Döviz kredisi hariç net finansal borçlar
Rusya Ukrayna Savaşı henüz yoktu, ilk A Haber’de sonra birçok kanal ve haberde “bu dönem 1970-1986 arası (ekonomik) döneme çok benziyor, stagflasyon riski ile adeta yarısı sürede hızlanmış hali” dedim.
Yine A Haber’de ticaret yollarını “Yeni İpek Yolu” proje güzergahları ve Rusya Ukrayna Savaşı ile değerlendirirken, “Arktik Denizi, Baltıklardan aşağıya Ukrayna’dan geçen düz hat, Doğu Akdeniz’e haliyle Süveyş ve (savaş yokken) İsrail’e denk geliyor” demiştim.
1971 Nixon “Altın Standardı” için tamam demiş ve 1974 Smithsonian sonrası “Serbest Dalgalı Kur Rejimi” başlamıştı. Sonrasında altın ve petrolde hareketlilik, enflasyon ve stagflasyon ile Ortadoğu’da değişimler gelmişti. 2023 Temmuz sonrası LIBOR kalkınca “Serbest Dalgalı Faiz Rejimi” adını ilk defa “İstanbul Ekolü” olarak burada koyduk. 2025 için stagflasyon riskini hala konuştuğumuz bir süreçteyiz.
BRICS parası, dolardan kaçış, ulusal paralarla dış ticaret, merkez bankalarının altın alımları ile “Altın Standardı” geri mi dönüyor deniyor. “BRICS Standardı” veya “Bitcoin Standardı” daha doğru bir tanım olabilir. Nitekim Trump’ın söylemi ve SEC tercihi buraya işaret ediyor. Net olan “1991 Körfez Savaşı ve Küreselleşme” ile başlayan küresel ve bölgesel döngünün hızlandırılmış bir benzerine girdik.
Swap hariç net rezerv
Hazır net demişken ana akıma bazı ufak hatırlatmalar yapalım tekrar. “Swap Hariç Net Rezerv” diye bir hesaplama şekli ve tanım ne iktisat biliminde ne muhasebede ne dünyada yoktur. Bilimsel olan tek tanım IMF’in 2013 yılında güncellediği “Uluslararası Rezervler ve Döviz Likidite” dokümanındadır. Kaldı ki swaplar dünyada rezervlerin içinde sayılır (BOE).
Nakit akım tablosundaki faaliyetlerden nakit akışının negatif, finansmandan kaynaklanan nakit akışının pozitif olması ile bilançodaki kasa hesabına eksi bakiye var derseniz muhasebe ve finansal tablolara deneysel (iktisat heterodoks iktisat dalıdır) ama bilimsel olmayan bir yaklaşım getiriyorsunuz demektir. Kasa hesabı eksi bakiye vermez. Nakit akım tablosu verebilir.
Kasa hariç hazır değerler, sermaye hariç özkaynak, çek hariç kambiyo senetleri, alyuvar hariç kan, köşe vuruşu hariç korner, yanıt hariç net cevap, gıda hariç yemek, banknot hariç emisyon, yanlış hariç net hatalar gibi swap hariç net rezerv anlamsızdır, bilim dışıdır. Kiralık gelen Osimhen’in attığı gollerin puan ve avantaj tablosundan düşülmesi gibidir. Bankadan alınan kredinin kasa hesabından düşülmesi, finansal borçlar içinde sayılmaması gibidir. Yoksa bu hesaplama ve tanım Nobel İktisat Ödülüne net aday olur.
Hazır Nobel demişken aslı “Riksbank Ekonomi Ödülü” olan ödül bu sene ARJ’ye kurumlar ve önemi çalışmaları ile verilmişti. Güney ve Kuzey Kore (ve Çin) örnekleri üzerinden demokrasi, hukuk, kalkınmışlık ilişkisi söylemleri üzerinden 2 ay geçmeden Güney Kore’den gelen haber ile şimdi Riksbank dahil net Nobel Akademisi düşünsün.
Ters indikatör Jim Cramer
CDS primimiz 250 altına indi, 3 kurum notumuzu arttırdı. Geçen 1,5 yılda dış borç çevirme ve döviz ticari kredi faiz oranı Mayıs 2023 ile aynı kalırken, Fed para politikası değişikliği ve pandemi sonrası kamuya geçen döviz riski döviz kredilerindeki hızlı artışla yerine dönüyor. Bankaların swap ile iç, dış carry trade ile bulduğu dövizler rezerve ekleniyor!?
KKM dövize endeksli mevduattır, dolarizasyon hesabına ve DTH hacmine katılmaz. Ayrıca doğrusu döviz mevduatı değil döviz tevdiatıdır. Sorun KKM değil DTH’lardır.
Milton Friedman FT’de “para arzı kontrolü ile enflasyonu yönetmek mümkün değil, şimdi olsa bu kadar ısrarcı olmazdım” diye düzeltmişken, asgari ücretin (para arzı artışının) hala enflasyon yaratacağı inancına karşı, bizde çift yönlü nedensellikle bu ilişki uzun vadede %43.
Hane halkı inanmıyor, atalet var, toplum enflasyon istiyor, rasyonel değiller gibi söylemlere karşı, Eugene Fama yine FT’de rasyonelliği de dikkate alan kendi “Etkin Piyasalar Hipotezi” için “benimki sadece bir hipotez, insan (yatırımcı) irrasyoneldir” dedi.
Atom salata 1 ayda %117 artarken, Bitcoin %40 arttı. Bilançolardaki yıllık net görüntü için faiz sabit kalmalı. Bakalım endojen bir değişken faiz, mevcut enflasyonun hedeften sapmasının bir fonksiyonu mu? Yoksa linkler bağlanmış mı?