Döviz açığını kredi bularak kapatıyoruz
OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör 2008 yılının Ocak-Şubat aylarına ait cari açık rakamları yayınlandı. Önceki bekleyiş iç talepteki yavaşlamaya paralel olarak cari açığın da küçüleceği şeklinde idi. Görülen o ki, cari açık geçen yılın aynı dönemine göre küçülmedi. Büyüdü. Daha da önemlisi, hem cari açığı oluşturan kalemlerdeki hem de cari açığın kapatılmasını sağlayan kalemlerdeki bozulma. - 2007 yılının ilk 2 ayında cari açık(döviz açığı) 6.2 milyar dolar idi.2008 yılının aynı döneminde 1.4 milyar dolar artarak 7.7 milyar dolara yükseldi. - Döviz açığının artmasında gene de en büyük etken ithalat artışı. 2007 yılının ilk 2 ayında ithalat 21.1 milyar dolar iken 2008 yılının ilk 2 ayında 30.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. İthalatta 9.7 milyar dolar artış var. - Turizm gelirlerinin artmaması döviz açığının kapatılmasına turizmin katkısını azalttı. Görülüyor ki, ihracat artışına ve piyasadaki durgunluğa rağmen ithalatın canlılığı döviz açığını büyütüyor. - 2007 yılının ilk 2 ayında 6.2 milyar döviz açığına karşın sermaye hareketi ile ülkeye 11.9 milyar dolar döviz girmişti. Bu yılın aynı döneminde döviz açığı büyürken döviz girişi azaldı. - 7.7 milyar dolar döviz açığına karşılık ülkeye 8.0 milyar dolar döviz girişi oldu. - Geçen yılın ilk 2 ayında döviz girişi portföy yatırımları ve yabancı sermaye girişi idi. Bu yıl bu iki kalemde giriş durdu. Bu yıl açığı kredi ile kapatabildik. - Geçen yılın ilk 2 ayında bir dış kredileri ödemiş, kredilerde 1.4 milyar dolar çıkış gerçekleştirmiştik. Bu yıl ise 6.0 milyar dolar kredi kullandık. - Bu yılın ilk 2 ayında bankalar 1.3 milyar dolar, özel sektör 5.3 milyar dolar kredi kullandı. Bu tablo neyi ifade ediyor? - Bu tabloya göre cari açık sorunu ciddiyetini koruyor. - Bizde döviz fiyatının ucuzluğunun nedeni açıktan çok fazla döviz girmesi, döviz bolluğudur. Fakat görülüyor ki döviz girişi ile açık arasındaki fark kapanıyor. - Bugüne kadar döviz girişinde ana kalemler yabancı sermaye ile portföy yatırımı idi. Ama görülüyor ki artık yabancı sermaye girişi azaldı. Portföy yatırımına para gelmiyor. Dövizi borçlanarak bulabiliyoruz. En fazla borçlanan da özel sektör. - Küresel piyasalardaki bozulma karşısında kredi bulmak güçleşir ve pahalı hale getir ise, önümüzdeki günlerde döviz fiyatlarında buna bağlı bir artış eğilimi ortaya çıkacak demektir. Ocak-Şubat Döviz açığını nasıl kapattık? 2007 2008 Fark Toplam döviz açığı -6.205 -7.746 1.541 Toplam sermaye girişi 11.954 8.094 -3.860 - Yabancı sermaye 7.004 1.403 -5.601 - Portföy yatırımı 6.404 637 -5.767 - Kredi kullanımı -1.454 6.054 7.508 - Merkez Bankası -157 -208 -51 - Hükümet 231 -409 -640 - Bankalar -3.514 1.328 4.842 - Özel sektör 1.986 5.343 3.357