Döviz kredilerine sınırlama
Döviz geliri olmayan şirketlerin döviz kredisi kullanmaları; (a) Dövize talebi artırıyor. Ülkenin döviz yükümlülüğü büyüyor.. (b) Şirketler kur riski altına giriyor. Döviz kuru ve faizi yükselmeye başlayınca “Kurtar bizi Baba” diyerek devletin kapısında sıraya giriyor. (c) Ekonomide Türk parası ile döviz birlikte işlem görüyor. İkili para sistemi oluşuyor.
Bundan sonra, (a) Döviz geliri olmayan şirketler döviz kredisi kullanamayacak. (b) Döviz geliri olan şirketlerin kullanacakları döviz kredileri ise son 3 yılın döviz gelirleri toplamını aşamayacak.
Yürürlüğe giren TCMB Sermaye Hareketleri Genelgesi’ne göre, “Döviz geliri olma şartı aranmayan döviz kredileri var.”
- Toplamı 15 milyon doları aşan döviz kredileri sınırlama dışında. Bu büyüklükte döviz kredisi kullananların risk yönetimini bilebilecekleri kabul ediliyor
- Bankaların, finans kuruluşlarının kullanacakları döviz kredilerinde sınırlama yok.
- Özelleştirme ihalelerini ve büyük projelerle ilgili ihaleleri kazananlar için döviz kredisi sınırlaması yok.
- Devletin alım garantisi verdiği yenilenebilir enerji yatırımlarının döviz kredilerinde, döviz geliri şartı aranmayacak.
- Yeni yatırım yapacaklara, ihracata yeni başlayanlara dövizle borçlanmada kolaylıklar getirildi.
- TCMB’nın verilerine göre, “Bankalar ve finans kuruluşları hariç” özel sektörün döviz varlıkları 114 milyar dolar iken, döviz yükümlülükleri 335 milyar dolar. Döviz açığı 221 milyar dolar.
- TCMB verilerine göre, özel sektörün yurt dışından kullandığı uzun vadeli döviz kredilerinin toplamı 227 milyar dolar. Bunun 116 milyar doları bankaların ve finans kuruluşlarının, 111 milyar doları reel sektörün borcu.
Özel sektörün kısa vadeli borç toplamı 19.0 milyar dolar. Bunun 14.5 milyar doları finans kuruluşlarının borcu.
- BDDK verilerine göre, toplam 2.1 trilyon TL banka kredilerinin 1.4 trilyon TL’si TL, 700 milyar TL’si yabancı para kredi. Bankalarımız müşterilerine 184 milyar dolar yabancı para kredisi kullandırmış durumda.
Düzenlemenin gereksiz döviz talebi artışını frenlemesi bekleniyor.