Dolar’ın dayanılmaz hafifliği
Savaş DİVANLIOĞLU - SAXO CAPİTAL
Son aylarda Dolar, TL’ye karşı balon hafifl iğinde bir yükseliş içinde. Piyasa hakkında da en çok soruyu USDTRY konusunda alıyorum. O yüzden bu yazıda TL nasıl bu seviyeye geldi ve buradan nereye gider konularına değinmeye çalışacağım.
3 ayda 3’ten 3.90’a
Ne oldu da bir anda dünyanın en kötü performanslı para birimi olduk? Üç ana nedeni var. İlki Trump’ın seçilmesiyle doların dünyadaki değerlenişi. 2.90’dan 3.90’a yüzde 30’luk yolculuğumuzun yüzde 7’lik kısmı bununla alakalı. İkincisi ülke içindeki olumsuz gelişmeler. Maalesef bu liste uzun. 2016’da 20’nin üzerinde terör saldırısı, turist sayısında yüzde 30’un üzerinde azalma, darbe girişimi, bunu takip eden olağanüstü hal durumu, yatırım yapılabilir ülke notunun altına doğru not indirimleri, Suriye’deki olumsuz gelişmeler ve son olarak da hızla yaklaşan başkanlık referandumu yatırımcıyı endişelendiriyor gibi. Üçüncüsü ise piyasada bu gelişmelerle gösterge faizler 9’dan 11.20’ye gelmesine rağmen, Merkez Bankası’nın aynı dönemde bankaların efektif fonlama faizini sadece 50 puan artırmış olması. Piyasada gösterge faiz 11.20, ama Merkez Bankası efektif fonlaması 8.30 civarında. Bu neden önemli? Piyasada fiyat zaten 11.20 değil mi? Cevabı basit, Türk Lirası’nı açığa satmak isteyen kurumsal yatırımcı kendisini efektif fonlama faizine yakın fonlayabiliyor. Böylece ucuza TL borçlanıp, Dolar’a dönüp, bir sonraki gün Dolar’ı yukarıdan bozduruyor ve TL borcunu kapatarak para kazanabiliyor. Halbuki fonlama maliyeti olması gereken seviyede olsa, taşıma maliyeti yükselir, TL’yi açığa satmak zorlaşır. İşte bu yüzden, Merkez Bankası’nın fonlama maliyeti çok önemli.
1 haftada nasıl 3.70’e döndük?
Merkez Bankası faiz koridorunu değiştirmedi ama çok önemli iki şeyi değiştirdi. Bankalar arası borçlanma limitini düşürdü. Üstüne de bankaları yüzde 10 olan geç likidite penceresinden borçlanmaya zorladı. Yani aslında gecelik borç alarak TL’yi açığa satmak isteyen yatırımcının taşıma maliyetini neredeyse yüzde 2 artırmış oldu. Açığa satışlar yavaşlayınca, TL 3.70 seviyesine kadar gevşedi.
USDTRY’yi önümüzdeki günlerde ne bekliyor?
MB’nin son hamlesi kalıcı bir hamle değil. Yani yarın haftalık repo açılsa, fonlama maliyeti yine düşecek ve Dolar 4’ün yolunu tutacak. Ancak Merkez Bankası hamlesini sabitleştirirse, etki kalıcı hale gelebilir. Gelecek hafta MB efektif fonlama maliyetini en az yüzde 1 yukarı çekecek şekilde koridoru düzenlerse, kur 3.70 civarında sabitlenebilir. Yüzde 2’ye yakın bir artış olursa büyük ihtimalle 3.40 civarına doğru bir hareket başlayacak. Faiz artışı yüzde 1’in altında kalırsa maalesef 4’e yolculuğumuz tekrardan başlayabilir.