Dünya Kupası sendromu

Dünyanın en çok izlenen spor etkinliği, eşi benzeri olmayan tutkulu, duygusal tepkilere ilham veriyor. Futbol taraftarlarının hayatlarını kurtarabilir veya onları intihara sürükleyebilir, borsaları ve ekonomik aktiviteyi hızlandırıp batırabilir ve özellikle takımları kaybederse yatırımcıların mantıksız davranmasına neden olabilir. Dünyanın en popüler sporu olan futbol genellikle ulusal kimliğin bir direği ve kolektif bir gurur kaynağıdır. Bu nedenle FIFA Dünya Kupası, başka hiçbir spor mega etkinliğinin yapamayacağı şekilde yoğun duyguları tetikleyebilir. Katar’daki bu yılki turnuva da farklı değil.

Toplumların varoluş sebebi piyasaları da etkileyebiliyor

Fransa’da düzenlenen 1998 Dünya Kupası öğreticidir. 2012 yılında yapılan bir araştırma, bir ay süren turnuva sırasında Fransa’nın intihar oranında önemli bir düşüş ve Fransız takımının maçlarını takip eden günlerde yüzde 19.9 gibi dramatik bir düşüş tespit etti. Fransa nihayetinde o kupayı kazandı ancak duygusal bir tepki uyandırmak için kişinin takımının kazanması gerekmiyor. 2015 yılında yapılan bir araştırma, Güney Afrika’daki 2010 oyunlarından dokuz ay sonra erkek-kız doğum oranında önemli bir değişiklik buldu ve araştırmacılar bunun turnuva sırasında cinsel aktivitedeki artışın sonucu olduğunu öne sürdü. Brezilya’da kalp krizleri 1998, 2002, 2006 ve 2010 Dünya Kupaları sırasında, özellikle Brezilya takımının oynadığı günlerde arttı.

Benzer şekilde, çeşitli araştırmalar uluslararası futbol turnuvalarının piyasaları önemli ölçüde etkileyebileceğini bulmuştur. 2016 yılında yapılan bir araştırma, İtalyan ekibinin performansının yerel borsa getirilerini etkilediğini buldu . Yazarlar, ulusal düzeydeki spor zaferlerinin yatırımcılar arasında bir coşku duygusu yaratabileceği sonucuna vardı. Öte yandan kayıplar, yatırımcıları, özellikle kurumsal olmayan bireysel yatırımcıları baskı altına alma eğilimindedir. Başka bir çalışma, İspanya ve Birleşik Krallık gibi nispeten daha başarılı milli takımlara sahip ülkelerde kayıpların borsalar üzerinde daha büyük bir olumsuz etkiye sahip olma eğiliminde olduğunu gösterdi. Şili ve Türkiye gibi orta düzeyde başarılı takımlara sahip ülkelerde, tacirlerin risk iştahı galibiyetten sonra arttı.

Futbolun ekonomik algılar üzerinde de olumlu bir etkisi olabilir. Almanya milli takımının o yılki Dünya Kupası’nda oynadığı her maçın ertesi günü yapılan telefon anketlerine dayanan 2006 tarihli bir araştırma, takımın beklenenden daha iyi performansının Almanlar arasında güveni artırdığını buldu. Dünya Kupası›nın neden olduğu piyasa mantıksızlığının yakın zamanda ortadan kalkması pek olası değil. Bunun nedeni, futbol taraftarlarının, hangi takımı desteklerseniz destekleyin ve ne kadar başarılı olurlarsa olsunlar, uzun vadede hepsinin kaçınılmaz olarak kaybedecekleri gerçeğine rezil bir şekilde kayıtsız olmalarıdır.

Ancak, Japonya’nın Almanya’yı yendiğinde ve Suudi Arabistan’ın bu yılki turnuvada Arjantin’i yendiğinde yaptığı gibi ekibiniz imkansızı başardığında, ardından gelen coşku, önceki on yıllarca süren aşağılanmaya değer. Sporseverleri, yatırımcıları, seçmenleri ve çocuk sahibi olmayı veya evlenmek için nişanlanmayı planlayanları harekete geçiren şey, uzun zorluklar karşısında bir mucize umududur. Hiçbiri rasyonel değil. Ama hayatı “güzel oyun” kadar güzel yapan şeyin bir parçasıdır