Dolar ne zaman yeniden gülümseyecek?
DXY dolar endeksi Ocak ayı başında gördüğü en yüksek seviye olan 103.8 seviyesinden yüzde 12 değer kaybederek 91.2 düzeyine geriledi. Kuzey Kore ile jeopolitik risklerin artmaya başladığı bir ortamda tarihin tekerrür edeceğine ve doların değer kazanacağına inanan yatırımcılar büyük zarar etti.
Geçtiğimiz haftalarda dolardaki sert zayıflamaya gerekçe olarak Fed Başkan Yardımcısı Fisher'in istifasının piyasalarda yarattığı belirsizlik ile Irma ve Harvey fırtınalarının ABD ekonomisine vereceği zarar gösteriliyor.
Biz altı aydır arka arkaya gerileyerek son 14 yılın en kötü performansını gösteren dolardaki zayıflığın arkasında iki temel gerekçe görüyoruz.: (i) Trump döneminde ABD büyümesinin artacağı efsanesinin yıkılması, (ii) Fed faiz artışının 2017 Eylül'ünden 2018 ilk yarısına kayması.
Sebebi ne olursa olsun… Dünya rezervlerinin ve gelişmekte olan ülke dış borçlanmalarının yüzde 60'ından fazlasını oluşturan doların değer kaybetmesi önemli bir gelişme ve ayrıntılı incelenmeyi hakkediyor.
Ama öncelikle ABD ekonomisinde işler yolunda gittiği dönemlerde popüler olan "gülümseyen dolar" kuramını hatırlayalım. ABD ekonomisinin kartal olduğu ve doların yüksekten uçtuğu dönemlerde döviz piyasalarında uzun dönemli döngüler "gülümseyen dolar" kuramı ile açıklanıyordu.
Morgan Stanley döviz stratejisti Stephen Jen tarafından 2008 küresel krizi sırasında öne sürülen kuram doların uzun dönemli tepe ve dip seviyelerini gülümseme sembolünün tepe ve dip noktalarını kullanarak anlatıyor.
Doların güçlü olduğu gülümsemenin sol tepesi risk iştahının bozulduğu dönemlerde emin liman arayan yatırımcıların dolara yönelmesiyle açıklanıyor. Dip nokta ABD büyümesinin yavaşlayacağı beklentisi nedeniyle Fed faiz artırım döngüsünün ötelenmesini, sağ tepe ise ABD büyümesinin hızlanacağı beklentisi ile Fed faiz artışlarının hızlanmasını gösteriyor.
ABD ekonomisinin yavaşladığı dönemlerde bile doların güçlenebildiğini açıklayan "gülümseyen dolar" kuramı 2008 küresel krizi sonrasında döviz yatırımcıları arasında çok popüler bir açıklama idi.
2017 yılında dolardaki sert gerileme "gülümseyen dolar" kuramındaki dip noktaya mı gösteriyor, yoksa ABD ekonomisinde işlerin kötüleşmeye başladığını gösteren "üzgün dolar" hipotezine mi işaret ediyor emin değiliz.
Üzgün dolar hipotezinde resmin sol dip noktası ABD ekonomisine duyulan güvenin bozulması nedeniyle alternatif para birimlerine yönelmeyi gösteriyor. Tepe nokta ABD büyümesinin güçleneceği ve Fed faiz artışlarının hızlanacağı beklentisini, sağ dip nokta ise ABD büyümesinin yavaşlayacağı ve Fed faiz artışının öteleneceği endişesini gösteriyor.
Gülümseyen dolar kuramı ABD dolarını küresel risk iştahının bozulduğu dönemlerde emin liman olarak görürken üzgün dolar hipotezi ABD yönetimine - Başkan Trump'a diye okuyun- duyulan güven eksikliği nedeniyle dolardan kaçış yaşanması olasılığına işaret ediyor.
"Dolar ne zaman yeniden gülümseyecek" uzun zamandır açık pozisyon taşıyan Türk şirketleri için 200 milyar dolar değerinde bir soru. Dolardaki zayıflık "üzgün dolar" hipotezinin güçlenmeye başladığına işaret ediyorsa uzun süreli bir satış dalgası ile karşı karşıya kalabiliriz.