın­dığında, üreticilerin, kullanıcı farkındalığını artır­mayı hedefleyen çeşitli araçları dikkate alması bü­yük önem taşıyor.

Küresel olarak, giderek artan sayıda düzenleyici kurum, otomotivin siber güvenlik yönlerine odaklan­maya başladı. Üreticiler ve ilgili tedarikçiler, sürek­li bir iş birliği içinde çalışarak, yatırımları ve pazara sunma sürelerini optimize etmek, israfı en aza indir­mek ve ürünlerinin güvenliğini korumak amacıyla hareket ediyor. Bu doğrultuda, her aracın ve alt siste­minin güvenliği için yeterli siber güvenlik çözümleri­ni seçmek ve uygulamak için bütünsel bir yaklaşımla belirli bir süreci izlemeleri kritik önem taşıyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar