Drahmiye dönüş

Tedbir önlemlerinin parlamentoda geçmesinden sonra, Yunanistan olayı şimdilik rafa kalkmış gibi gözüküyor. Buna rağmen, genel seçimlerden sonra gelecek hükümetin ne yapacağı belli değil. Bu durum piyasalar açısından risk oluşturuyor.

Yunanistan'ın parasal birlikte artık olmaması gerektiğini düşünüyorum. Almanya'nın kafasındaki yeni euro sisteminde de yer almıyor. Tabii parasal birlikten çıkmanın yaratacağı travmanın nasıl olacağı belirsiz. Bu süreç birçok politik hatayı da getirebilir.

Kamu borcu/milli gelir oranı hedeflendiği gibi yüzde 120'ye düşse, Maastricht kriterlerindeki orana inse de, Yunanistan'ın mali durumu sürdürülebilir değil. Euro bölgesindeki ülkeler arasında uçurum olduğu için, çözülmüş gibi görünen sorunlar ileride tekrar ortaya çıkar. Almanya ile aynı birliğe üye olarak, Yunanistan rekabetçi seviyeye gelemez. Rekabet edememesi, bölgede sürekli bir mali transferin olması ve Yunanistan'ın bağımsızlığını iyice kaybetmesi anlamına gelir. Sürekli bir mali transferin olması ve Yunanistan'a devamlı bir şeylerin dayatılması, politik açıdan işleri zorlaştırır. Bu nedenle; önümüzdeki dönemde başta Yunanistan olmak üzere bazı ülkeler euro sisteminden çıkabilir. Bu, kısa zaman içinde olmayabilir. Ancak eninde sonunda yaşanır.

Avrupa Merkez Bankası'nın aldığı likidite önlemleri birçok negatif etkiyi yumuşatabilir. Aylar önce, Fed'in haziran ayındaki toplantısında yeni bir tahvil alim programı açıklayabileceğini yazmıştım. Görüşlerimde bir değişiklik yok. Fed icin önemli olan enflasyonda hafif bir gevşeme olması. Önümüzdeki aylarda enflasyon rakamı biraz daha düşebilir.

İngiltere geçen hafta tahvil alım programını genişletti. Japonya, para birimini zayıflatmak için para basmaya devam ediyor. Çin'in son günlerde temkinli açıklamalar yaptığına bakmayın. Euro bölgesindeki durumu izliyor. Cephanesini sonraya saklıyor. Zamanı geldiğinde para musluklarını açar. İki hafta önce de yazdığım gibi, sonsuza kadar kolay para politikası devam edecek. Büyük merkez bankaları, olumsuz senaryolara 2008'e nazaran çok daha hazırlıklı gözüküyor.

Merkez bankaları finansal sisteme bu şekilde destek verirken, Yunanistan drahmiye dönebilir. Gerekli kanuni düzenlemeler yapılır. Euro, fiziksel ödemeler için kullanılmaya devam eder. Drahmi milli para birimi olarak açıklanır. Yunan hükümeti, vergilendirmeyi drahmi cinsinden yapacağını açıklar. Bütün banka hesapları drahmiye çevrilir. Euro bölgesinde sabit kur sistemi olduğu için, geçiş kolay olur. 2002 öncesinde olduğu gibi, bir süre hem euro için hem de drahmi için muhasebe kaydı tutulur.

Krizde ilk darbeyi alan ülkelerden İzlanda da devalüasyona ve sermaye kontrollerine gitmişti. Olumsuz bir ilk süreçten sonra para birimi stabilize olduğu için, devalüasyon enflasyonist bir ortam yaratmadı.  Yunanistan'da uzun yıllar sonunda oluşmuş devasa sorunlardan bahsediyoruz. İkincil zararlar olabilir. Geçmişe sünger çekip, birdenbire temiz bir sayfa açılmaz.

Euro bölgesinde radikal değişikliklerin olması zor. Yunanistan'in işi bu yapı içinde bitti.