Dünya liderleri için en önemli konu ekonomi (Büyüme -işsizlik )
Geçen hafta sonu önce 8'ler grubu, daha sonra 20'ler grubu üyeleri Kanada'da bir araya geldi.
Türkiye de 20'ler grubu toplantılarına katıldı.
Bu toplantılar bizim için de önemli idi.
ABD'nin frenlemesine rağmen AB ülkelerinin sıkı para ve maliye politikaları uygulamadaki israrları, bizim ihracat pazarımızın daralmasına yol açıyor.
Başbakan bu toplantıları, ABD Başkanı ile görüşme vesilesi olarak değerlendirdi. ABD ile soğuyan ilişkileri düzeltmeye çalıştı.
İran'ın nükleer programı konusunda 8'ler grubunun ortak politika uygulamadaki kararlılıkları, Türkiye'nin bu konuda yaptığı yanlışların daha iyi anlaşılmasına imkan verdi. Umulur ki, Başbakan bundan sonra Türkiye'nin İran ile ilişkilerinde daha dengeli bir politika uygulamanın yararını görmüştür.
20'ler grubu toplantılarından önce, Kanada'nın Muskoka kasabasında yapılan 8'ler Grubunun (G8) zirvesinde Amerika, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Kanada ve Rusya liderleri bir araya geldi.
Yapılan açıklamalara ve medyaya yansıyan haberlere göre, Başkan Obama hükümetlerin ekonomik teşvik programlarını devam ettirmesi çağrısını tekrarladı. Ancak başta Almanya Başbakanı Merkel olmak üzere Avrupalı liderler mali disipline öncelik vermeye devam edeceklerini belirtti. Obama'nın kamu harcamalarının ani bir şekilde kesilmesinin büyümeyi olumsuz yönde etkileyeceği konusundaki uyarıları kabul görmedi.
G8 zirvesinin ikinci turunda da İran ve Kuzey Kore'nin politikaları ve uluslararası güvenlik konuları ele alındı.
8'ler grubu toplantılarından sonra Toronto'da 20'ler grubu toplantıları yapıldı. Bilindiği gibi G20 ülkeleri küresel üretiminin yüzde 90'ını; uluslararası ticaretin de yüzde 80'ini gerçekleştiren ülkeler. Türkiye'nin de aralarında bulunduğu G20'ler grubunda şu ülkeler var: Amerika, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Kanada, Rusya, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Meksika, Suudi Arabistan, ve Avrupa Birliği.
Ne 8'ler ne de 20'ler grubu toplantılarından bilinmedik, yepyeni kararlar çıkmadı. ABD ve AB liderleri daha önce benimsedikleri farklı politika tercihlerinden ödün vermedi.
Ama birbirlerini belki daha iyi anlama imkanı buldu.
ABD Başkanı toplantı öncesindeki görüşünde israr ediyor. Diyor ki, "Kriz nedeniyle uygulamaya konulan önlenlerden vazgeçmek kemer sıkmak, ekonomik gelişmeyi, ekonomilerdeki düzelmeyi engeller. Talebi daraltırsanız, ekonomiler küçüleceğinden, şikayet ettiğiniz bütçe açıklarını kapatmakta, borçları aşağıya çekmekte zorlanırsınız.
Büyümeye öncelik verelim. Büyümenin yaratacağı ek kaynaklar ile bütçe açığını kapatır, borçları aşağıya çekersiniz.
Kemer sıkınca durgunluğa girecek ekonomiler yeni krizlere yol açabilir.
Kaldı ki kriz sonrası en önemli sorun işsizliktir. Kemer sıkma politikaları işsizliği azaltmaz, çoğaltır.
Merkel'in başını çektiği Sarkozy'nin destek verdiği AB liderleri görüşü ise, bir an önce kemerlerin sıkılması ve bütçe açıklarının kısa sürede azaltılması. Kamu borçlarının küçültülmesi.
Tekrarda yarar var: Bu farklı görüşler doğrudan ve dolaylı olarak Türkiye'yi ilgilendiriyor. Doğrudan, AB ülkeleri kemer sıkınca bizim ihracat pazarımız daralacak. Dolaylı olarak Türkiye de AB ülkelerine özenerek sıkı maliye ve para politikası uygulayınca Türkiye'de de ekonomi istenen şekilde büyümeyecek. İşsizlik sorunu çözülemeyecek.
ABD Başkanı da AB liderleri de bankacılık konusunda farklı tedbirler peşinde. ABD Başkanı mevduat bankaları ile yatırım bankaları işlevlerini ayırıyor. AB Liderleri banka sistemini daha fazla denetim altına alma ve vergileme arayışında.
Kanada'daki G8'ler ve G20'ler toplantıları gösterdi ki önde gelen ülkelerde liderlerin gündemlerinin başındaki konu ekonomi, büyüme, işsizlik. Ne yazık ki bizde daha başka konular gündemi doldurduğundan ekonomi ülke liderinin gündeminde ön sıralara bir türlü çıkamıyor.