Dolar tutanın 11 aylık zararı 1.7 trilyon lira

Bankalardaki döviz hesaplarında 10.7 milyar dolarlık erime oldu. Bu çözülme kurumların yaptığı satışlardan kaynakladı. Bireysellerin döviz hesapları ise 2 milyar dolar arttı. Kur yılbaşından bu yana yüzde 17 artarken TL mevduatın kümülatif getirisi yüzde 55’i buldu.

Türkiye’de tasarruf sa­hiplerinin risk pro­filine bakıldığında ‘riski sevmeyenler’in ora­nı oldukça yüksek. Bunu ta­sarrufların yatırım araçları­na dağılımından anlıyoruz. Hem Türk Lirası hem de dö­viz mevduatlarının Türki­ye’deki toplam tasarruflar içindeki payı yüzde 60’a ya­kın. Yani toplam birikimlerin üçte ikisi sabit getirili enstrü­manlara park etmiş durum­da. Genel seçimlerin ardın­dan ekonomi yönetiminin de­ğişmesi ve seri faiz artışlarına gitmesi Türk Lirası mevdua­tı diğer yatırım araçları içe­risinde öne çıkardı. Kur Ko­rumalı Mevduat (KKM) he­saplarından dönüşleri cazip kılmaya yönelik atılan adım­lar ve kurlarda önemli bir ha­reket olmaması TL mevduata geçişleri hızlandırdı.

Bireysel yatırımcının dolar aşkı

Geçmiş yıllarda yaşanan ekonomik krizler ya da uygu­lanan para politikaları top­lumda dövize karşı bir ‘ka­lıcı’ ilgi yarattı. Türkiye’de ‘kemikleşmiş’ bir döviz ya­tırımcısı var. Bu kitle her ne olursa olsun döviz almaya ve taşımaya devam ediyor. Enf­lasyonla mücadele programı kapsamında döviz rezervle­rinde artış ve kurun fiyat ar­tışları üzerindeki etkisini azaltmak için ‘kontrol’ altın­da olmasının yanında Türk Lirası mevduatta getirinin cazip olması bankalardaki Döviz Tevdiat Hesapları’n­da (DTH) bu yıl çözülmeye neden oldu. Yılbaşında 157.3 milyar dolar civarında olan DTH büyüklüğü 22 Kasım itibarıyla 146.5 milyar dolara geriledi. Başka bir ifadeyle 11 ay sonunda bankalardaki dö­viz hesaplarında 10.7 milyar dolarlık bir erime oldu.

TL’ye geçen daha çok kazandı

Döviz hesaplarındaki eri­menin ayrıntısına bakıldı­ğında ilginç bir sonuç orta­ya çıkıyor. Gerçek kişilerin döviz hesaplarında yılbaşın­dan bu yana aslında 2 milyar dolar civarı bir artış var. Ku­rumların döviz hesaplarında yaşanan 12.8 milyar dolarlık çözülme toplam rakamı aşa­ğıya çekiyor. Enflasyonun al­tında kalan kur artışı ve TL mevduattaki yüksek faize rağmen bireysel tasarruf sa­hipleri dövizlerini bozmuyor aksine ekleme yapıyor. Peki yılbaşında DTH’larda tutu­lan dövizlerden yatırımcılar bu yıl ne kadarlık bir kayıp yaşadı?

Bankalarda şu an iti­barıyla tutulan 146.5 milyar doların yılbaşından bu ya­na taşındığı varsayımından yola çıkarsak, bu dövizin 11 ay önceki TL karşılığı 4 tril­yon 370 milyar TL. Bu tuta­rın bugünkü TL karşılığı ise 5 trilyon 92 milyar TL sevi­yesinde. Yani artış yüzde 17. Eğer bu kişiler yılbaşında dö­vizini bozdurup TL mevdua­ta yatırsaydı 11 ayda kümüla­tif yüzde 55 kazanacaklar ve bugün hesaplarında 6 trilyon 773 milyar TL’leri olacaktı. Dolayısıyla TL’ye geçmeyip dövizde duranların kaçırdık­ları fırsat maliyetinin büyük­lüğü 1 trilyon 681 milyar TL.

Dolar mı euro mu?

ABD’de yapılan başkanlık seçimini Trump’ın kazan­ması ve sonuçların dolara olası etkisi döviz yatırımcı­sının takip ettiği konulardan biri. Trump’ın vergi indirim­leriyle genişleyici bir politi­ka izleyeceğini söylemesi do­ların önümüzdeki günlerde zayıf bir seyir izleyebileceği­nin habercisi. Trump’ın ilk başkanlık döneminde benzer politikalar uygulaması ve do­ların seyri belki gelecek için bir ipucu verebilir.

Trump’ın 2017 yılında başkanlık koltu­ğuna oturduğu zaman euro/ dolar paritesi bugünkü se­viyelere yakın 1.05’lerdey­di. 5 yıllık başkanlık dönemi sonunda euro/dolar parite­si 1.21 seviyelerine çıktı. Ya­ni dolar, Trump’ın başkanlık döneminde euro karşısında yüzde 8’den fazla değer kay­betti. Trump’ın son seçimle­ri kazanmasına rağmen do­ların güçlenmesinin nedeni ise artan bütçe açığı ve kamu borç yükünün ABD’de borç­lanma maliyetlerini artırma­sı ve dolayısıyla uzun vadeli faiz oranlarının daha yüksek olacağı beklentisi.