Dünya ihracat hacmi daralıyor
Türkiye son on beş gününü darbe kalkışması ile geçirdi. Laikliğin olmadığı veya var olan laikliğin aşındığı İslam ülkelerinde, adı sivil toplum örgütü de olsa da, bu yapılanmalar kimi zaman böyle eylemlere kalkışabilmekte. İlk bağımsız İslam Ülkesi olan Türkiye için sadece yazık oldu diyebiliyorum.
Türkiye siyasal istikrar üzerine yoğun mesai sarf ederken, kendi koyduğu hedefleri de bir bir yitirmeye başladı. Bunlardan birisi de ihracatta 2023 yılı için koyulan 500 milyar dolar hedefi oldu. 2023 yılına yedi yıl var, yakalarız diye heveslenmek mümkün değil. Çünkü Türkiye’nin 2015 yılı ihracatı 144 milyar dolara geriledi, üstelik 2016 yılının ilk beş ayında da durum pek parlak değil.
2016 yılı mayıs ayında ihracat 2015 yılına göre %9,5 artarken, 2014 yılına göre %11,2 azaldı. Çeyrek dönemler itibari ile baktığımızda 2015 yılının ilk çeyreğinde ihracat 2015 yılının ilk çeyreğine göre %6,2, 2014 yılının ilk çeyreğine göre ise %13,7 düştü. Bu rakamlar üstelik TL’nin 2014 yılı Ocak ayında 2013 yılı ocak ayına göre %21,9, 2015 yılı Ocak ayında 2014 yılı Ocak ayına göre %7,83 ve 2016 yılı Ocak ayında 2015 yılının Ocak ayına göre %25,6, nihayetinde 2013 yılından, 2016 yılına kadar TL’sı %65 değer yitirmesine rağmen gerçekleşti. Veriler devalüasyon olur, ihracat artar lobisinin yanıldığını gösteriyor. Zaten kuramsal olarak da bu mekanizma her zaman işlemez.
Durumu vahimleştiren olgu ise, ihracatın diğer ülkeler açısından pek parlak olmaması. Daha net bir ifade ile dünya ihracat hacmi de daralıyor. Mayıs ayında dünya ihracat hacmi 2015 yılı Mayıs ayına göre %2,61, 2014 yılına göre %15,6 düştü. 2016 yılının ilk çeyreğinde dünya ihracat hacmi 2015 yılına göre %8,5, 2014 yılının ilk çeyreğine göre ise %19,9 oranında azaldı.
2015 yılı verilerine göre dünya ihracatının devleri Çin, ABD ve Almanya. Fakat en fazla ihracat yapanlar içinde ilginç ülkeler var. Örneğin Çek Cumhuriyeti 158 milyar dolar, Hollanda 567 milyarlık ihracatı ile birçok ülkeyi geride bırakıyorlar. Bu rakamları görünce oturup kişi başına ihracatı hesapladım. Buna göre Hong Kong kişi başına ihracatta 72,8 dolar ile ilk sırada. Hollanda’da bu oran 33,3 dolar, Çek Cumhuriyeti’nde 15,0 dolar, toplamda dünya ihracatında ilk sırada olan Çin’de oran 1,6 dolar, Türkiye’de ise oran 1,85 dolar. Sonuç olarak kimi ülkelerin büyüklüğü biraz balon, çünkü ekonomilerde verimlilik oranı çok düşük düzeyde. Tüm dünyada ihracat hacmi azalırken, biz de azalmış, önemli değil diye düşünebilirsiniz. Ancak Türkiye Brezilya, Arjantin gibi ülkelerin dövize ihtiyacı var. Türkiye, dış ticaret açığının neden olduğu cari açığı kapatmak için, sürekli olarak yüksek maliyetli kısa vadeli sermayeye başvurmak zorunda kalıyor. Dolayısıyla ihracat bizim açımızda önemli. Sürekli Cumhuriyet ile kavgayı bıraksak, ekonomide rahatlayacak.
