Dört bir taraf iyimser

Piyasalarda iyimser rüzgarlar esiyor. Avrupa'daki finansal risklerin azaldığı düşünülüyor. Çin ekonomisinin toparlanmaya başladığına inanılıyor. Amerika'daki mali uçurum ve borç tavanı sorunlarının bir şekilde çözülmesi bekleniyor.

 

Avrupa birkaç ay öncesine göre durulsa da, risklerin tam anlamıyla bittiği söylenemez. Yunanistan kaynaklı sorunlar ötelendi. Risk oluşturabilecek konuların başında gelen İspanya'nın tahvil ihraçları genel olarak iyi gidiyor. Kısaca; yüksek getirili tahvillere yönelik yabancı ilgisi devam ediyor. Ancak; İspanya'nın 2013'teki borçlanma planı çok yoğun. 230 milyar euroluk borçlanmanın gerçekleştirilmesi gerekiyor. Bunun yaklaşık 160 milyar eurosu, vadesi gelen borçların yenilenmesi. Ocak, nisan, haziran ve ekim ayları en hareketli aylar gibi gözüküyor. Bu aylarda 20'şer milyar euroluk borç yenilenmesi var. Yeni borçlanmaların mevcut durumu daha da zorlaştırmaması, kamu borcunun sürdürülebilir bir çizgide kalması için, İspanya'nın bu ihalelerde düşük faizle para bulmaya ihtiyacı var. İspanyol tahvillerine yönelik iştahın sürmesi için, makro durumun da düzelmesi gerekiyor. Avrupa Merkez Bankası'nın programından sonra, İspanya faizleri düştü. Buna rağmen ekonomideki temel likidite problemi sürüyor. Ayrıca, 2013'te özel sektörün borç azaltma süreci devam edeceği için, kemer sıkılmasına karşın, bütçe açığı hedeflerin üzerinde oluşabilir. Açığın tahminlerden sapması, tahvil yatırımcılarını tedirgin edebilir. Bu durum faizler üzerinde yeni bir baskı yaratabilir. İspanyol bankalarının sermaye ihtiyacı, bölgesel yönetimlerde çıkabilecek krizler, tetikleyici olabilir üstlenebilir. Avrupa konusunda özellikle İspanya etkili olabilir.

Çin'de cuma günü büyüme rakamı açıklanıyor. Geçen hafta yayımlanan ihracat rakamının beklentilerin çok üzerinde gelmesi, büyüme rakamı tahminlerinin yukarı yönlü revize edilmesine yol açtı. Çin devleti kredi musluklarını açtıkça, ekonomik veriler iyi gelebilir. Yeni yönetim yüzde 7-8'lik büyümenin devam etmesini istiyor. Çin hisselerinde yükseliş potansiyeli var. Öte yandan, ekonomideki temel sorunlar sürüyor. Emlak piyasasında oluşan balon, ileride büyük sıkıntılara yol açabilir. Bankacılık sektörünün sermayesini bugünden artırmak faydalı olabilir. Uzun zamandır Çin ekonomisini izleyen analistlerin, ''Son dönemde açıklanan Çin verileri güven vermiyor'' benzeri açıklamaları ilginçtir. Yıllardır açıklanan hiçbir veri sorgulanmazken, ne oldu da fikirler değişti? Bu kafa karışıklığı önümüzdeki dönemde de sürebilir.

 

Dünyanın en büyük ekonomisine, en güçlü merkez bankasına ve rezerv parasına sahip olan ABD, küresel finans sistemi içinde farklı bir konumda bulunuyor. Buradaki gelişmeler belirleyici oluyor. Mali uçurum ve borç tavanı gibi konular üzerine kısır tartışmalar yapılıyor. Bunlar, önümüzdeki günlerde daha da alevlenebilir. Borç tavanı gereksiz bir kuraldır. Kaldırılırsa herkes rahatlar. Amerikalı politikacı, bütçe açığı ve borç kaynaklı bunalım yaşıyor. Sanki krizin nedeni bütçe açığı ve kamu borcuymuş gibi. Krizin sebebi, özel sektörün yüksek borcu idi. Özel sektörün bir borç deflasyonu yaşamaması için, bütçe açığı yüksek tutuldu. Bankalar kurtarıldı. Uygulanan politikalar ile özel sektörün net finansal varlıkları arttı. Varlık fiyatları yükseldi. Bilançolar düzeldi. Bütçe açığını düşürünce, özel sektör bilançoları darbe alır. Çünkü bu kesimde hala sıkıntılar var. Yılbaşında vergiler artırıldı. Şubat ayının sonunda kuvvetle muhtemel harcamalar kısılacak. Özetle; kemer sıkma politikaları ABD'ye geliyor.