Dünya Bankası’nın iş yapma kolaylığı indeksinde yerimiz ve düşündürdükleri
Ülkemizde hemen her dönem bürokrasinin iş yapmak isteyenleri kolaylaştırıcı önünü açıcı olmadığı konusunda şikayetler dile getirilir. Ama bunun ölçülebilir olması için kıyaslama içeren, dünya örneklerine ihtiyacımız vardır. Dünya Bankası her yıl 137 ülkede iş ortamını karşılaştırdığı raporunda ülkelerde KOBİ’lere yönelik iş yapma faaliyetlerini kolaylaştırıcı reformları ele alarak bir sıralamaya raporunda yer veriyor. “İş yapma kolaylığı 2017: Herkes için fırsat eşitliği” başlıklı raporda 133 ülke arasında geçen yıl 55. sırada olan ülkemiz, bu yıl 14 sıra gerileyerek 69. sıraya gerilemiş durumda.
Raporda 2015-2016 Haziran aylarında dünyada KOB’lere yönelik iş yapma kolaylığını içeren 283 reform yapıldığı, Türkiye’nin aynı dönemde sadece 3 reformu hayata geçirdiği ve bunun sıralamada gerilemesine yol açtığı belirtiliyor. Dünya Bankası Türkiye Ülke Direktörü Johannes Zutt, Türkiye’nin gerilemesinde metodolojik değişikliklerinde etkili olduğunu belirterek, “Türkiye için çıkaracağımız ana mesaj diğer ülkelerin Türkiye’ye göre daha agrasif bir şekilde reform yapmalarıdır. Bu rapor 2016 Haziranı'na kadar olan reformları yansıtmaktadır. Türkiye’nin son aylardaki reformlarını yansıtmamaktadır. Bunlar önümüzdeki yıl sıralamadaki yerini yükseltebilir” değerlendirmesini yapıyor.
Türkiye 2001 yılında 32 eylem içeren Türkiye Yatırım Ortamını İyileştirme Reform Programı'nı gündemine almıştı. 2006 yılında sivil toplum örgütlerinin katılımıyla, bu program Türkiye Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu adını alarak yeniden düzenlendi. O günden bu yana bazı iyileştirici düzenlemeler yapıldı. Örneğin iş kurmada prosüdür sayısı 7’ye işlem tamamlama süresi 6.5 güne indi. Ama buna rağmen iş kurma kolaylığı sıralamasında ülkemiz hala 79. sırada yer alıyor. İnşaat ruhsatı muamelelerinde kolaylıkta 102. sırada bulunuyor. Bunun için 18 prosedür ve işlemi tamamlamak ve 103 güne ihtiyaç olduğu bilgisi raporda yer alıyor. Elektrik bağlatmak için 4 ayrı prosedürün yerine getirilmesi gerektiği işlemi tamamlamak için 63 güne ihtiyaç olduğu belirtiliyor. Gayrimenkulde inşaat izni için de 7 ayrı prosedür ve işlemi tamamlamak için 7 gün gerektiğine de raporda yer verilerek, bu alanda 54. sırada bulunduğumuz ortaya konuluyor.
Bütün bu sıralamalar 133 ülkedeki durumların eşdeğer ölçümlerle kıyaslamasıyla ortaya çıktığı için, dünyada bu alanlardaki iş yapma kolaylığında bir yandan bulunduğumuz yeri gösteriyor. Bir yandan da hangi alanlarda reformlar yapmamızın, bürokrasiyi azaltmamızın gerekli olduğunu ortaya koyuyor.
Yatırım ortamını iyileştirmek için 2001 yılından bu yana yaptığımız çabaların, reform düzenlemelerinin iş yapma kolaylığını artırma, bürokrasiyi azaltma yönünde yeterli olmadığını, yeni reformlar yapmamız gerektiğini Dünya Bankası Raporu bize gösteriyor. Özellikle KOBİ’lere dönük yeni bir dizi reformu hayata geçirmemiz gerektiği bu rapor ile bir kez daha karşımıza çıkıyor. Dünkü yazımda da bu reformların gerekliliğini belirtip, “KOBİ’lerin büyümesi, ekonomimizin büyüyüp katlanmasını sağlar” sonucuna varmıştım. Sözel açıklamalara değil, reformların hayata geçmesine ihtiyacımız var...