Döviz kredileri ve kredi kartları ile ilgili düzenleme işsizlik ve sanay

Dün döviz kredileri ve kredi kartları ile ilgili yeni düzenlemeler konusundaki hazırlıklar açıklandı.

TÜİK, istihdam rakamları ile sanayide ciro ve sipariş endekslerini açıkladı.

l) Döviz kredileri ile ilgili düzenlemeler

Türkiye'deki bankalardan sadece döviz geliri olan işletmelerin döviz kredisi kullanma imkanı vardı.

Döviz geliri olmayan işletmeler Türkiye'deki bankalardan döviz kredisi kullanamıyordu.

Bu işletmeler mecburen yurtdışındaki yabancı bankalardan veya Türkiye'deki bankaların yurtdışındaki şubelerinden döviz kredisi kullanma yoluna zorlanıyordu.

Genelde de bu tür kredi kullanımının gereği olarak bu işletmeler döviz birikimlerini de Türkiye'deki bankalarda saklayacak yerde yurtdışındaki bankalarda tutuyordu.

Hükümet işletmelerin 1 yılı aşan vadeli ve 5 milyon doları aşan büyüklüğe sahip döviz kredilerinin de Türkiye'deki bankalarca karşılanabilmesinin önünü açıyor.

Bunun olumlu yanının yanında bir de tehlikesi var.

Özel sektör yurtdışından döviz ile borçlanarak cari açığın (döviz açığının) finansmanına büyük katkı sağlıyordu. Şimdi işletmeler döviz kredilerini bankalardan temin etme imkanına kavuşunca, yurtiçindeki döviz havuzundan döviz kullanmaya başlayacak.

Açık anlatımıyla içeride döviz talebi artabilecek.

2) Kredi kartlarıyla ilgili düzenlemeler

Kredi kartları borçluları krizden önce sorunlarla karşılaşmaya başlamıştı. Bu sorunlar, kriz sonu arttı.

Nedir sorun? İnsanların güçlerini aşan ölçüde borçlanmaları. Borçlarını ödeyememeleri. Ödenmeyen borçların ağır faiz yükü ile katlanması.

Dikkat buyurulur ise faiz sorunu daha sonra devreye giriyor. Esas olan insanların ödeme güçlerini aşan ölçüde borç yükü altına girmeleri.

Açıklamalara göre 874 bin kişi 1.3 milyon kredi kartı kullanımı nedeniyle 3.1 milyar TL borcunu ödeyemediğinden davalı durumda.

Mevcut kredi kartı borçlarının tamamının değil (sadece davaya düşmüş olanların) yeniden yapılandırılması öngörülüyor.

Yeniden yapılandırmada hedef gecikme ve dava faizinin düşürülmesi, borcun taksitlendirilmesi ve böylece borçluların yükünün hafifletilmesi.

Tabii ki bu iyi bir şeydir. Ama sorun faizden kaynaklanmıyor. Sorun ödenme gücünün olmamasından kaynaklanıyor. Faiz indirimi ile borç yükünün yüzde 30 indirimi tahsilatın önünü açacak mı? Göreceğiz.

Bu vesile ile kartlara yıllık kullanım ücreti geliyor. Bugüne kadar bazı bankalar bu ücreti almıyordu. Bundan sonra ücret kanuni hale getiriliyor.

3) Aylık sanayi ciro ve sipariş endeksleri

TÜİK, nisan ayı aylık sanayi ciro endeksini açıkladı. Endeks bir önceki aya göre yüzde 2.0 azalış gösteriyor.

Kapasite kullanımı ve sanayi üretim endeksi yükselirken acaba ciro geriler mi? Gerileyebilir.

Çünkü üretim girdilerindeki ucuzlamaya dayalı olarak maliyetler ve toptan satış fiyatları azalmış ise ciro da gerileyebilir.

Sipariş endeksi mart ayında hızlı bir artış göstermişti. Nisan ayında binde 1 artış gösterdiği belirlenmiş.

Tekrarda yarar var. Kapasite kullanımı ve sanayi üretim endeksleri ile bu göstergeler çelişir durumda. İyi okumak gerekir.

4) İşsizlik oranında gerileme, başladı gibi

Ocak ayında işsiz sayısı 3 milyon 650 bin, şubat ayında 3 milyon 802 bin idi. Mart ayında 3.776 bin oldu.

Ocak ayında çalışan sayısı 19 milyon 873 bin idi, şubat ayında 19 milyon 779 bin oldu. Mart ayında 20 milyon 148 bine yükseldi.

İşsizlik oranında şubattan marta bir iyileşme var. Ümit edilir ki bu iyileşme önümüzdeki aylarda da devam eder. Bu konuda dikkatli olmakta yarar var. Mevsimlik hareketler yanıltıcı görünümler ortaya çıkarabilir.

Çalışan ve işsiz sayıları yılbaşından bu yana nasıl değişti? (bin kişi)

 Ocak  Şubat Mart

İşgücü 23.523 25.582 23.924

-Çalışan 19.873 19.779 20.148

-İşsiz 3.650 3.802 3.776

İşsizlik Oranı (%) 15.5 16.1 15.8

-Tarım dışı (%) 19.0 19.8 18.9

-Genç nüfus (%) 27.9 28.6 27.5