DÜNYA okurlarına merhaba

Uzun yıllar ekonomi dergileri ve ga­zetelerde yazdığım köşe yazıları­mı bundan böyle siz değerli DÜN­YA okurları için yazacağım. Sizlere, çarşamba günleri bu köşede başta vergi hukuku, ticaret hukuku, iş hukuku, dış ticaret vb konularda güncel mevzuat ve uygulamalarını, uygula­mada yaşanacak olası sorunları yazmaya ça­lışacağım.

Toplumların idaresi, savunması, sosyal ve ekonomik sorunlarının çözüm görevleri o toplumun devletine aittir. Devletler ise; ken­dilerine yükletilen bu önemli görevleri yeri­ne getirebilmek için hukuk sistemi içerisinde uygulanabilir kanunlar çıkarır. Devlet düze­ni için önemli kanunların başında ise vergi ve sosyal güvenlik düzenlemeleri gelir. Devlet; güvenlik ve sosyal harcamalar için bu iki ka­nun eliyle hem gelir elde eder hem de sosyal ve güvenlik harcamaları yapar.

Vergi sistemimiz

Devletlerin en büyük geliri vergi gelirleri­dir. Ülkemizde de devlet gelirlerinin %80’in­den fazlası vergi gelirlerinden oluşmaktadır. Vergi sistemimiz; gelir üzerinden, harcama üzerinden ve servet üzerinden olmak üzere üç önemli gruba ayrılmakta. Toplanan ver­gilerin ağırlığı ise, harcama üzerinden (ÖTV, KDV, MTV v.b) alınan vergilerden oluşmak­ta. Neredeyse haftada bir vergi sistemimizle ilgli yeni bir düzenlemeyle karşı karşıya kalı­yoruz.

Gelir idaresi de bu düzenlemelere göre kendini güncellemekte, vergi mükellefleri ve meslek mensupları ise bu düzenlemelerin hı­zına yetişmeye çalışmakta. Vergi sistemimi­zin uygulamasında görev alan üç önemli taraf bulunmakta. Bunun birinci tarafı Gelir İda­resi Başkanlığı (GİB), ikinci tarafı mükellef dediğimiz gerçek ve tüzel kişiler, üçüncü ta­rafı ise Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir (SMMM/YMM) mes­lek mensuplarıdır.

Devlet-millet ve meslek mensupları

Anayasamızın Vergi Ödevi başlıklı 73. Maddesi; Herkes, kamu giderlerini karşıla­mak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemek­le yükümlüdür. Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.

Evet, Anayasamıza göre ver­gi kanunla konulur zorla alınır. Burada bir sorun yok, sorun uygulamada. Diğer bir ifa­deyle Devlet vergi kanunları çıkarır ve Devlet adına; Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı kanunları uygular ve takip eder. Mükellefler de kanunlar çerçevesinde kendilerine yükletilen mükellefiyet görevini yerine getirir. Mükelleflerin vergi ödevleri­ni sağlıklı yerine getirebilmesi için muhsebe kayıtlarının ve beyanlarının sağlıklı ve doğ­ru olmasına bağlıdır.

Burada görev ve sorum­luluk ise, ilgili meslek kanunu gereği meslek mensuplarına (SMMM/YMM) düşmekte­dir. Uygulamadaki en önemli sorunlar da bu­rada kendini göstermektedir. Çünkü, bu mes­lek mensupları iki taraf arasında hem köprü görevi görmekte hem de önemli sorumlulı­uklar yüklenerek sorunları çözmektedirler.

Beklentiler yüksek

Devlet, gerçek ve tüzel kişi mükelleflerden önemli beklentiler içerisindeyken, mükellef­ler de hem devletten hem de meslek mensu­bundan beklenti içerisinde, meslek mensup­ları ise hem devletten hem mükelleften hem de meslek örgütlerinden beklenti içerisin­de.

Vergi sistemiz ve vergi kanunlarımız çok eski. 23 Nisan 1920'de kurulan TBMM'nin çıkardığı ilk kanun vergi kanunuymuş. Oy­sa SMMM/YMM meslek yasası 1989 yılında çıkarıldı ve henüz çok genç sayılır. Oysa ver­gi sistemiyle çok ilişkili olan SMMM/YMM meslek yasasının üzerinden nerdeyse 35 yılı geride bırakmış olmasına rağmen halen çıktı­ğı gibi duruyor. Uygulamadaki bazı sıkıntıları gidermek için meslek yasasının da günün ko­şullarına göre ivedi olarak güncellenmesinde fayda var.

Değerli okurlar, görüldüğü gibi söz vergiden açılınca herkesin söyleyeceği çok şey vardır. Vergi afların artık son bulacağı, adil ve uygu­lanabilir bir vergi sistemi arzusuyla, ülkemiz­de yaşanan büyük deprem felaketi nedeniyle, depremzede vatandaşlarımızın acısını payla­şıyor, önümüzdeki Ramazan Bayramınızı kut­luyor, sağlıklı günler diliyorum.