DTH hariç net rezerv
6 Mart Fed vaziyetine göre 6,8 trilyon dolar bilançosunun %94,7’si ABD hazinesi (garantili) kağıtlar(ın)dan oluşuyor. 1971’den bu yana 42,22 dolardan fiks altın(a dayalı, ticarete kapalı) rezervi 11 milyar dolar. Hazinenin bulyonları koyduğu Fort Knox denetimden geçecek, altınlar yeniden değerlenecek denen kalem.
Repoda yabancılardan alacakları yok, ters repoda yurtdışı yerleşiklere borcu 397,5 milyar dolar, pariteden 368 milyar euro. Yabancı merkez bankalarından swap (ECB) alacağı 133 milyon dolar. İsviçre ve Alman bankalarının krizinde 60 milyar dolara çıkmıştı (İsviçre Merkez Bankası rekor zarar açıklamıştı).
18 milyar dövize dayalı rezervi varken 10 milyar dolar yabancıların döviz tevdiatı var. Bu şekilde bilanço içinde net döviz rezervi 8 milyar dolar, pariteden 7,4 milyar euro. Yani bilançosunun binde 1,2’si kadar döviz rezervi var. Fed’in pandemi çıkışında tam 14 hafta konsolide bilanço içinde eksi döviz rezervi olduğunu pek kimse bilmez. 2024 Nisan sonunda 1 hafta yine eksi rezervi oldu. Döviz rezervi en yüksek 6,3 milyar ile NY Fed’de var, döviz tevdiat borcu ise 10 milyar dolar. NY Fed net döviz rezervi bilanço içi eksi 3,7 milyar dolar.
Back to the science
TCMB EVDS, 28 Şubat haftasında 206 milyar dolar DTH var. 171,5 yurtiçi yerleşiklere ait ve 32,7 lokal olmayanlar, 1,6 yurtiçi bankalar. 107 milyar gerçek kişi, 64,5 tüzel kişi. 5 adet bölgesel Fed’in bilançosundan büyük yurtiçi yerleşiklerin DTH’ı pariteden 158,7 milyar euro. Fed’in 7,4 milyar euro döviz rezervi düştüğünde, Fed’in DTH hariç net rezervi eksi 151,3 milyar euro oluyor.
DTH’ların karşılığını euro istersek, bu ticari bankaların pozisyonu ile ilgili görünse de teknik olarak Fed’den isteme hakkımız bulunuyor. Swap hariç net rezerve inanıp, DTH hariç net rezerve inanmamak olmaz. Kaldı ki, bizdeki swaplar uzun zamandır enflasyon raporlarında yazdığı gibi APİ’ye ek olarak ulusal bankalarla (döviz) likidite kapsamlı yapılıyor.
İşin doğrusu, IMF ‘International Reserves and Foreign Currency Liquidity: Guidelines for a Data Template’ (2013) tanımına göre döviz likiditede vadesine 3 aya kala olanlar dikkate alınmalı. Burada hep anlattık. Döviz likidite (pozisyon) başka şey, rezerv (yani kasa) başka şey. Nakit akım tablosunda faaliyetlerden doğan nakit akışı ile bilançodaki hazır değerler farklı şeydir.
Finansmandan doğan nakit akışı ile nakit üretirken bunu dönem sonu nakit tutarına eklemek yerine düşerseniz iktisattan önce muhasebe bilimine ters. Ayrıca swaplar roll ettiği sürece sadece maliyet doğurur, TL uzlaşmalı vadeli döviz işlem gideri kalemi 2023 yılında faiz gelir gider farkından çok daha azdı. Bu arada 2023 yılı KKM maliyeti de merkezi yönetim bütçesindeki faiz giderlerinin çok altında.
Back to the future
Dönelim Fed’e. Ödenmiş sermayesi 34,7 milyar, özkaynak 44,2 milyar dolar. Yani bilançosunun binde 6,5’u. Bilançonun %52’si NY Fed. Bir milyar dolar altında ödenmiş sermayesi olanlar Saint Louis, Kansas, Minneapolis. Bir milyar dolar civarında ödenmiş sermayesi olanlar Boston, Philadelphia, Atlanta, Dallas. Hazineye zararı ödenmiş sermayesini aşanlar Atlanta ve Saint Louis hariç kalan 10 bölgesel Fed. Toplam yıllık zararı 223,7 milyar dolar. Özkaynaklarının 5 katı.
Yabancıların portföyünde 8,5 trilyon ABD hazine kâğıdı var. 1 yılda yaklaşık yarım trilyon artmış. Fed aynı dönemde yarım trilyon dolar sattı. Bunun 3,7 trilyonu yabancı resmi kurumlarda seviyesini korumuş. İsviçre sabit kalmış. Japonya 1 trilyon dolara inerken, Çin 759 milyar dolara düşmüş. Bu ikili uzun süredir satışta.
Kamu borcu 36,2 trilyon dolar. Hazinenin 2024 finansal raporuna göre 1,8 trilyon bütçe açığı var, ücretler dâhil federal borç toplamı 45 trilyon dolar. Varlıklar düştüğünde hazinenin pozisyonu 39 trilyon dolar ekside. 2024 üçüncü çeyrekte 310 milyar dolar cari açığı var. 400’ü doktoralı 500 araştırmacısı olan Fed’in birikmiş tahvil zararı aynı dönemde 818 milyar, ticari bankalarınki 364 milyar dolar. Pulaski Savings Bank geçen ay battı. 2023’den beri 8 banka battı.
DOGE’ye, ticaret ve kur savaşlarına, Bitcoin’i ulusal stratejik rezervlere eklemeye bir de bu gözle bakın. Bu veriler neoklasik ana akımın ‘ama o rezerv para, kendi parası ile borçlanıyor’ dediği yere ait.